O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni Saqlash Vazirligi Samarqand Davlat Tibbiyot Universiteti Samarqand Viloyat Sog’liqni Saqlash Boshqarmasi Kurs ishi Mavzu
Yüklə 1,4 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Xirurg qõliga ishlov berish Qo‘lga ishlov berish – kontakt infeksiyani profilaktika qilishning muxim usulidir. Turli qo‘lga ishlov berish usullarining asosida 3 ta muxim jarayon yotadi: Qo‘llarni steril shyotka va sovun yordamida mexanik tozalash. Dezinfeksiya – qolgan bakteriyalarni antiseptik vositalar yordamida yo‘qotish. 70% yoki 90% li etil spirti yordamida qo‘l terisini oshlash. Axamiyatli jarayonlardan biri qo‘l yuvishning ketma – ketligidir. Avvaliga shyotka va sovun yordamida chap qo‘l har bir barmog‘ining kaft yuzasi, so‘ng esa orqa yuzasi, oralari va tirnoq yotoqlari yuviladi. Xuddi shu tartibda o‘ng qo‘l barmoqlari yuviladi. Keyingi bosqichda avval chap, keyin o‘ng qo‘l kaftining, va nihoyat bilaklarning orqa va oldingi yuzalari yuviladi. YAna bir marotaba tirnoq yotoqlari shyotka bilan ishqalab yuviladi. Sovun ko‘pigi oqar suvda yuviladi. Bunda suv oqimi barmoqlardan tirsakka qarab yo‘nalgan bo‘lishi kerak Xirurg qõllariga ishlov berish texnikasi Fyurbringer usuli – qo‘llar issiq suvda shyotka bilan sovunlab 10 daqiqa mobaynida yuviladi. So‘ng qo‘llar steril kalfetka bilan artilib, 3 daqiqa mobaynida 70% li etil spirti bilan ishlov beriladi. 0,5% li simob dixloridi bilan 3 daqiqa mobaynida ishlov berilgach, barmoq uchlariga yodning spirtla eritmasi surtiladi. Alfeld usuli – qo‘llarning har biri 5 daqiqadan oqar suvda shyotkalab yuviladi. Qo‘llarni yuvish vaqtida kaft qismi bilak qismidan yuqoriroqda bo‘lishi kerak. So‘ng qo‘llar steril sochiq bilan artilib, 5 daqiqa mobaynida 96% li etil spirti bilan ishlov beriladi. Tirnoq yotoqlariga yodning spirtli eritmasi surtiladi. Spasokukotskiy – Kochergin usuli. Qo‘lni yuvish uchun mo‘ljallangan quruq tog‘oraga 5 ml 96% li spirt quyib, yoqiladi. Tog‘orani har tomonga qiyshaytirib, uning ichki satxi kuydiriladi. Tog‘oraga 1 l distillangan suv quyiladi va 5 ml nashatir spirti (0,5% li nashatir spirti eritmasi) quyiladi. SHunday eritmada qo‘lni 2 ta tog‘orachada 3 daqiqadan yuviladi. Qo‘lni oldin shyotka bilan sovunlab yuvish shart emas. Qo‘lni amalda toza bo‘lishining o‘zi kifoya qiladi. YUvish texnikasi: 1) steril salfetka bilan avval har qaysi barmoqning kaft, so‘ngra chap panjaning kaft va kaft orqa yuzasini, so‘ngra o‘ng qo‘lniki, shundan so‘ng chap, keyin o‘ng qo‘lning bilak oldi qismini va nihoyat bilaklar yuviladi, keyin qo‘llarni xuddi shu tariqa va yana 3 daqiqa mobaynida boshqa tog‘orachada yuviladi; 2) qo‘l steril sochiq bilan quritiladi; 3) qo‘lni 96% li spirtga ho‘llangan salfetka bilan 5 daqiqa mobaynida artiladi; 4) teri burmalari va tirnoq yuzalariga yodning 5% li spirtdagi eritmasi surtiladi. Xlorgeksidin biglyukonat bilan qo‘llarga ishlov berish. Xlorgeksidin 20% li suvli eritma ko‘rinisha 500 ml li shisha idishlarda ishlab chiqariladi. Qo‘llarga ishlov berish uchun 0,5% li spirtli eritmasidan foydalaniladi. Preparat eritmasini 70% li etil spirti bilan 1:40 nisbatda aralashtirish kerak. Avval qo‘llar sovun bilan yuviladi va steril sochiq bilan