42. Tabiiy unumdorlik - Insonlar kuli tegmagan tabiiy xolatdagi tuproqlar uchun haraktyer li unumdorlik xisoblanadi.
43. Sun’iy unumdorlik - Insonlarning maksadli faoliyati (yer ni xaydash,unga davriy ravishda mexanikaviy ishlov byer ish, melioratsiyalash,ugitlardan foydalanish singarilar) ta’sirida yuzaga keladi.
44. Potensial unumdorlik - Tabiiy tuproq hosil bo’lish jarayonlari natijasida paydo bulgan hossalar va shuningdek insonlar faoliyati ta’sirida yaratilgan yoki uzgartirilgan tuproq hususiyatlari bilan belgilanadigan barcha unumdorliklar yigindisidan iborat.
45. Effektiv (samarali) unumdorlik - muayyan iklim va texnik-iktisodiy (agrotexnologik) sharoitda ekinlardan hosil olish uchun tuproq potensial unumdorligining foydalaniladigan qismi xisoblanadi. Demak, hosildorlik mikdori samarali unumdorlikning asosiy kursatkichi va konkret kurinishidir.
46. Nisbiy unumdorlik- muayyan gruppa yoki turdagi o’simliklarning tuproq unumdorligiga nisbatan bulgan munosabati bilan belgilanadi. Bir turdagi o’simliklar uchun unumdor xisoblangan tuproq boshkasiga yaroksiz bulishi mumkin.
47. Iqtisodiy unumdorlik - tuproqnig potensial unumdorligi va yer uchastkalarining iktisodiy haraktyer istikasiga kura tuproqlarni iktisodiy jixatdan baxolashdir.
TABIIY FANLAR FAKUL’TETI GEOGRAFIYA O’QITISH METODIKASI KAFEDRASI
TUPROQLAR GEOGRAFIYASI FANIDAN
I L O V A L A R
JIZZAX O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
