O`zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti boshlang`ich ta’lim uslubiyoti fakulteti

Fan sifatida
Ikkala muallif ham biri psixolog, biri sotsiolog, bo`lishiga qaramay, bu fanning asosiy predmeti ijtimoiy taraqqiyot hamda psixik taraqqiyot qonuniyatlarini uyg`unlikda o`rganishdir, degan umumiy xulosaga kelishgan.
Hozirgi kungacha ijtimoiy psixologiyaning mavzu bahsi va u o`rganadigan sohalar borasida turlicha qarashlar va tortishuvlar mavjud.

Ijtimoiy psixologiyaning mavzu bahsi borasidagi qarashlar.

Nemis olimlari G. Gibsh va M. Forverglar fan predmetiga shunday tariff keltiradi: “Odamlar uyushmasi koorparatsiyalar – ijtimoiy psixologik tadqiqotlarning asosidir”, ob`ekti – ijtimoiy o`zaro ta`sirdir.





Rus sotsiologlari: G. P. Predvechniy va A. Sherkovenlarning “Sotsial psixologiya” kitobida “Ob`ektiv borliqning, unda ro`y beradigan hodisalarning psixik tomonidan o`ziga xos tarzda in`ikos etilishidir.” deb bayon qilganlar. Ular ko`proq sotsiologik yondashish bilan muammolarni yechishga harakat qilganlar.





A.B. Petrovskiy va V.V. Shpalinskiylar “Jamoaning ijtimoiy psixologiyasi” kitobida “Ijtimoiy psixologiya turli uyushgan va uyushmagan guruhlardagi odamlar muloqoti, o`zaro ta`sir va munosabatlardan kelib chiqadigan psixik hodisalarni o`rganadi.”degan fikrni bildirganlar. Bu psixologik yondashuv.

1.1- sxema

Rus olimasi Galina Andreevaning ta`kidlashicha ijtimoiy psixologiya sohasida ishlayotgan mutaxasisni kimligi – uning fan predmetiga yondashuvida namayon bo`ladi.
Sotsiolog ijtimoiy qonuniyatlari jamiyatdagi an`analar va uning qoidalar tilida tushuntirsa, psixolog – shaxs psixologiyasining qonuniyatlarini umumjamiyat qonun qoidalariga tadbiq etadi. G. Andreeva ijtimoiy psixologiyaning mavzu bahsi haqidagi hozirgi zamon qarashlarini umumlashtirib, uch xil yondashish mavjudligini asoslaydi.
1.2-sxema.

Galina Andreevaning e`tirof etishicha – ijtimoiy psixologiyaning bahsida uch xil yondashish mavjud.

Birinchi

Ikkinchi

Uchinchi

Ijtimoiy psixologiyaning alohida fan bo`lib ajralib chiqishiga sabab bo`lgan

Ilmiy manbaalar ikki fan psixologiya va sotsiologiya faning erishgan yutuqlari va har qaysining doirasida ma`lum muammolarning echilishi uchun yana qo`shimcha alohida fanning bo`lishi lozimligini tan olish tufayli yuzaga keldi. Psixologiya va sotsiologiya ijtimoiy psixologiya fanining “Ota - onalaridir”.
Ijtimoiy psixologiyaning predmeti va vazifalari.

Ijtimoiy psixologiyaning predmeti – odamlarning jamiyatda hamkorlikdagi ish faoliyatlari jarayoni davomida ularda hosil bo`ladigan tasavvurlar, fikrlar, e`tiqodlar, g`oyalar, his – tuyg`ular, kechinmalar, turli hulq – atvor shakllarini tushuntirib beruvchi fandir.

Jamiyat – bu insonlar majmuidir

Jamiyat taraqqiyoti -

Insonlar o`zaro munosabatlarning tabiatiga bog`liq.

Murakkab ijtimoiy hamkorlik faoliyatning mazmuniga bog`liq.

1.3-sxema.
I jtimoiy psixologiya – ijtimoiy jarayonlar, jamiyatdagi o`zgarishlarga aloqador psixik hodisalarni o`rgangani uchun ham bevosita davrga bog`liqdir.
F ransuz olimi Serj Maskovisi. “Ijtimoiy psixologiyaning vazifalarini bevosita jamiyat belgilaydi” deb yozgan edi.
M ustaqil davlatimiz, jamiyatimizda keskin ijtimoiy iqtisodiy o`zgarishlar ro`y berayotgan vaqtda ijtimoiy psixologik darajada hal qilinishi lozim bo`lgan vazifalar har qachongidan ham muhim bo`lib turibdi.