O’zbekistоnning eng yangi tаriхi

4.Iqtisodiyotni rivojlantirish va liberallashtirish.

2017-yil 2-sentabr kuni O'zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev "valyuta siyosatini liberallashtirish to'g'risida" gi farmonni imzoladi. Bu o'zgarishlarning asosiy sababi O'zbekiston Respublikasida iqtisodiyotni maqsadli yaxshilash, xorijiy valyuta, eksport va import, xorijiy investitsiyalar aylanmasini ko'paytirish edi. Ilgari oddiy moliyaviy valyuta operatsiyalari katta muammo bo'lib kelgan: uch xil kurs mavjud edi: qora bozor, birja va Markaziy bank kursi. 2017-yil 5-sentabr kuni so'mning qiymati dollarga nisbatan qariyb ikki barobar arzonlashdi va 8100 so'mni (avval 4210 so'm) tashkil etdi, valyuta - banklarni erkin konvertatsiya qilish yo'lga qo'yildi, valyuta ayirboshlash shoxobchalari ochildi. Konversion kartada xorijiy valyutani sotib olishingiz mumkin.

O'zbekiston soliq tizimi 2019-yil 1-yanvardan o'zgartirildi. Islohotga bo'lgan ehtiyoj sobiq sovet Ittifoqida rivojlangan soliq tizimi mamlakat iqtisodiyotini barqaror rivojlanish uchun hech qanday imkoniyat qoldirmaganligi, mamlakatni jahon iqtisodiyotining abadiy xomashyo ta'minoti taqdiriga hukm qilishiga bog'liq. Soliq islohoti mehnat soliqlarini pasaytirish, umumbelgilangan va soddalashtirilgan soliqqa tortish rejimlari o'rtasida soliq yukining sezilarli darajada uzilishini bartaraf etish, daromadlardan soliqlarni qo'llash sohasini tugatish yoki qisqartirish, iqtisodiyotga umumiy soliq yukini kamaytirish, soliq ma'muriyatchiligi tizimini takomillashtirish kabi muhim masalalarni hal etishga qaratilgan.
Plastik kartalar bilan to'lov tizimi o'zgartirildi. 2017-yil avgust oyida Toshkent shahrida bank kartasining naqd pul mablag'larini yechish uchun bankomatlar komissiyasiz 100 ming so'mgacha bo'lgan miqdorda o'rnatildi. GlobUzCard kompaniyasi plastik kartochkalar emissiyasi hajmini oshirish, shuningdek chet el valyutasida operatsiyalarni amalga oshirish uchun ularning funksiyalarini kengaytirish uchun ma'qullandi.
Valyuta tushumini davlatga majburiy sotish bekor qilindi. Eksport qiluvchi tadbirkorlar daromadlarni davlatga majburiy sotishdan 25% miqdorida faoliyatni rivojlantirishni iqtisodiy rag'batlantirish uchun ozod qilindi. Chet el valyutasini olib kirish va olib chiqish tartibi soddalashtirildi. Deklaratsiyasiz O'zbekistondan 2000 dollar olib kirish va olib chiqish mumkin. 5000 dollar olib tashlanganda siz deklaratsiyani to'ldirishingiz kerak, ammo bankda eksport qilish uchun ruxsat olishning hojati yo'q.
7 ta yangi erkin iqtisodiy zona tashkil etildi. O'zbekiston hukumati bir vaqtning o'zida yettita erkin iqtisodiy zonaning rivojlanishiga alohida e'tibor qaratishga qaror qildi. Ushbu tumanlardagi korxonalar bir qator soliqlardan ozod qilinadi va ayrim bojxona imtiyozlariga ega bo'ladi. Bu milliy farmatsevtika sanoatini qayta tiklashga imkon beradi.
