O`zbekiston respublikasi qishloq va suv xo`jaligi vazirligi toshkent davlat agrar universiteti agroinjeneriya fakulьteti Qishloq xo`jaligida elektr energetikasi va elektrotexnologiyalar kafedrasi

8.Asinxron motorlarni yurg`izish usullari?
9.Nima sabab-dan faza rotorli asinxron motor rotorining chul-g`amiga qarshilik kiritlsa tok kamayadi?
10. Asinxron mashinalarining qanday maxsus xillari mavjud?
11. Bir fazali asinxron motorning tuzilishi?
12. Bir fazali asinxron motorda ishga tushirish chulgamining vazifasi nimadan iborat?
13.Sinxron mashina nima?
14.Sinxron mashinalarda induktor nima?
15.Sinxron generatorlarning turlari.
16. Sinxron mashinalar rotor tuzilishiga karab necha xil bo`ladi?
17.Sinxron motorini ishga tushirishda razryad karshiligining vazifasi nimadan iborat?
18.Nima sababdan ketma- ket qo`zg`atiladigan o`zgarmas tok motorining yuki nominal yukdan 25 % va undan kam yukda ishga tushirish mumkin emas?
19. Aralash qo`zg`atiladigan o`zgarmas tok generatorining qo`zg`atish chulgamini ulash ketma- ketligi aralash- mos xollarda qanday?
20.Sinxron generatorni anik sinxronlash usuli bilan ishga tushirishda qanday sxemalardan foydalaniladi?
21.Sinxron motorning V- simon xarakteris-tikasi qanday ifodalanadi?
22.Parallel qo`zg`atiladigan o`zgarmas tok motorining rostlash xarakteristikasi qanday ifodalanadi?
23.Parallel qo`zg`atiladigan o`zgarmas tok motorining tezlik xarakteristikasi qanday ifodalanadi?
24.Sinxron motorning burchak xarakteristikasi qanday ifodalanadi?
25.Bir fazali asinxron motorda ishga tushirish chulgamining vazifasi nimadan iborat?
26. O`zgarmas tok generatori qo`zg`atish chulgamining ta’minlanishiga karab necha xil bo`ladi?

Yakuniy baxolash savollari

1) Elektr mashinalar nazariyasida qo`llaniladigan elektrotexnikaning asosiy qonunlari. (elektir magnitli induktsiya, chap va o`ng qo`l qoidalari, buragich qoidasi).

