O‘zbekiston respublikаsi raqamli texnologiyalar vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti samarqand filiali

Axborotga ruxsat etilmagan murojaat qilishni usullari 
ko‘rib chiqish; 
berilganlarni nusxalash va almashtirish; 
yo‘l va aloqa kanallariga ulanish natijasida yolgoAon dastur va xabarlarni kiritish; 
sozlovchi va halokatli dasturlarni ishlatish; 
axborotni uning tashuvchilaridagi qoldiqlarini o‘qish; 
elektromagnit nurlanishli va to‘lqin xarakterli
xabarlarni qabul qilish; 
maxsus dasturli va apparatli so‘ndirgichlarni ishlatish. 
Ruxsat etilmagan foydalana olishlarning oqibatlari turlari 
ma’lumot uzatish tarmoqlari tugunlarining axborot muhiti konfidensialligining buzilishi; 
ma’lumot uzatish tarmoqlari tugunlarining axborot sohasining yaxlitligini buzilishi; 
ma’lumot uzatish tarmoqlari tugunlari axborot sohasiga foydalana olishlikning buzilishi; 
telekommunikatsiyalar ma’lumot uzatish tarmoqlarilari kanallari bo‘yicha uzatiladigan 
ma’lumotlar paketlarining yaxlitligini buzilishi. 
 
Nazorat savollari. 
 
Tarmoq xavfsizligi vazifalari haqida tushuncha bering? 
Xavfsizlikka tahdidlar oqibatlari nimalardan iborat? 
Axborot xavfsizligi nima? 
Axborotning himoyasi nima? 
Axborotga ruxsat etilmagan murojaat qilishni usullari qaysilar? 
Axborotni ximoya qilish deganda nimani tushunasiz? 

---

22 
2-Ma’ruza 
Mavzu: Tarmoq xavfsizligiga zamonaviy tahdidlar
Reja: 
1.
Tarmoq xavfsizligi taxdid turlari manbasi.
2.
Tarmoq xavfsizligi modeli.
3.
Tarmoq xavfsizligi standartlari (ISO, ITU-T, ETSIva boshqalar) 
Tarmoq xavfsizligigining asosiy taxdid turlari: 
•
Texnik vositalarda axborotlarni saqlanishi yoki ruxsatsiz kirishdagi qayta ishlashlar; 
•
Telekommunikatsiya kanallari orqali uzatilayotgan axborotlarni texnik vositalar yordamida 
tutib olish; 
•
Qayta ishlangan axborotlarni elektromagnit nurlanishi orqali chiqib ketishi (tarqalishi); 
•
Texnik vositalar elektron qurilmalari yordamida axborotlarni tutib olish va ob’ektlarni joriy 
etish; 
•
Telekommunikatsiya qurilmalari ishida ishdan chiqish yoki axborotlarni buzilishi, 
chaqiruvchi buzilishlar, maxsus dasturiy texnik ta’sirlar.