O’zbekiston Respublikasi tuproqlaridan oqilona foydalanish va ularni muhofaza qilish bo’yicha ishlab chiqilgan qonuniy va me’yoriy huquqiy hujjatlar

Yer resurslarini boshqarishda nazorat uslublari va bosqichlari
Boshqarishning predmetiga yerdan foydalanishni tashkillashtirish jarayoni, u ma’lum hududiy chegara doirasidagi axolining xilma-xil ehtiyojlarini ta’minlaydi.
Extiyojlar yerdan foydalanishning boshqarishga tegishli bo'lgan turli-tuman usullarini qo'llashni taqozo etadi.
Bunday usullarga quyidagilar kiradi:
■Yerdan foydalanuvchi chegarasi qamrovida hududiy tashkillashtirishni amalga oshirish;
■Yerdan foydalanish jarayonining muxandislik ta’minoti (muxandislik kommunikatsiyalari);
■Yer uchastkasining huquqiy maqomini 0‘matish (mulkchilik, foydalanish maqsadi, ijara, chegaralash, saqlash vazifasi va boshqalar);
■Yerdan foydalanishning turlari (foydalanishga ruxsat berilganligi) va yo'nalishlarini o'rnatish;
■Yerdan foydalanishda samarali iqtisodiy va ekologik texnologiyalarini tadbiq etish;
■ Yerning tabiiy va iqtisodiy holatining taxlili;
■Yerning miqdor va sifat holatiga va maqomiga ta’sir ko‘rsatadigan boshqa tadbirlar.
Yerlarni muhofaza qilish-yerlaming muhofazasiga yo'naltirilgan moddiy va moliyaviy choralarni ta’minlab berishga 0 ‘zbekistonning hozirgi bosqichdagi ishlab chiqarish kuchlariga monand ravishdagi ishlab chiqarish munosabatlarini tashkil etish. Yer kodeksining 28-moddasiga binoan yerlarni muhofaza qilish va ulardan oqilona foydalanish yoMga qo'ygan yer munosabat sub’ektlariga bir qator iqtisodiy rag'batlantirish me’yorlari belgilangan.
Yerlarni muhofaza qilishning texnologik tadbirlari- yerlarni muhofazalashda yuqori unumdorlikka erisha oladigan texnologik jarayonlarni ta ’minlab beruvchi uslub va uslublarni ishlab chiqish va tadbiq qilish choralari. Masalan, jarlangan va texnogen buzilgan yerlarni tubdan melioratsiya va rekultivatsiya qilishning ilmiy asoslangan usullarini yaratish.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmoni PF-5863
2030-yilgacha bo‘lgan davrda O‘zbekiston Respublikasining “Atrof muhitni muhofaza qilish konsepsiyasini tasdiqlash to‘g‘risida”gi farmoninida Mamlakatimizda atrof muhitni muhofaza qilish, tabiiy resurslardan oqilona foydalanish, sanitariya va ekologik holatni yaxshilashni ta’minlash sohasida izchil ishlar olib borilmoqda.
Shu bilan birga, bu borada o‘tkazilgan tahlil natijalari atrof muhitni muhofaza qilish sohasida davlat funksiyalarini amalga oshirishda kompleks yondashuv va strategik rejalashtirishning mavjud emasligi, shuningdek, qo‘yilgan vazifalarni samarali bajarish uchun tabiatni muhofaza qilish organining vakolatlari yetarli emasligidan dalolat beradi.

Xulosa.

Markaziy Osiyo davlatlari agrosanoat majmuida yer uchastkasi va ko’chmas mulklarning o'ziga xos xususiyatlari mavjud bo‘lib, yer qonunchiligi va qonun osti me’yoriy xujjatlari asosida olib boriladi.

MDH davlatlarida yer kadastri asosan respublikamizda yuritilayotgan davlat yer kadastrining tamoyillariga hamda vazifalariga yaqin uslubda olib boriladi. Ammo shu bilan bir qatorda ba’zi bir xususiyatlarga egadir. Bunday xususiyatlar asosan MDH davlatlarida yer maydonlarining bir qismini xususiylashtirilganligi, to‘g‘ridan - to‘g‘ri bozor munosabatlariga tortilganligi bilan bog’liqdir.
Rossiyada yer bozorini shakllanishi, shuningdek qishloq xo'jalik yerlarida, boshlang‘ich bosqichda turibdi. Yer uchastkasi bilan turli xil shartlar amalga oshiriladi: oldi-sotdi, ijara, garovga qo‘yish (berish), xadya qilish, meros. Hozirgi paytda davlatning yer fondini 4% ini tashkil qiluvchi yer uchastkalar bilan oldi-sotdi ishlari har yili amalga oshiriladi. Shundan oldi-sotdi hisobotiga kiritilgan bir qismi bozomi qamrab olmaydi bunday shartnomalarga merosdan merosga o'tish, hadya qilish kiradi. Bundan tashqari shartnomalami katta qismini davlat va yerlari bilan qilingan shartnomalar kiradi.