O’zbekiston respublikasin oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo uleg’bek nomidagi o’zbekiston milliy universiteti mikrobiologiya va biotexnologiya kafedrasi mikrobiologiya va virusologiya fani mavzu: асептика ва антисептика қонун-қоидалари билан

Mikrobial rivojlanishni nazorat qilish

Mikrobial rivojlanishni nazorat qilish

• Sterilizatsiya qiluvchi vositalar - hamma narsani o'ldiradi (masalan, issiqlik, radiatsiya)
• Dezinfektsiyalovchi vositalar - ko'p narsalarni o'ldiradi. Tirik to'qimalar uchun juda kuchli (masalan, NH3).
• Antiseptiklar - yumshoqroq ta'sirga ega. Mahalliy ravishda foydalanish mumkin, ammo organism ichiga qabul qilinmaydi (masalan, spirt, yod).
• Kimyoterapiya - ichkariga kiritilishi mumkin (masalan, penitsillin, sulfat preparatlari);

Antiseptik va dezinfektsiyalovchi vositalarga qo'yiladigan talablar

• Keng spektriga tarqalish xususiyatiga ega bo'lishi kerak;
• Tez tarqalishi kerak;
• Yashirin davri qisqa bo'lishi kerak;
• Yuqori faollikka ega bo'lishi kerak;
• Kimyoviy chidamli bo'lishi kerak;
• Topilishi oson va arzon bo'lishi zarur;
• To'qimalarga mahalliy yoki allergik ta'siri kam bo'lishi zarur;
• Ular qo'llanilgan joyga minimal yutilishi kerak;
• Past darajadagi toksiklik xususiyatiga ega bo’lishi lozim;

Antiseptiklar manbalari

• Dastlabki antiseptiklar, o'simlik ekstraktlari bo’lgan. Masalan, ko'p ziravorlar tarkibida antibakterial moddalar mavjud. Shuningdek, o'simliklardan olinadigan efir moylari ko'pincha antibakterial xususiyatlarga ega;
• Lister kimyoviy jihatdan fenol eritmasi bo'lgan karbon kislotalardan foydalangan.
• Fenol dastlab ko'mir smolasidan olingan.
• Ko'mir smolasidan tayyorlangan preparatlar bugungi kunda ham terapevtik sovun va shampunlarda qo'llaniladi.

• Antiseptiklar va dezinfektsiyalovchi vositalar o'rtasidagi farq - ularni qo'llash maqsadlaridadir.

Antiseptiklar va dezinfektsiyalash vositalarining tasnifi (kimyoviy tuzilishiga ko'ra)

• Anorganik moddalar

1. Galogenlar:

2. Oksidlovchi moddalar: