O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta ta`lim

4.1.-jadval.
Suv va gazning kirishi natijasida olinadigan neft' miqdori

V1/V­2	Qc	Q2
3/1	74,3	15,5
1/3	51,2	38,5
1/7	33,5	56,5

Qatlam siquvi kuchlarini ishlatgan holda gaz-neft' chegarasini siljitmay qazib chiqarish tartibi. Bunday holat qatlamdan neft' oluvchanlik qobiliyatini oshirish maqsadida qilinadi va uning amalga oshirilishi maqsadga muvofiqdir. Yuqorida aytganimizdek gaz bilan neftning siqib chiqarilishi uncha foydali emas, shuning uchun bu chiziqni o`zgarmas holda qoldirish maqsadida hisoblarga qarab ma`lum miqdorda gaz - gazli quduqlaridan olinib turadi. Bunda gaz qalpoqining hajmi o`zgarmay turaveradi va bosim kamayishi hisobiga neft' suv chegarasi yuqoriga qarab so’rilaveradi. Bunday sharoitda ham quduqdar tubiga gaz yoki suvning yorib, kirishini kuzatish mumkin, shuning uchun ularni otishda bo`lishi mumkin holatlarni inobatga olishni taqozo etadi.

Bunday holat ya`ni gaz qalpoq quvvatini neytrallashtirish usuli qatlam sharoitidagi neftning kam qovushqoqligi, neft' uyumining gazga nisbatan anchagina kattaligi qayd etilganda, qatlamning o`tkazuvchanlik xususiyati yuqori bo`lgan hollarda juda yaxshi natijalar beradi.


4.3.Har xil geologik sharoitlarda suv bostirish usuli

Neft' va gaz neft' konlarini qazib chiqarishda suv bostirish usulini qo`llash sharoitga qarab uning har xil ko`rinishlarini ishlab chiqishni taqozo etgan (4.1-rasm). Suv bostirishning qo`llangan birinchi usuli neft'-suv chizig’idan tashqari usul bo`lib, bunda suv qaydovchi quduqlar chegara chizig’idan 3-5 km, tashqarida joylashgan bo`lib, qatlamga suv haydaladi va u uyumga oqib kelishi mo`ljallanadi.

Bu usulning uyum o`lchami katta bo`lganda va qatlam tuzilishi xilma-xil bo`lganda unga naf bermasligi keyinchalik ayon bo`ldi. Suv bostirishning keyingi боsqichida neft'-suv chizig’i oldi suv bostirish boshlandi, bunda suv haydovchi quduqlar chegara chizig’ining yonida (200-500m) joylashtirishi ko`zda tutilgan.