O’zbekiston respublikasi raqamli texnologiyalar vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti qarshi filiali

Zararli dasturiy vositalarni klassifikatsiyasi va himoya usullariXavf darajasi bo’yicha kompyuter viruslarini quyidagilarga ajratish mumkin:

• 
  beziyon viruslar;
  

• 
  xavfli viruslar;
  

• 
  juda xavfli viruslar
  

Beziyon viruslar - o‘z-o‘zidan tarqalish mexanizmi amalga oshiriluvchi viruslar.Xavfsiz viruslar – tizimda mavjudligi turli taassurot (ovoz, video) bilan bog‘liq viruslar, bo‘sh xotirani kamaytirsada, dastur va ma’lumotlarga ziyon yetkazmaydi.

Xavfli viruslar – kompyuter ishlashida jiddiy nuqsonlarga sabab bo‘luvchi viruslar. Natijada dastur va ma’lumotlar buzilishi mumkin.

Juda xavfli viruslar – dastur va ma’lumotlarni buzilishiga hamda kompyuter ishlashiga zarur axborotni o‘chirilishiga bevosita olib keluvchi, muolajalari oldindan ishlash algoritmlariga joylangan viruslar.

Zarar keltiruvchi dasturlarning boshqa xillari. Viruslardan tashqari zarar keltiruvchi dasturlarning quyidagi xillari mavjud:

• 
  troyan dasturlari
  

• 
  mantiqiy bombalar;
  
• 
  masofadagi kompyuterlarni yashirincha ma’murlovchi xaker utilitalari;
  
• 
  Internetdan va boshqa konfidensial axborotdan foydalanish parollarini o‘g‘rilovchi dasturlar.
  

Ular orasida aniq chegara yo‘q: troyan dasturlari tarkibida viruslar bo‘lishi, viruslarga mantiqiy bombalar joylashtirilishi mumkin va h.

Viruslardan va boshqa zarar keltiruvchi dasturlardan himoyalovchi korporativ tizimni qurish quyidagi bosqichlarni o‘z ichiga oladi.

Birinchi bosqichda himoyalanuvchi tarmoqning o‘ziga xos xususiyatlari aniqlanadi va bir necha virusga qarshi himoya variantlari tanlanadi va asoslanadi. Bu bosqichda quyidagilar bajariladi: - kompyuter tizimi va virusga qarshi himoya vositalarining auditi; - axborot tizimini tekshirish va kartirlash; - viruslarning suqilib kirishi bilan bog‘liq taxdidlarning amalga oshirish ssenariysini taxlillash. Natijada virusga qarshi himoyaning umumiy holati baholanadi.