Ko’pgina kimyoviy va biologik tabiatga ega bo’lgan moddalar juda kam miqdorda ham mikroorganizmlar rivojiga salbiy ta’sir ko’rsatadi. Bunday moddalarni mikrobga qarshi (antimikrob) moddalar deyiladi. Bularga noorganik (simob tuzlari, kumush, qo’rg’oshin) va organik (etil spirti, fenol, formaldegid) tabiatiga ega bo’lgan moddalar kiradi.
Eng o’ziga xos mikroblarga qarshi preparatlar - antibiotiklar deb ataladi va ular juda kam miqdorda bo’lsa ham mikroblarni rivojlanishini to’xtatib qo’ydi.
Hujayra ishiga kirib, bu moddalar sitoplazma oqsillari va sitoplazmatik membranalar bilan o’zaro bog’lanish yoki hujayradagi yog’larni eritish va boshqa bir qator murakkab mexanizmlar asosida hujayrani fiziologik faoliytini buzadi va ularni nobud bo’lishgasha olib keladi.
Ba’zi bir mikrob preparatlari har xil kasallik qo’zg’atuvshi bakteriylarga qarshi keng qo’llanilib kelinmoqda. Bunday preparatlarni dezinfeksiy qiluvshi moddalar deb ataladi.
Dostları ilə paylaş: |