O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus vazirligi samarqand davlat universeteti

 
4.3.
 
Inflyatsiya va ishsizlik o‗rtasidagi bog‗liklik. Fillips egri 
chizig‗i 
 
Iqtisodiyot o‗z rivojlanishida potensial darajaga yaqinlashgan 
sharoitda yoki bandlilik darajasini oshirish yoxud inflyatsiya darajasini 
pasaytirish kabi muqobil variantlardan birini tanlashga majbur bo‗linadi. 
Chunki qisqa muddatli davrda ishsizlik va inflyatsiya darajalari o‗rtasida 
teskari bog‗liqlik mavjud. Ishsizlikni pasaytirish ish joylarini yaratish 
uchun qo‗shimcha mablag‗lar ajratilishini anglatadi. Ayni paytda bu ish 
haqi miqdorining oshishiga ham olib keladi. Har ikkala holat ham 
baholar darajasinining ko‗tarilishiga olib keladi, ya‘ni talab inflyatsiyasi 
ro‗y beradi.. 
Ishsizlik va inflyatsiya ko‗rsatkichlari o‗rtasidagi o‗zaro bog‗liqlik 
ingliz iqtisodchisi A.V.Fillips tomonidan aniqlangan va 
Fillips egri 
chizig‗i
(4.3. -chizma) deb ataladi. Fillips egri chizig‗i ishsizlik va 
inflyatsiya darajalari o‗rtasidagi teskari bog‗lig‗likni xarakterlaydi.
1958 yil "1861-1957 yillarda Buyuk Britaniyadagi ishsizlik va 
nominal ish haqi o‗rtasidagi munosabatlar" maqolasida Fillips 
ishsizlikning 2,5-3 foizdan oshishi narxlar va ish haqi o‗sishining keskin 
pasayishiga olib kelishini aniqladi. 
Keyinchalik amerikalik olimlar P.Samuelson va R. Solou ushbu 
bog‗liqlikni ishsizlik darajasi va inflyatsiya darajasining nisbatiga 
aylantirdilar. 

---

52 
4.3-chizma
Fillips egri chizig‗i 
Mamlakat iqtisodiyotining xususiyatiga ko‗ra, shuningdek, 
inflyatsiyaning qaysi turi mavjudligiga qarab Fillips egri chizig‗idagi 
inflyatsiya va ishsizlik darajalarining kombinasiyasi farq qilishi 
mumkin. Bunday tanlov kutilayotgan inflyatsiyaning sur‘atiga bog‗liq. 
Kutilayotgan inflyatsiya darajasi qanchalik yuqori bo‗lsa ishsizlikning 
har qanday darajasida (sur‘ati past bo‗lgan inflyatsiya darajasiga 
nisbatan) haqiqiy inflyatsiya darajasi yuqori bo‗ladi. Ishsizlik darajasi va
inflyatsiya sur‘atining maqbul miqdorlari quyidagi formula ko‗rinishida 
tasvirlanishi mumkin: