O'zbekistonda sement sanqati

3- jadval 
Kaustik magnezitning kimyoviy tarkibi. 
Komponentlarning nomi
Magnezit tarkibida og`irlik bo`yicha, % hisobida
2- sinf 
3- sinf 
Magniy oksidi, (MgO) 
kamida 
83 
75 
Kalsiy 
oksidi, 
(CaO) 
ko`pi bilan 
2,5 
4,5 
Xlorid 
kislotada 
erimaydigan qoldiq, ko`pi 
bilan
2,5 
4 
Bir 
yarim 
miqdorli 
oksidlar Al
2
O
3
+Fe
2
O
3
normalanmaydi 
110
o
C dagi namligi, ko`pi 
bilan 
1,5 
1,5 
Kaustik magnezit tishlashishi kamida 20 daqiqadan keyin boshlanib, 
kechi bilan 6 soatda (qorgan vaqtdan hisoblaganda) tugashi kerak. Kaustik 
magnezitni normal sharoitlarda sinayotganda hajman bir tekis o'zgaradigan boiishi 
zarur. 
Bir sutkadan so'ng cho'zilgandagi mustahkamlik chegarasi kamida 1,5 MPa 
bo`lishi kerak (tuzli eritmada qorilgan kaustik magnezit bilan yog'och qipiqlari 
aralashmasini sinayotganda; qipiqsiz tayyorlansa, bir sutkadan so'ng cho'zilishdagi 
mustahkamlik chegarasi 5,0-10,0 MPa ga, siqilishdagisi esa 30,0-40,0 MPa ga 
yetadi). 
Dolomit xomashyoni magniy karbonat dissotsiatsiyasi haroratidan yuqori, 

---

23 
biroq kalsiy karbonatnikidan kam (700°C ga yaqin) haroratda chala kuydirilib 
tayyorlanadigan nimpishiq dolomitning solishtirma og'irligi 2,87-2,85 g/sm
3 
atrofida, hajm og'irligi esa 1,08 dan 1,11 t/m
3
gacha bo'lishi kerak. 
Nimpishiq dolomit kaustik magnezitga nisbatan o'yiladigan talablarga mos 
darajada mayda tuyilgan bo'lishi kerak. 
Kaustik magnezit namunalarning cho'zilishdagi mustahkamlik chegarasi (3,7 
va 28 sutka tutilgan) kamida 1,0, 1,6 va 2,5 MPa bo'lishi lozim. Namunaiar 
og'irligi bo'yicha 9 qism kaustik magnezit va 1 qism qipiq aralashmasidan yasaladi. 
Magnezial bog'lovchi choksiz ksilolit pol qurishda ishlatiladi. Bunday 
pollarda asosiy to'ldirgich sifatida yog'och qipiqlaridan foydalaniladi. Ksilolit 
pollar gigiyena talablariga mosligi va ko'pga chidashi bilan farq qiladi. Issiqni kam 
o'tkazuvchanligi jihatidan eman parketga o'xshaydi. Ksilolit pol ko'pchilik 
foydalanadigan joylar (vokzal, klub, magazin, kasalxona va boshqalar)da, turar joy 
binolarining yordamchi xonalari (yo`lak, oshxona, zinapoya maydonchalari va 
hokazolar)da, shuningdek, rejimi quruq fabrika va zavod binolarida quriladi.