2) Doimiy tok generatorining ishlash printsipi (tuzilishi, qutiblar, cho`lg`amlar, kollektor va chyotkalar)
3) O`zgarmas tok mashinasining tuzilishi (stator, yakor, qutiblar, podshibniklar chyotkalar)
4) O`zgarmas tok matorning ishlash printsipi (sxema, burilish momenti, kollektor, chyotka, geometrik neytral)
5) EYuK larning muvozanat tenglamasi sxema EYuK, yakor toki, kuchlanish pasayuvi).
6) Momentlarning muvozanat tenglamasi (salt ishlash momenti, buralish momenti, dinamik momenti)
7) Qisqa tutashgan rotorli asinxron motorning tuzilishi va ishlash printsipi (stator, rotor) “ olmoxon qafasi”, cho`lg`am, halqa).
8) Stator cho`lg`amlarini ulanish sxemelari va parametirlari ( yulduzcha, uchburchak, liniyali va faza kuchlanishlari)
9) Sirpanish va yalanish tezliklarini o`zaro bog`lanishlari (umumiy tushunchalar, sinxron tezlik, asinxron tezlik, sirpanish turlari )
10) Asinxron motorlarining energetik diogrammasi (iste’mol quvvati, quvvatlar isrofi, elektromagnit quvvati, valdagi quvvat )
11) Asinxron motordagi elektromagnit jarayonlar (E.Yu.K., o`ramlar soni, cho`lg`am koeffitsentlari, magnit oqimi)
12) Keltirilgan asinxron motori (umumiy ko`rinishi, birlamchi va ikkilamchi cho`lg`amlar, keltirish koeffitsenti, sirpanish).
13) Asinxron motorning mexanik xarakteristikasi (formula, grafik tasfir, asosiy parametrlari)
14) Faza rotorli asinxron motorni ishga tushirish (ishga tushirish, maksimal moment, ishga tushirish toki, qo`shimcha qarshiliklar).
15) Qisqa tutashuv rotorli asinxron motorni ishga tushirish (ishga tushirish, aktiv qarshilik, induktiv qarshilik).
16) 1 Fazali asinxron motorlar (Ishga tushirish, ishchi va tushirish cho`lg`amlari, buralish momenti).
17) 3 Fazali asinxron motorni 1 fazali rajimda ishga tushirish (sxemalar, ishchi va ishga tushirish kondensatorlari, sig`im formulasi).
18) Transformator tuzilishi va ishlash printsipi (sxema, cho`lg`am, EYuK, transformatsiya koeffitsenti).
19) Transformatorlarning turlari (kuch, avtotransformator, o`lchov, maxsus).
20) Transformatorlarning FIK (Umumiy formula, yuklanish koeffitsenti, quvvatlar isrofi).
21) Cho`lg`amlarning ulanish gruppalari ( birlamchi va ikkilamchi cho`lg`amlar, yulduz, uchburchak, “Zigzag”)
22) Transformatorlarni paralelь ishlash shartlari (transformatsiya koeffitsentlari, qisqa tutashuv kuchlanishlari ulanish guruxlari).
23) Maxsus transformatorlar (Umumiy tushunchalar, payvandlash, o`lchov, avtotransformator).
24) Sinxron motorlarning ishlash printsipi va tuzilishi (stator, rotor, sinxron tezlik, qutublar).
25) Sinxron motorlarni asinxron usuli bilan ishga tushirish (ishga tushirish cho`lg`ami, qo`zg`atuvchi cho`lg`am, elektro magnitli moment, ishga tushirish toki va momenti).
26) Sinxron motorlarning ishchi xarakteristkalari (mexanik, F.I.K, moment)
27) Mustaqil qo`zg`atishli doimiy tok generatori (ulanish sxemasi, pasport kattaliklari, asosiy xarakteristkalar)
28) Parallelь qo`zg`atishli doimiy tok motori (ulanish sxemasi, pasport kattaliklari, asosiy Xarakteristkalar).
29) 3 fazali qisqa tutashuvli asinxron motor(ulanish sxemasi, pasport kattaliklari, asosiy xarakteristkalar)
30) Faza rotorli 3 fazali asinxron motor (ulanish sxemasi, pasport kattaliklari, asosiy xarakteristkalar).
31) Magnit maydonining aylanish tezligi n= 3000 ayl/ min. bulgan asinxron motorining sirpanishi S= 0.2 ga teng bulsa, asinxron motor rotorining aylanish tezligi nechaga teng bo`ladi?
32)Asinxron chastota deb nimaga aytiladi?
33) Rotorning tuzilishiga ko`ra asinxron motorning qanday turlari bor?
34) Asinxron motor qanday qismlardan tuzilgan ?
35) Qisqa tutash rotorli asinxron motorni yurgizish toki nominal tokdan qancha yuqori bo`ladi?
36) Elektr motorlar mexanik xarakteristikalari qanday ifodalanadi?
37) Elektr motorlar mexanik xarakteristikasi deb nimaga aytiladi?
38) Tabiy mexanik xarakteristika deb qanday xarakteristikaga aytiladi?
39) Suniy mexanik xarakteristika deb qanday xarakteristikaga aytiladi?
40) O`zgarmas tok motori aylanish tezligini qanday o`zgartirish mumkin?
41) O`zgaruvchan tok motori aylanish tezligini qanday o`zgartirish mumkin?
42) Elektr motor turini nimalarga asosan tanlanadi?
43) Transformator qanday qismlardan iborat?
44) Transformator qanday ishlaydi?
45) Transformator chulg`amlarida xosil bshladigan elektr yurituvchi kuchlar qanday aniqlanadi?
46) Transformatorning transformatsiya koyeffitsiyenti nima?
47) Agar K birdan katta bo`lsa, transformator qanday transformator xisoblanadi?
48)Transformatorning ish rejimlari?
49)Qisqa tutash rejimda transformatorning ikkilamchi chilgam uchlari qanday xolatda bo`ladi?
50)Salt ishlash rejimida transfortatorning ikkilamchi chulg`am uchlari qanday xolatda bo`ladi?
II kism – Elektr yuritmalar

Joriy baxolash savollari – 1

1.O`zgarmas tok motorining ishlash printsipi.
2.Yakor cho`lgamli zanjiriga ulangan qo`shimcha qarshilik R1 qanday vazifani bajaradi.
3.Qo`zg`atish zanjiriga ulangan qarshilik R2 qanday vazifani bajaardi.
4. Motorning mexanik xarakteristikasini tushuntirib bering.
5.Tabiiy va suniy mexanik xarakteristikalarining.
6.Qioqa tutashtirilgan rotorli asinxron motorning tuzilishi va ishlash printsipi.
7. Magnit maydanning aylanish tezligi nimalarga bog`liq.
8.Rotorning aylanish tezligi nimalarga bog`liq.
9. Ikkita bir xil asinxron motorning quvvat koeffitsiyentlari cos va cos teng bo`lsa , motorlarning qaysi biri yaxshiroq energetik ko`rsatkichga ega.
10. Motor stator cho`lg`amlarini ulanish sxemalari qanday tanlanadi.
11. Faza rotorli asinxron motorni ishlash printsipi.
12.Faza rotorli asinxron motorni qisqa tutashtirilgan asinxron motordan qanday farqi bor.
13. Nima uchun rotor cho`lg`amiga qarshilik ulansa aylanish tezligi pasayadi.
14.Ishga tushirish, nominal va maksimal momentlar nimadan iborat.
15.Bir fazali asinxron motorni ishlash printsipi.
16.Bir fazali asinxron motorning ishga tushirish cho`lg`amining vazifasi nimadan iborat.
17. Bir fazali asinxron motorning aylanish yo`nalishi qanday qilib o`zgartiriladi.
18.Quvvat koefitsiyenti nima va u elektr qurilma ishiga qanday ta’sir etadi.
19.Asinxron motor quvvat koefitsiyentini (cos ) pasayishiga qanday faktorlar tasir etadi.
20.Qanday qilib asinxron motrolarning quvvat koyeffitsiyentini oshirish mumkin.