Investitsiyalar bo'yicha davlat qo'mitasi tashkil etildi. U investitsiya sohasida yagona davlat siyosatini ta'minlaydi, xorijiy investitsiyalarni jalb qilish uchun maqbul muhit yaratish strategiyasini shakllantiradi, yillik investitsiya dasturlarini muvofiqlashtiradi va monitoringini amalga oshiradi.
IP va oilaviy tadbirkorlik sub'ektlarini mikrokreditlash mexanizmi soddalashtirildi. Mikrokreditlar milliy valyutada eng kam ish haqining 1000 baravarigacha miqdorda beriladi. Kredit muddati-3 yil.
Tadbirkorlar huquqlarini himoya qilish bo'yicha Ombudsman instituti tashkil etildi. Tadbirkorlarning huquq va manfaatlarini himoya qilishning qo'shimcha kafolatlari yaratildi. Davlat tadbirkorlik faoliyatiga to'sqinlik qiladiganlarni javobgarlikka tortadi.
Soliq qonunchiligi va ma'muriyatchilikni takomillashtirish bo'yicha ishchi komissiya tuzildi. Soliqlar sezilarli darajada qisqartirildi, kredit olish imkoniyati kengaytirildi. Mikrofirmalar va kichik korxonalar uchun yagona soliq to'lovi stavkalari, shuningdek, bojxona rasmiylashtiruvi bo'yicha xizmatlar ko'rsatuvchi yuridik shaxslar uchun 1 foizga kamaytirildi. Endi ular 5% ni tashkil qiladi. Buning natijasida mikrofirmalar va kichik korxonalar ixtiyorida 2017 yilda 58,4 mlrd.so'm mablag ' qolgan.
Iqtisodiyotni isloh qilish doirasida qishloq xo'jaligi tuzilmasini o'zgartirish zarur. Sh. Mirziyoyev yer uchun yetarli darajada unumdor bo'lmagan joylarda paxta plantatsiyalarini qisqartirishni rejalashtirayotganini aytdi. Endi ular sabzavot va mevalarni etishtirmoqchi. Paxtani boshqa ekinlar bilan almashtirish 2017-dan 2020-yilgacha davom etishi kerak. 2019-yilning may oyida "davlat-xususiy sheriklik to'g'risida" gi qonunning qabul qilinishi respublika aholisi uchun millionlab ish o'rinlari yaratib, mamlakat byudjetiga soliq to'lashi mumkin bo'lgan zamonaviy, arzon narxlardagi xususiy korxonalarga zarar keltiruvchi va samarasiz davlat korxonalari, banklar, mehmonxonalar va boshqa kompaniyalarni kelajakda aylantirish uchun asos bo'ldi.
2019 yilning oktyabr oyida "Toshkent Siti" parki va Xilton mehmonxonasi ochildi. Toshkentning "Siti" qurilishi yakuniga yetgunga qadar bir necha yil davomida mamlakatimizda biznes faol bo'ladi, tayyor va bunyod etilgan "Siti" esa to'la quvvat bilan ishlay boshlaydi.2019 yilning fevral oyida Markaziy bank 100 000 so'mlik yangi qonun loyihasini muomalaga kiritdi va O'zbekiston aholisi har qanday yirik xaridlarni amalga oshirish uchun pul quti va sumka kiyish kerak bo'lgan vaqtni unutdi. Faqat 2 yil ketma-ket-birinchi navbatda 2017 yilda, keyin 2019 yilda-mamlakatda nominal qiymati 10 000, 50 000 va 100 000 so'm bo'lgan veksellar chiqarildi va butun mamlakat bo'ylab valyutani almashtirish yoki plastik kartadan naqd pul olish imkoniyati mavjud bankomatlarga kirish imkoni paydo bo'ldi. 2019-yil avgust oyida mamlakatda valyuta bozorini erkinlashtirish nihoyasiga yetdi va shu vaqtdan boshlab har qanday almashtirgichda naqd valyutani sotib olish imkoniyati paydo bo'ldi.