O‘zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalar vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI RAQAMLI TEXNOLOGIYALAR VAZIRLIGI MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

“KOMPYUTER TIZIMLARI” kafedrasi Kompyuterni tashkil etilishi fanidan tayyorlagan

“Video karta tahlili” mavzusidagi topshiriq uchun

XISOBOTI


312-21 - guruh talabasi
Rashidov Sharof
KT kafedrasi asistenti
A.A.Temirov
Toshkent – 2023
Mashg‘ulotning maqsadi. Kompyuterdagi monitor ishi vazifasini boshqaruvchi video karta tahlili keltirilgan.

Adabiyotlar tahlili.

Adabiyot	Qisqa ta’rifi
[1]	Video kartalar haqida umumiy ma’lumotlar olindi
[2]	Video karta haqidagi tushunchalar ushbu manbadan o`rganildi
[3]	Video karta yordamida grafik va video renderlash vazifalari ushbu manbada keltirilgan.

Nazariy ma’lumot. Video kartalar, shuningdek, grafik kartalar yoki GPU (Graphics Processing Units) sifatida ham tanilgan, kompyuter monitorida yoki boshqa displey qurilmasida vizual tasvirlarni ko`rsatish uchun mo`ljallangan maxsus kompyuter apparat komponentlari. Ular kompyuterning markaziy protsessor (CPU) bilan birgalikda 2D va 3D tasvirlar va videolarni ko`rsatish jarayonini tezlashtiradi, markaziy protsessorni boshqa vazifalarni bajarish uchun bo`shatadi.
Video karta odatda protsessor, xotira (ko`pincha video RAM yoki VRAM deb ataladi) va sovutish tizimi va quvvat manbai ulagichlari kabi boshqa apparat komponentlaridan iborat. Protsessor tasvirlar va videolarni ko`rsatish uchun zarur bo`lgan murakkab hisob-kitoblarni bajarish uchun javobgardir, xotira esa tasvir ma’lumotlari va ko`rsatmalarni saqlaydi.
Video kartalar oddiy 2D grafikadan tortib murakkab 3D modellashtirish va animatsiyagacha bo`lgan keng ko`lamli vazifalarni bajarish uchun mo`ljallangan. Ular, shuningdek, ilmiy simulyatsiyalar, mashinalarni o`rganish va kriptovalyuta qazib olish kabi ilovalarda qo`llaniladi.
Asosiy hisoblash vazifalari uchun mo`ljallangan boshlang`ich darajadagi kartalardan tortib professional geymerlar va video muharrirlar tomonidan ishlatiladigan yuqori darajadagi kartalargacha bo`lgan turli xil video kartalar mavjud. Video kartani tanlashda e’tiborga olish kerak bo`lgan asosiy omillar orasida uning ishlov berish quvvati, xotira hajmi va kompyuter tizimidagi boshqa apparat komponentlari bilan muvofiqligi kiradi.
Video kartalar o`yinlar uchun ham muhimdir, chunki ular o`yinlarning vizual sifati va ishlashiga sezilarli ta’sir ko`rsatishi mumkin. Ko'pgina o`yinlar muammosiz va yuqori grafik sozlamalarida ishlashi uchun maxsus video kartani talab qiladi.
Umuman olganda, video kartalar zamonaviy kompyuterlarda hal qiluvchi rol o`ynaydi, bu foydalanuvchilarga murakkab vizual tasvirlar va videolarni osongina yaratish va ko`rish imkonini beradi.
1-rasmda video kartaning tuzilish sxemasi ko`rish mumkin.

1-rasm. Video karta ko`rinishi
NVIDIA, AMD, Intel va boshqalarni o`z ichiga olgan video kartalarni ishlab chiqaradigan ko`plab taniqli kompaniyalar mavjud. Ushbu kompaniyalar iste’molchilar, korxonalar va boshqa sohalarning talablariga javob beradigan video kartalarni loyihalash, sinovdan o`tkazish va ishlab chiqarishga katta mablag` sarflaydi.