O‘zbekiston respublikasi turizm va sport vazirligi o‘zbekiston davlat jismoniy tarbiya va sport universteti sport psixologiyasi va pedagogika kafedrasi sport psixologiyasi

2.4. Amaliy mashg‘ulot.
Har bir talaba o‘zi shug‘ullangan yoki qiziqadigan sport turda ma’lum bir sportchi (sportchlar) dan tajriba o‘tkaziladi. Bu orqali sportchilar ozining holati qanday ekanligini va jismoniy kuchini qanday taqsimlay olishini yoritib beradi.
Kerakli jihozlar: Dinamometr, yon daftarcha, qog‘oz, qalam.

Sana____________

F.I.SH________________________________________________
Tug‘ilgan yili /Дата рождения ___________________
Sport turi / Вид спорт ___________________
Razryadi ___________________
Staj ___________________

T/R	FIO	Mashg‘ulotdan oldingi natijalar (kg)				Mashg‘ulotdan keyingi natijalar (kg)				Taqqoslash
		O‘ng		Chap		O‘ng		Chap
		100%	50%	100%	50%	100%	50%	100%	50%
1
2
3
…
…

Tekshiruvchining xulosasi-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

O‘z-o‘zini nazorat qilish uchun savollar

1. 
   Eksperiment usuli to‘g‘risida tushuncha bering?
   
2. 
   Eksperiment usuli necha qisimga bo‘linadi?
   
3. 
   Labaratoriya eksperiment usuliga hos bo‘lgan hususiyatlarni sanab bering?
   
4. 
   Tabiiy eksperiment usuliga hos bo‘lgan hususiyatlarni sanab bering?
   
5. 
   Eksperiment usulini o‘zingizni sport turingizdaga ahamiyatini ochib bering?
   
6. 
   Eksperiment usulining oddiy kuzatish usulidan farqi nimada?
   
7. 
   Eksperiment usulining boshqa usullarga nisbatan ustunligi?
   
8. 
   Qaysi usulda tadqiqotchi uchun zarur bolgan jarayon yuzaga kelmaguncha takrorlash imkoniyatini beradi?
   

Tavsiya etiladigan adabiyotlar

1. 
   Gapparov Z.G. Sport psixologiyasi. Darslik, -Toshkent: «Mehridaryo», – 2011 -345b.
   
2. 
   Гайда В.К., Захаров В.П. Психологическое тестирование: Учебное пособие. — Л.: Изд-во ЛГУ, 1982.
   
3. 
   Ishtayev J.M. Sport psixologiyasi O‘quv qo‘llanma –Toshkent: “O‘zkitobsavdonashriyoti”, 2020. -232b.
   
4. 
   Ляаx Я. Психодиагностика: проблемы содержания и методов. — М.: Ин-т практической психологии, Воронеж: НПО «МОДЭК», 1996.
   

9- Mavzu . Sport psixologiyasining tadqiqot usullari suhbat.



Reja

1. 
   Sport psixologiyasining Ilmiy tadqiqot usullarini
   
2. 
   “suhbat” usuli deb nimaga aytiladi
   
3. 
   Ilmiy tadqiqot usullarini yaratishda qanday qonunlarga suyanish zarur
   

Kalit sozlar: Suhbat, Eksperiment, kuzatuvchanlik, usul, voqea-hodisalar, borliq, rivojlanish, o‘zgarish jarayoni.

Ushbu usul sinovga jalb etilganlar shaxsining ichki dunyosini (ularning e’tiqodini, intilishlarini, jamoaga nisbatan munosabatini) aniqlashtirishdagi eng asosiy usuldir. Ushbu usul tadqiqotchini qiziqtiruvchi savollar bo‘yicha unga javob berayotganlar o‘rtasida bo‘lib o‘tadigan erkin va samimiy suhbatdan iboratdir. Bunda suhbat tergovga aylanib ketmasligiga alohida e’tibor qaratish lozim.

Suhbat jarayonida to‘planadigan ob’ektiv material albatta og‘zaki nutq shaklida bo‘ladi. Tadqiqotchi o‘rganilayotgan voqea-hodisa to‘g‘risida o‘z suhbatdoshining nutqiy reaksiyalari, ya’ni aks ta’sirlari asosida hukm chiqaradi.
Ushbu uslubni to‘g‘ri tashkil etish uchun quyidagilarni amalga oshirish zarur bo‘ladi:
- tadqiqotchining tajribaga jalb etilganlar bilan suhbatdan avval ham shaxsiy munosabatga ega ekanligi;
- suhbatning puhta o‘ylangan rejasi mavjudligi. Reja suhbatda beriladigan savollarning shunchaki ro‘yxatidan iborat bo‘lmasdan, balki suhbat materialini tashkil etuvchi vazifalar, muammolar tizimidan iborat bo‘lmog‘i kerak. Suhbat usuli nafaqat tadqiqotchi tomonidan savollar berilishini, balki tajribaga jalb etilgan shaxs tomonidan ham savollar berilishini qo‘zda tutadi. Sinovga jalb etilganlarning savollari orqali ham odatda juda noyob tadqiqot materiallarini qo‘lga kiritish mumkin. Suhbat turli shakllarda olib borilishi mumkin. Bu ishtirok etayotgan shaxslarning tarkibi, suhbat o‘tkazilayotgan shart-sharoitlarga bog‘liq bo‘ladi:
- tadqiqotchining to‘g‘ridan-to‘g‘ri savol bermasdan, balki o‘zini qiziqtirgan ma’lumotlarni olish uchun har xil, mavzudan uzoqroq savollarni bera bilish qobiliyati. Zero, aynan shu yo‘l bilan sinovga jalb etilgan kishining muayyan ijtimoiy voqea-hodisalarga va hokazolarga nisbatan munosabatini bilish mumkin;
- tadqiqotchining jonli suhbati chog‘ida o‘zini qiziqtirgan faktlarni aniqlashtira olish qobiliyati, hech bir bayonnomalarsiz yoki stenogrammalarsiz ularga oydinlik kirita olishga yordam beradi.
Suhbat bayonnomasi suhbat tugashi bilanoq hali uning taassurotlari so‘nmasdan tuzilishi kerak.