artiladi, so‘ng 0,5% li xlorgeksidin biglyukonat eritmasida namlangan paxtatampon bilan 2 – 3 daqiqa mobaynida ishlov beriladi. SHuningdek novoklens (novosol) – 4% li xlorgeksidin glyukonatning spirtli eritmasi ham qo‘llaniladi. Qo‘llarga degmin eritmasi bilan ishlov berish. Qo‘llar 3 daqiqa mobaynida yuvilib, yaxshilab chayilgandan so‘ng steril sochiq bilan artiladi va 1% li degmin eritmasida namlangan ikkita tampon bilan (har biri bilan 3 daqiqadan) ishlov beriladi. Qo‘llarga S – 4 (pervomur) eritmasi bilan ishlov berish. S – 4 preparati quyidagicha tayyorlanadi: shisha idishga vodorod peroksidi va chumoli kislotasi (1 l eritma uchun 17,1 ml 30 – 33% li vodorod peroksidi, 6,9 ml 100% li va 8,1 ml 85% li chumoli kislotasi) solinib aralashtiriladi. Idish sovuq suvga 1 – 1,5 soatga solib qo‘yilib, shisha tiqin bilan maxkam yopiladi va chayqab turiladi. Amaliyotda S – 4 preparatining 2,4% li eritmasidan foydalaniladi. Avval qo‘llar suv va sovun bilan 1 daqiqa mobaynida yuviladi, so‘ng suv bilan yaxshilab chayiladi va steril sochiq bilan artiladi va 1 daqiqa mobaynida emallangan idishga solingan S-4 preparati bilan ishlov beriladi. SHundan so‘ng qo‘llar steril sochiq bilan artib, quritiladi va qo‘lqoplar kiyiladi. Qo‘llarga ritosept bilan ishlov berish. Avval qo‘llar 2 daqiqa mobaynida iliq oqar suvda steril shyotka bilan sovunlab yuviladi va steril sochiq bilan artiladi. SHundan so‘ng ikki marotaba 2 daqiqadan ritosept eritmasida namlangan steril sochiqchalar bilan ishlov beriladi. Diotsid eritmasi bilan ishlov berish. Diotsid – suvda eruvchi oq kukun. Uzoq muddat saqlangan diotsid qo‘ng‘ir tusga kiradi va qo‘lansa xid tarata boshlaydi. SHuning uchun uning tarkibiy qismlari aloxida – aloxida tabletkalar ko‘rinishida chiqariladi. Qo‘llarga 3 daqiqa davomida diotsid eritmasida namlangan steril sochiqchalar bilan, so‘ng yana 2 daqiqa mobaynida 96% li etil spirti bilan ishlov beriladi Agar qo‘llarga suvsiz ishlov berilishi kerak bo‘lsa, quyidagi usullar qo‘llaniladi. Braun usuli – qo‘llarga 10 daqiqa mobaynida 96% li etil spirti bilan ishlov berish. Zabludovskiy usuli – qo‘llarga 5% li spirt – tanin bilan 2 – 5 daqiqa mobaynida ishlov berish. Serigel bilan ishlov berish. Serigel – bakteritsid hususiyatga ega yopishqoq suyuqlik. Ochiq havoda tez quriydi. Qo‘llarga serigel bilan ishlov berilganda, ularda plyonka (steril «qo‘lqop») hosil bo‘ladi. Quruq kaftlarga 5 ml serigel quyilib, 8 – 10 daqiqa mobaynida tez – tez ishqalagab surtiladi. Eritma barmoqlar, kaft old va orqa yuzalari hamda bilak bo‘g‘imini qoplashi kerak. SHundan so‘ng qo‘llar, barmoqlarni bir – biriga tekkizmagan holatda 2 – 3 daqiqa mobaynida quritiladi. Bu plyonka spirtda namlangan tampon yordamida osonlik bilan artiladi. Foydalanilgan adabiyotlar. 1. Sodiqov K.S. “O`quvchilar fiziologiyasi va gigiyenasi” T. O`qituvchi 1992 yil. 2. Galperin S.N. “Bolalarning fiziologik hususiyatlari” M. Prosveshenie. 3. Temkin B.N. “Maktab gigiyenasi” T. O`qituvchi 1972 yil. 4. Sharipova D.J., Vohidova R.G. “O`quvchular toliqishini oldini olish” T. Medisina 1986 yil. 5. Matyushonok I.T. “Boshlang`ich maktab o`quvchilarining anatomiya – fiziologiya va gigienasi” T.O`qituvchi 1972 yil. Yüklə 1,4 Mb. Dostları ilə paylaş:
|