O„zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalar vazirligi muhammad

Aylantirishlar

Aylantirishlar (spinner, little arrow) - odatdagi kabi ko'p qirrali emas, balki kirish maydonidir, chunki u matnli ma'lumotlarni kiritishga imkon bermaydi, lekin u ikkita foydali xususiyatga ega.

6. 
   rasm. Aylantirish
   

Birinchidan, aylantirish(spinner)ga qiymat kiritish uchun foydalanuvchiga sichqonchani tashlab, qo'lini klaviaturaga siljitish kerak emas (oddiy kirish maydonidan farqli o'laroq). Qo'lni joydan joyga ko'chirish nisbatan uzoq vaqtni (o'rtacha yarim soniya) davom etishi va diqqat markazida bo'lishini bezovta qilganligi sababli, klaviaturaga ehtiyoj yo'qligi juda ham katta yordam bo`ladi. Qanday bo'lmasin, aylantirish(spinner)ga klaviaturadan qiymat kiritish holati juda kam uchraydi, ya'ni foydalanuvchilar aylantirish(spinner)ni to'liqligicha ijobiy qabul qilishadi. Ikkinchidan, sichqoncha yordamida qiymat kiritishda tizim foydalanuvchilarga faqat to'g'ri ma'lumotlarni, va ayniqsa, qimmatli bo'lgan ma'lumotlarni to'g'ri formatda kiritishga imkon beradi. Bu inson xatosi ehtimolini keskin kamaytiradi. Shunday qilib, har qanday raqamli qiymatlarni kiritish uchun aylantirish(spinner)dan foydalanish ko'proq o`zini oqlaydi.
Afsuski, Internetda maxsus aylantirish(spinner) elementi yo'q. Bitta elementli ko'p tanlovli ro'yxatni yaratib, elementni aylantirish(spinner)ga o'xshatib qo'yishingiz mumkin, ammo unga klaviaturadan qiymat kiritish imkoni bo'lmaydi. Yaxshiyamki, aylantirish(spinner)ni Macromedia Flash dasturida nisbatan arzon narxlarda tayyorlash mumkin.

Slayderlar

Ilgari tavsiflangan boshqaruv elementlarida bo'lgani kabi, slayderlar foydalanuvchilarga ixtiyoriy qiymat kiritishga ruxsat bermasdan ro'yxatdagi qiymatni tanlashga imkon beradi. O'rinli savol tug'iladi: nega yana bitta nazorat kerak, agar shunga o'xshash elementlar juda ko'p bo'lsa.
Javob oddiy: agar foydalanuvchilar yaxshi tartiblangan qatorda qiymatni tanlashi kerak bo'lsa, slayderlar ajralmas hisoblanadi:

• 
  qatorda juda ko'p qiymatlar mavjud (7-rasmga qarang).
  
• 
  foydalanuvchilarga qiymatlarning tartibliligini etkazishingiz kerak.
  

7. 
   rasm. Slayderlarga misollar. Ko'rinib turibdiki, slayderdagi parametrlar soni juda muhim bo'lishi
   

mumkin.

• 
  foydalanuvchilarga ularning ko'pchiligidan tezda qiymatni tanlashga imkon berish kerak (bunday hollarda slayder eng samarali element bo'lib chiqadi, garchi bu mumkin bo'lgan inson xatolari uchun xavfli bo'lsa).
  

Slayderlarning qiziqarli tomoni bor. Ular matn parametrlarini tanlash uchun ham ishlatilishi mumkin, ammo faqat ushbu parametrlarni aniq tartibga solish mumkin bo'lgan hollarda. Bunday holatlar juda ko'p, masalan, "nonushta", "tushlik" va "kechki ovqat", tashqi aloqalar bo'lmaganida, reyting juda mos keladi.