O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus

O‘ZBKISTON RESPUBLIKASI
OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI
URGANCH INNOVATSION UNIVERSITY
NODAVLAT TA’LIM MUASSASASI
“IJTIMOIY – GUMANITAR FANLAR VA TILLAR”
KAFEDRASI

“TASDIQLAYMAN”

UrIU “Ijtimoiy-gumanitar fanlar
va pedogogika” fakulteti dekani
____________PhD. B.Satimov
______________ 2023-yil

“SHARQ ALLOMALARI ILMIY MEROSI”

FANIDAN
O‘QUV–USLUBIY MAJMUA
URGANCH – 2023
Mazkur o‘quv-uslubiy majmua O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim,fan va innovatsiyalar vazirligi Urganch innovatsion university Kengashi tоmоnidan 2023-yil ___-___________ da tasdiqlangan o‘quv fan dasturiga asоsan 1-2 kurslar uchun ishlab chiqilgan.
Tuzuvchilar U.Ismailov


Taqrizchi PhD. B.Satimov

O‘quv-uslubiy majmua Urganch innovatsion university Kengashining 2023-yil ___-___________ dagi qarori bilan tasdiqlangan.

UrIU “Ijtimoiy-gumanitar fanlar va tillar”
kafedrasi mudiri _____________ U.Mahmudov
1-mavzu: Kirish. Fanning predmeti, maqsad va vazifalari

Butun dunyoda buyuk ajdodlarimizning so‘nmas dahosiga hurmat-ehtirom, ularning boy ilmiy merosini o‘rganishga qiziqish hamisha yuqori bo‘lgan. Xorijiy mamlakatlarda ularning hayoti va faoliyati haqida ilmiy va badiiy asarlar yaratilgan, ulug‘ ajdodlarimiz xotirasiga yodgorliklar barpo etilgan.

Mustaqillik yillarida bu qiziqish yanada ortdi. Mamlakatimizda xalqaro ilmiy-madaniy hamkorlik keng yo‘lga qo‘yildi, ushbu mavzuga bag‘ishlagan yirik ilmiy anjumanlar tashkil etildi. Buyuk olim va mutafakkirlarimiz, qadimiy shaharlarimizning yubileylari xalqaro miqyosda nishonlandi. Ulug‘ allomalarimiz, aziz-avliyolarimiz qadamjolari obod etilmoqda. Milliy ma’naviy merosni tiklash va asrab-avaylash, ilm-fan va ta’limni rivojlantirishga alohida e’tibor qaratilmoqda.
Samarqand shahrida o‘tkaziladigan xalqaro ilmiy konferensiya ana shu yuksak e’tibor, buyuk ajdodlarimiz ilmiy merosiga hurmat va qiziqish tobora oshib borayotganiga yorqin dalildir.
Sharq va G‘arbni o‘zaro bog‘lagan, Buyuk ipak yo‘lidagi turli sivilizatsiyalar tutashadigan muhim chorraha sanalgan yurtimiz azaldan olimu ulamolari, fozilu fuzalolari bilan dovruq qozongan. Ona zaminimizda tug‘ilib, kamolga yetgan ulug‘ allomalar jahon sivilizatsiyasiga ulkan hissa qo‘shganlar.
Buyuk bobolarimiz tafakkuri va dahosi mahsuli bo‘lgan minglab asarlar, tarix, adabiyot, san’at, axloq, falsafa, tibbiyot, matematika, kimyo, astronomiya, me’morlik va boshqa sohalarga oid noyob qo‘lyozmalar bizning bebaho ma’naviy boyligimizdir.
O‘nlik sanoq sistemasini, algoritm va algebra tushunchalarini dunyoda birinchi bo‘lib ilm-fan sohasiga joriy etgan Muhammad Muso Xorazmiy, qomusiy olimlar Ahmad Farg‘oniy, Abu Rayhon Beruniy, tibbiyot ilmining asoschisi Abu Ali ibn Sino, arab tili grammatikasini mukammal tarzda ishlab chiqqan Mahmud Zamahshariy, o‘zida mingdan ziyod yulduzlar harakatini jamlagan astronomik jadval yaratgan Mirzo Ulug‘bek singari ulug‘ mutafakkirlarimiz bilan haqli ravishda faxrlanamiz. Bunday yuksak iftixor tuyg‘usi bizni hech kimdan kam bo‘lmagan xalq sifatida faxr bilan yashashga, ajdodlarga munosib avlod bo‘lishga da’vat etadi.
“O‘rta asrlar Sharq allomalari va mutafakkirlarining tarixiy merosi, uning zamonaviy sivilizatsiya rivojidagi roli va ahamiyati” mavzusidagi xalqaro ilmiy konferensiyaning Samarqand shahrida o‘tkazilishi bejiz emas. Zero, afsonaviy Sharq timsoli Samarqand – jahon sivilizatsiyasining qadimiy o‘choqlaridan biri, yuzlab alloma va mutafakkirlar yashab ijod qilgan boy tarixiy va madaniy merosga ega shahar. Bu yerdagi obidalar, madaniy yodgorliklar ajdodlarimiz dahosidan, olis va buyuk o‘tmishdan so‘zlaydi. Samarqandning go‘zal va so‘lim tabiati, qadimiy va zamonaviy inshootlari har qanday odamni o‘ziga maftun etadi.

Anjuman ishtirokchilari aniq va tabiiy fanlar sohasida faoliyat yuritgan O‘rta asrlar Sharq allomalari va mutafakkirlarining ilmiy, tarixiy va falsafiy merosi, ularning astronomiya, matematika, geografiya, geodeziya, tibbiyot, farmakologiya, kimyo, mineralogiya kabi zamonaviy ilm-fan shakllanishi va rivojlanishiga qo‘shgan ulkan hissasiga oid masalalarni muhokama qiladi, fikr va tajriba almashadi.

Konferensiyada O‘rta asrlar Sharq allomalari va mutafakkirlarining hayoti va ijodi, tarixiy merosi va ilmiy maktablarning faoliyatiga bag‘ishlangan filmlar namoyish etiladi. Anjuman qatnashchilari Samarqanddagi tarixiy, ilmiy va madaniy obidalar, istiqlol yillarida amalga oshirilgan bunyodkorlik va obodonlashtirish ishlari, o‘quv muassasalari faoliyati bilan tanishadi