264
Falsafa, sotsiologiya va pedagogikada o’yin shaxs ijtimoiy individligini
shakllantirish ususli hisoblanadi. O’yin nazariyachilari bolalar va o’smirlar yoshidagi
o’yin hayotga tayyorgarlik usullaridan biri hisoblanishini tan olishgan. Uning faoliyati
boshqalar tajribasini o’zida sinab ko’rishning tayyor modeli hisoblanib, shaxsning aqli va
xissiyotiga ta’sir qiladi (A.S.Makarenko, A.N.Leontev, S.L.Rubinshteyn, D.N.Uznadze
va boshqalar).
Uzoq muddatli o’yinlar rolli o’yinlarning maxsus turi hisoblanib, uning asosiy
xususiyatlari ommaviylik, muddatining uzunligi, o’yinning real haqiqatlar bilan
bog’lanib ketishidir. Uzoq muddatli o’yin darsdan tashqari tadbir sifatida o’tkazilib,
giyovandlikka qarshi xulq-atvor, munosabat shakllantirishga qaratilgan. Bu o’yinni
o’tkazishda ijtimoiypedagogning vazifasi rollarni tarbiyaviy effekti maksimal
ta’minlaydigan qilib taqsimlashdir. Xususan pedagog yoki pedagoglar guruhi o’yinda
qatnashishadi, yuqori sinf o’quvchilari pedagoglar va o’smirlar o’rtasida vositachi
bo’lishadi.
Ijtimoiypedagog maktab ta’lim tarbiyasining turli yo’nalishlariga moslab o’yinni
tashkillashtiradi.
Ona-tili va adabiyoti, tarix, davlat huquq asoslari, kimyo, biologiya darslariga
o’quvchilar insho, bayon, diktant yozishadi, giyovandlikka qarshi kurash mavzusida nutq
va referatlar bilan chiqish qilishadi.
Sinfdan tashqari faoliyatlarida ular giyovandlikka qarshi qaratilgan devoriy
gazetalar, rasmlar tayyorlashadi. SHuningdek, intervyu metodi ham qo’llanilib, u nafaqat
giyovand shaxslardan, balki ularning oila a’zolari, qo’shnilaridan ham olinadi. Sinfdan
tashqari faoliyatda ijtimoiypedagog o’smirlarga mahalliy huquqni muhofaza qiluvchi,
ijtimoiy, tibbiy-narkologik muassasalar bilan aloqalar o’rnatishga yordam beradi.
O’quvchilar militsiya va narkologik statistikani, tumandagi giyovandlik vaziyatni
o’rganishadi, bolalar uylariga borishadi.
Barcha to’plangan materiallar pedagog-tashkilotchi qo’llariga to’planadi va uzoq
muddatli o’yinni yakunlaydigan teatli sahna ko’o’rinishi uchun ishlatiladi. Uzoq muddatli
o’yin o’quvchilarning giyovandlikka qarshi faoliyati bilan ham bog’liq. Unda o’quvchilar
mustaqil ravishda giyovandlikka qarshi adabiyotlarni o’rganishadi, referat va dokladlar
tayyorlashadi, giyovandlikka qarshi reydlarda ishtirok etishadi, mahalliy giyovandlik
holatini o’rganish bo’yicha mustaqil tadqiqotlar olib borishadi.
Dostları ilə paylaş: