Tijorat risklari, birinchi navbatda, xorijiy sheriklarning bankrot bo‘lishi, to‘lovlarning kechiktr ilishi, tovarlarning yo‘lda yo‘qotilishi va h.k. bilan bog‘liqdir. Tadbirkorlik risklari sug‘urtasi u mumian kompleks xususiyatga ega bo‘lib, sug‘urtalashning barcha tarmoqlarini o‘z ichiga oladi. Ta dbirkorlik muammolariga bag‘ishlargan iqtisodiy adabiyotga hozircha tadbirkorlik risklarining ti zimli tasnifi yaratilmagan. Bu risklarni tasniflash uchun, fikrimizcha, birinchi navbatda risklarni muayyan guruhlarga ajratish imkonini beradigan asosiy belgilarini aniqlab olish zarur.
Binobarin, risklarni quyidagicha tasniflash mumkin:
vujudga kelish sohasiga ko‘ra;
vaqtga nisbatan davomiyligiga ko‘ra;
risklilik darajasiga ko‘ra;
oqibatlarining xususiyatlariga ko‘ra.
Vujudga kelish sohasiga ko‘ra tadbirkorlik risklarini ichki va tashqi turlarga ajratish mumkin. Tashqi risklarning vujudga kelish manbalari bo‘lib tadbirkorga nisbatan tashqaridagi muhit hisoblanadi. Tadbirkor ularga ta’sir ko‘rsata olmaydi, tadbirkor ularni faqat oldindan tah min qilishi va o‘z faolyatida hisobga olishi mumkin.
SHunday ekan, tashqi risklar toifasiga tadbirkorning faoliyati bilan bevosita bo‘lmagan risklar kiradi. Gap tadbirkorlik faoliyatini tartibga soluvchi qonunchilikda ko‘zda tutilmagan o‘zgarishl arning sodir bo‘lishi; faoliyat ko‘rsatilayotgan mamlakatdagi siyosiy muhitning nobarqarorligi v a boshqa vaziyatlarga bog‘liq bo‘lib, tegishli ravishda tadbirkorlarning yuzaga kelgan urush, m illiylashtirish, ish tashlash, iqtisodiy ta’qiqlarning joriy etilishi kabi siyosiy hodislar tufali yo‘qo tishlariga olib keladi.
Ichki risklarning manbai tadbirkorlik faoliyatining o‘zi bilan bevosita bog‘liq bo‘ladi Bunday risklar samarasiz menedjment, xatokor marketing siyosati, shuningdek ichki suiiste’mollar sababli kelib chiqadi. Ichki risklar ichida eng asosiysi kadrlarga oid risk bo‘lib, u korxo na xodimlarining kasb darajasi i va xarakter xususiyatlari bilan bog‘liqdir.
Vaqtga nisbatan davomiyligiga ko‘ra tadbirkorlik risklarini qisqa muddatli risklarga va doimiy r isklarga ajratish mumkin. Qisqa muddatli risklar qatoriga tadbirgaor uchun muayyan va cheklangan davr ichida tug‘iladigan xavfg‘atarlarni kiritiladi. Masalan, yukni tashish vaqtida yuzaga kelishi ehtimol tutiladigan transport riski yoki muayayn bitim bo‘yicha to‘lovni amalga oshirlmaslik riski shular jumlasidan.
