Pedagogikaga xos didaktik tushunchalar sirasiga quyidagilar kiradi:
Asosiy didaktik kategoriyalar sirasiga ta’limning didaktik tizimi va ta’lim texnologiyasi kabi tushunchalarni ham qayd etish mumkin.
Didaktik nazariya (konsepsiya)lar va ularning falsafiy asoslari. Ta’lim jarayoni psixologik-pedagogik konsepsiyalar (ular aksariyat hollarda didaktik tizimlar ham deb ataladi) asosida tashkil etiladi.
Didaktik tizim ta’limning maqsadi, tamoyillari, mazmuni, shakli, metod va vositalarining birligi asosida tashkil etilgan tuzilmalarning ichki yaxlitligini ifodalaydi. Didaktik konsepsiya (tizim)lar quyidagi guruhlarga ajratiladi:
1) an’anaviy; 2) progressiv; 3) zamonaviy.
Zamonaviy pedagogikada ta’lim paradigma (modeli)lari. Pedagogik paradigma (yunoncha “paradeigma” – misol, namuna) – pedagogika fani rivojining ma’lum bosqichida ta’limiy va tarbiyaviy muammolarni hal etish namunasi (modeli, standarti) sifatida e’tirof etilgan nazariy va metodologik ko‘rsatmalar to‘plami bo‘lib, u ta’limning konseptual modeli sifatida qo‘llaniladi. Ayni vaqtda ta’limning quyidagi paradigmalari keng tarqalgan:
Ta’lim paradigmalari
An’anaviy-konservativ paradigma (bilim paradigmasi)ga ko‘ra ta’limning asosiy maqsadi “qanchalik qiyin bo‘lmasin bilim olish”. Ya’ni yosh avlodga individual rivojlanishi hamda ijtimoiy tartibni saqlab qolishga yordam beruvchi madaniy me’roslarning muhim elementlari – bilim, ko‘nikma va malakalar, ilg‘or g‘oyalar va qadriyatlarni saqlab qolish, ularni yoshlarga yetkazish zarur degan g‘oya ilgari suriladi.
Dostları ilə paylaş: |
