O‘zbekiston respublikasi xalq ta’limi vazirligi o‘quvchilarni kasb-hunarga yo‘naltirish va psixologik -pedagogik respublika tashxis markazi

2-mavzu. “stressning ijobiy va salbiy oqibatlari” trening dasturi.

Maqsad: trening ishtirokchilarida stressning ijobiy va salbiy oqibatlari haqida ko‘nikmalar hosil qilish.

Vazifalar:

• 
  Stressning ijobiy tomonlarini aniqlash;
  
• 
  Stressning salbiy tomonlarini o‘rganish:
  

Davomiyligi: 1 soat 20 daqiqa
Reja:

№	Trening Mazmuni	Davomiyligi	O‘quv vositalari	Mashq Maqsadi
1-sessiya. Kirish qismi
	Videorolik	15 daq.	Kompyuter, videoproektor, kalonka	Stressning ijobiy va salbiy tomonlarini aniqlash va bilish
	“joyingizni almashtiring” mashqi	10 daq.	Talab etilmaydi	Qizdiruvchi, to‘siqlarni enguvchi, ko‘tarinki kayfiyat hosil qiluvchi
	“ketma-ketlikni eslab qoling” mashqi	10 daq.	Talab etilmaydi	Kuzatuvchanlikni rivojlantirish, to‘siqlarni engish, xotirani rivojlantirish, ismlarni eslab qolishga yordam beradi
2-sessiya. Asosiy qism
	“irmoqcha” mashqi	5 daq.	Talab etilmaydi	Pozitiv kayfiyat yaratish, guruhni ikkita komandaga bo‘lish
	“stressning ijobiy va salbiy Oqibatlari” Mini-munozara	15 daq.	Taqdimot	Stresslarni negativ Va pozitiv bo‘lishi mumkinligi haqida anglash
	“bo‘yingiz bo‘yicha saflaning” mashqi	15 daq.	Ko‘z boylog‘ichlar	Frustratsiya haqida tushuncha hosil qilish. Ularning xulq-atvorga ta’sirini anglash
3-sessiya. Xulosa qismi
	Qayta aloqa	10 daq.	Barcha ishtirokchilarga qog‘oz-ruchka, flipp-chart	Kunning sarhisobini qilish
Jami: 1 soat 20 daqiqa

Trening borishi:

1-sessiya. Kirish qismi

1. 
   Videorolik: stressning ijobiy va salbiy oqibatlari
   

Umuman olganda, stressli vaziyat tanaga juda yaxshi murabbiydir. Zo'riqish natijasida qonga adrenalin chiqariladi, tananing mudofaasi kuchayadi va yurak ishi yaxshilanadi. Men darhol stressning oqilona bo'lishi kerakligini ta'kidlamoqchiman. Masalan, ekstremal sport turlari, ular adrenalinni "o'ynashga" yordam beradi va inson tanasiga, xususan, uning sog'lig'iga ijobiy ta'sir ko'rsatadi. Har qanday stressli vaziyat ma'lum bir ketma-ketlikka ega: boshlanish, avj nuqtasi va tanaffus. Sog'liqni saqlash holatiga oxirgi bosqich - tananing sodir bo'lgan narsaga moslashishi, stressdan keyingi ta'sir ko'rsatiladi. Ushbu bosqichning davomiyligi odamning xususiyatlariga bog'liq. Ushbu bosqich kechiktirilsa, tana qiynalishi mumkin, buning natijasida barcha oqibatlar bo'ladi. Eng asosiysi, stressdan keyin yotish emas.

Stress sog'liqqa jiddiy zarar etkazadi, odam tez-tez shamollashga moyil bo'ladi, surunkali kasalliklar kuchayadi. Stressga uzoq vaqt ta'sir qilish, depressiv kasalliklarning boshlanishiga yordam beradi. Hayotingizda doimiy stress paydo bo'lishining oldini olish uchun siz ba'zi qoidalarga rioya qilishingiz kerak. Agar stressni kamaytirish bo'yicha harakatlaringiz muvaffaqiyatsiz bo'lsa, professionallardan yordam so'rang.

Stressning tanaga ta'siri juda zararli deb hisoblanadi. Nima uchun? Haqiqat shundaki, tananing bunday reaktsiyasi juda qadimgi: tosh asrida ham bizning ota-bobolarimiz yovvoyi hayvonlarni ovlab, hayotlarini saqlab qolishgan.

Stressning oqibatlari.

Favqulodda vaziyatda gormonlar qon oqimiga tushadi va bu zarur bo'lgan joyda energiya oqimini ta'minlaydi - shuning uchun ota-bobolarimiz hayvonni o'ldirishga yoki undan qochib, hayotlarini saqlab qolishga muvaffaq bo'lishdi.

Bizning davrimizda xavfli hayvonlarni ov qilmasak ham, fiziologik javob avvalgidek qoldi. Qonda stress gormonlari chiqarilishi bilan butun vujudimiz hushyor bo'ladi va jigardan glyukoza birdan mushaklarga etkazib beriladi.

Bu vaqt ichida tanada ko'plab o'zgarishlar yuz beradi. Puls tezlashadi; yurak ko'proq qon quyishni boshlaydi; nafas olish ham tezlashadi - chunki bizga ko'proq kislorod kerak. Tomirlar kengayadi - ular shuningdek organlar va to'qimalarni tezda qon bilan ta'minlashlari kerak; taloq tezlashtirilgan rejimda ishlay boshlaydi; limfotsitlar soni ko'payadi va qonning ivish qobiliyati oshadi.