Amir Temur va temuriylar davrida yer-suv munosabatlari.
Amir Temur va temuriylar tomonidan Samarqand, Buxoro,
Qashqadaryo, Marv, Tus vodiysi hamda Hirot va uning atrofida
yirik sug‗orish inshootlarining barpo etilishi. YAngi qishloqlar
va bog‗larning barpo qilinishi. Kobul yaqinidagi Jo‗yinav
dahasida Bodon anhorining barpo etilishi. 1381 yili Amir
Temurning Murg‗ob vodiysini obodonlashtirish haqidagi
Farmoni va sarkardalarning Dilkusho, Ganjravon, Ganjxona,
Umar Tobon, SHayx Abu Sa‘id, SHayx Ali Bahodir,
Davlatshoh Jondor, Gulbog‗on, Hasan Jondor, Bu Alouddin inoq,
Sahdak, Purdor, Ali Malik, Oq Bug‗o, Davlatshoh bihisht,
Sanjidak, Mangli Xoja, Kebekchi yurtchi, Qutlug‗ xotun kabi
kanal va ariqlarni qazilishida boshchilik qilishi. Darg‗om
anhoridan chiqarilgan Angor kanalining qayta tiklanishi.
Samarqand atrofidagi Jo‗ybori Bozor, Jo‗ybori Mazdohin,
Jo‗ybori Obirahmat,
Jo‗ybori Koranda, Jo‗ybori Jadid ariqlari va ulardan 72
qishloq suv bilan ta‘minlanishi. 1401 yilda Kavkazning
Boylaqon mavzeida Amir Temur farmoni bilan Araks
daryosidan chiqarilgan Barlos kanali. SHohruh Mirzo
tomonidan Murg‗ob daryosining bosh to‗g‗oni –
Sultonbandning tiklanishi. Mirzo Ulug‗bek hukmronligi
yillarida Buxoro vohasidagi Somonjuq dashtiga suv
chiqarilishi. Sulton Husayn tashabbusi bilan Marviruddan
yangi kanal qazilishi. Alisher Navoiy tomonidan To‗ruqband
suv omborining barpo etilishi. Toshhovuz, darg‗ot, navo,
chiqir, charxparrak, qaynama, sharshara, osma ko‗prik,
xandaq, tazar, sardoba kabi turli-tuman suv inshootlarining
qurilishi. Er egaligi turlari: ―mulki devoniy‖, ―mulk‖, ―mulki
vaqf‖, ―jamoa erlari‖. Suyurg‗ol egaligi va uning huquqlari.
Tarxon yorlig‗i va tarxon egalarining nufuzi.
Qishloq xo‗jaligidan yig‗iladigan soliqlar. Ekin maydonlariga
ishlov beruvchi ―muzoriylar‖: davlat erlarida ishlovchi
muzoriylar; mulkdorlarning erlarini ishlovchi muzoriylar; o‗z
eriga ega bo‗lgan dehqonlar; vaqf mulklarida ishlovchi
muzoriylar.
4
14
7
Dostları ilə paylaş: |
