O`zbekiston Respublikasida Soliqlar Nima Uchun Sarflanadi

Respublikamizda soliqlar byudjet tizimi daromadlarini shakllantirishiga qarab asosan ikki guruhga bo'linadi: O'zbekiston Respublikasi Soliq Kodeksining 6 moddasiga muvofiq umumdavlat soliqlariga quyidagilar kiradi:

• 1) yuridik shaxslardan olinadigan daromad (foyda) soligi; 2) jismoniy shaxslardan olinadigan daromad soligi; 3) qo'shilgan qiymat soligi; 4) aksiz soligi; 5) yer osti boyliklaridan foydalanganlik uchun soliq; 6) ekologiya soligi; 7) suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq.

Soliqlarning funksiyalari va soliqqa tortish tamoyillari

• Soliqlarning mohiyati, ahamiyati, roli ular bajaradigan funksiyalar orqali yaqqolroq namoyon bo`ladi. O`zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimovning fikricha, bozor iqtisodiyoti sharoitida ham soliqlar iqtisodiy siyosatni amalga oshirishda eng muhim boshqaruvchi omil bo`lib qoladi1. Soliqlar soliq stavkalari, imtiyozlari, jarimalari orqali byudjet munosabatlari va ishlab chiqaruvchilarga ta’sir etuvchi asosiy kuch sifatida ishlatiladi. Soliqlarning asosiy funksiyalari quyidagilar 1Каримов И.А. Ўзбекистон иқтисодий ислоҳотларни чуқурлаштириш йўлида. Т., Ўзбекистон, 1995, 204 б.

Soliqlarning funksiyalari
Fiskal funksiyasi
Taqsimlash (ijti-moiy) funksiyasi
Tartibga solish (iqtisodiy) funksiyasi
Nazorat funksiyasi
Soliqqa tortish tamoyillari
Adolatlilik
Mutanosiblik
Samaradorlik
Aniqlilik
Qulaylilik
Soliq to’lovchining haqligi
Tejamlilik
Soliqqa tortishning adolatlilik tamoyili har bir soliq to`lovchining davlat xarajatlarini qoplashda o`zining daromadi, mulki, to`lash qobiliyatiga qarab ishtirok etishini taqozo etadi.

Foydalanilgan adabiyotlar ro'yxati.

• 1. S. Rahmonov "Soliq imtiyozi - rivojlanish kafolati" Xalq so'zi 2009 - yil 28 -yanvar
• 2. Qudratov Botir "Soliq va axborot texnologiyalari" Xabar 2010 - yil 16 - aprel
• 3. A. Boliyev "Soliq sohasidagi dolzarb vazifalar" Xalq so'zi 2010 - yil 17 - fevral
• 4. A. Altiyev "Soliq qommchiligi yanada takomillashtirildi" Xalq so'zi 2010 - yil 15 - yanvar
• 5. D. Ulug'murodov "Soliq imtiyozi - manfaatdorlik garovi" Hayot maktabi 2009 -yil 5 - mart
• 6. I. Karimov Soliq to'lovchining jurnali 2010 -yil iyul 7-son
• 7. F. Bozorov "Soliq tizimi orqali tadbirkorlik tuzilmalarining innovatsion -investitsion faolligini rag'batlantirish" B.P.K. jurnali 2010 - yil 9 - son
• 8. Sherzod Jalilov "Yoqilg'i - energetika korxonalarini soliqqa tortish mexanizmini rivojlantirish yo'llari" B.P.K. jurnali 2010 - yil 11-son
• 9. Odiljon Kamolov "Moliyaviy innovatsionlar: soliq tizimidagi interaktiv xizmatlaf' B.P.K. jurnali 2010 - yil 11- son
• 10. E. Gadoyev "Inqirozga qarshi choralar: soliq imtiyozlarining maqsadi" B.P.K. jurnali 2010 - yil 12 - son

E’tiboringiz Uchun Raxmat