Joriy baxolash savollari – 2

1. O`zgarmas tok motorini elektr yurituvchi kuch funktsiyasida ishga tushirishning avzalliklari va kamchiliklari nimalardan iborat.
2. Agar avtomatik ishga tushirishda KM 1 magnit ishga tushirgich ishlamay qolsa motro ishga tushadimi.
3. Tarmoq kuchlanishning o`zgarish sxema elementlarning ishlashiga qanday ta’sir qiladi.
4. Uzgichni ajratish bilan elektro motroni tormiz qilish mumkinmi.
5. Kontaktorni ishga tushish kuchlanishi qanday rostlanadi.
6. Motroni vaqt funktsiyasida ishga tushirishning avzalliklari va kamchiliklari nimadan iborat.
7. Agar avtomatik ishga tushiradigan vaqtda KT 2 vaqt relesi ishlamasa nima sodir bo`ladi.
8. Nima sababdan KT 2 vaqt relesi KM magnit ishga tushirgichning ulovchi kontaktidan keyin qo`shilgan .
9. Motor relesining qo`shish va ajratish kontaktlarining vaqtlari qanday qilib rostlanadi.
10. Minorali nasos qurilmasining elektr motorini ishga tushirilishi va o`chirilishi nimaga bog`liq.
11. Minorali nasos qurilmasini avtomatik boshqarish sxemasida SL kontakt qanday vazifani bajaradi.
12. Motorlarni qisqa tutashuv tokidan va ortiqcha yuklama tokidan qanday qurilmalar yordamida ximoyalanadi.
13. Elektrlashtirilgan transport qurilmasini avtomatik boshqarish qanday tartibda bajariladi.
14. Elektrlashtirilgan transport qurilmasini avtomatik boshqarish sxemasida vaqt relesi KT 2 qanday vazifani bajaradi.
15. Nima uchun uch fazali motor bir fazali tarmoqda ishlaganda uning boshlang`ich momenti 0 ga teng bo`ladi.
16. Uch fazali motor bir fazali tarmoqga ulanganda qanday magnit maydoni xosil bo`ladi.
17. Uch fazali motor bir fazali rejimda ishlaganda uning aylanish yo`nalishini qanday qilib o`zgartirish mumkin.
18. Uch fazali asinxron motor bir fazali tarmoqga ulanganida uni qanday usullar bilan yurgizish mumkin.
19. Ketma – ket vo`zg`atiladigan o`zgarmas tok motorini generator usulida tormozlash mumkin.
20. Elektro dinamik usulda tormozlashning qanday kamchiliklari bor.

«Elektr yuritma» OB-1

1. 
   Elektr yuritmalarning turg`unlik rejimi.
   
2. 
   O`tkinchi jarayonlarni analitik usul bilan xisoblash.
   
3. 
   O`tkinchi jarayonlarni grafik usuli bilan xisoblash.
   
4. 
   O`tkinchi jarayonlarni grafoanalitik usuli bilan xisoblash.
   
5. 
   Paralel qo`zg`atishli UTMni mexanik xarakteristikasi.
   
6. 
   Paralel qo`zg`atishli UTMni ishga tushirish rezistorini xisoblash.
   
7. 
   Paralel qo`zg`atishli UTMni rekkuperativ tormozlash.
   
8. 
   Paralel qo`zg`atishli UTMni elektrodinamik tormozlash.
   
9. 
   Paralel qo`zg`atishli UTMni teskari ulash bilan tormozlash.
   
10. 
    Asinxron motorning mexanik xarakteristikasi.
    
11. 
    Asinxron motorni teskari ulash bilan tormozlash.
    
12. 
    Asinxron motorini elektrodinamik tormozlash.
    
13. 
    Paralel qo`zg`atishli UTMni magnit oqimini o`zgartirish bilan aylanish chastotasini rostlash.
    
14. 
    Paralel qo`zg`atishli UTMni kuchlanishini o`zgartirish bilan aylanish chastotasini rostlash.
    
15. 
    Paralel qo`zg`atishli UTMni yakor zanjiriga qarshilik kiritish bilan aylanish chastotasini rostlash.
    
16. 
    Elektr yuritmalarning turlari.
    
17. 
    Ish mashinalarining mexanik xarakteristikalari.
    
18. 
    Asinxron motorlarning sirpanishini o`zgartirib motor chastotasini rostlash.
    
19. 
    Asinxron motorlarning juft qutblar sonini o`zgartirib chastotasini rostlash.
    
20. 
    Asinxron motorlarning statoriga beriladigan tok chastotasini o`zgartirib motor aylanish chastotasini rostlash.
    

«Elektr yuritma» OB-2