O’zbekistоnning eng yangi tаriхi

Internet sаytlаri:
1.www.ziyonet.uz.
2.www.edu.uz.
3.www.google.uz.
4. www.gov.uz.
13-Mavzu. YANGILАNАYOTGАN O’ZBEKISTОN: MILLIY TIKLАNISHDАN – MILLIY YUKSАLISH SАRI.


Reja:
1. Milliy taraqqiyotda yangi bosqich.
2. Davlat va jamiyat qurilishi tizimini takomillashtirish.
3. Qonun ustuvorligini ta'minlash va sud tizimini yanada isloh qilish.
4. Iqtisodiyotni rivojlantirish va liberallashtirish.
5. Ijtimoiy sohani rivojlantirish.
6. Xavfsizlik, diniy bag'rikenglik va millatlararo totuvlik, o'zaro manfaatli va konstruktiv tashqi siyosat.


1.Milliy taraqqiyotda yangi bosqich.

Mamlakatimiz o'z kelajagini o'ziga xos, o'ziga xos tarzda qurayotgan tez rivojlanayotgan davlatlardan biridir. Mustaqillik yillarida mamlakatimizda amalga oshirilgan keng ko'lamli islohotlar milliy davlatchilik va suverenitetni mustahkamlash, xavfsizlik va huquq-tartibotni ta'minlash, davlat chegaralari daxlsizligi, jamiyatda qonun ustuvorligi, fuqarolarning huquq va erkinliklari, millatlararo totuvlik va diniy bag'rikenglikni ta'minlashda muhim omil bo'ldi.

Shu bilan birga, mamlakat tomonidan amalga oshirilayotgan taraqqiyot yo'lini tahlil qilish, bugungi kunda jahon iqtisodiyoti talablarini tubdan o'zgartirish va globallashuv sharoitida raqobatni yanada kuchaytirish mamlakatni yanada jadal sur'atlar bilan rivojlantirish maqsadida mutlaqo yangicha yondashuvni ishlab chiqishni talab qildi. Sh. M. tashabbusi bilan amalga oshirilayotgan islohotlar samaradorligini yanada oshirish maqsadida Prezidentimizning 2017-yil 7-fevraldagi Farmoniga muvofiq, mamlakatni modernizatsiya qilish va hayotning barcha sohalarini liberallashtirish bo'yicha ustuvor yo'nalishlarni amalga oshirish, har tomonlama jadal davlat va ijtimoiy rivojlantirish uchun shart-sharoitlar yaratish, O'zbekiston Respublikasini beshta ustuvor yo'nalish bo'yicha rivojlantirish bo'yicha harakatlar strategiyasi tasdiqlandi.
Birinchi Prezidentimiz Islom Karimov tomonidan ishlab chiqilgan taraqqiyotning "o'zbek modeli" dunyo ekspertlari tomonidan keng e'tirof etildi. Davlatimiz rahbari Shavkat Mirziyoyev tomonidan ilgari surilgan 2017-2021-yillarda O'zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo'nalishi bo'yicha harakatlar strategiyasi mamlakatimizda yangi bosqichda amalga oshirilayotgan islohotlarni davom ettirmoqda. Strategiya qonunchilikni, huquqni muhofaza qilish organlari amaliyotini va xorijiy tajribani tahlil qilish yakunlari bo'yicha aholi va tadbirkorlar tashvish uyg'otadigan dolzarb muammolarni kompleks o'rganish asosida ishlab chiqilgan. Ushbu dastur 5 bosqichda amalga oshiriladi, ularning har biri maqsadlari bo'yicha yilning nomi e'lon qilinadi, u alohida yillik davlat dasturini tasdiqlashni nazarda tutadi. Harakatlar strategiyasini amalga oshirish uchun mazkur hujjatda belgilangan vazifalarning o'z vaqtida va sifatli bajarilishini nazorat qiluvchi mamlakat Prezidenti boshchiligidagi 14 kishidan iborat milliy komissiya tuzildi.
Harakatlar strategiyasida mamlakatni yanada rivojlantirishning 5 ta ustuvor yo'nalishi belgilangan.
I. davlat va jamiyat qurilishi tizimini takomillashtirish (ko'k rang osmon va toza suv ramzi, Amir Temur davlat bayrog'ining rangi).
II. Qonun ustuvorligini ta'minlash va sud-huquq tizimini yanada isloh qilish (binafsha rang-qonun ustuvorligi, sha'ni va vijdonining ramzi).
III. Iqtisodiyotni rivojlantirish va liberallashtirish(oltin rang-kuch va boylikning ramzi, rivojlangan iqtisodiyotning elementlari).
IV. Ijtimoiy sohani rivojlantirish(qizil rang-hayotning ramzi va aholining munosib hayotini ta'minlash).
V. xavfsizlik, diniy bag'rikenglik va millatlararo totuvlikni ta'minlash, shuningdek, chuqur o'ylangan, o'zaro manfaatli va konstruktiv tashqi siyosatni amalga oshirish (oq rang tinchlik va poklik ramzi, tinchliksevar siyosat elementlari).
1. Demokratik islohotlarni chuqurlashtirish va mamlakatni modernizatsiya qilishda parlament va siyosiy partiyalarning rolini yanada kuchaytirish, davlat boshqaruvi tizimini isloh qilish, davlat xizmatining tashkiliy-huquqiy asoslarini rivojlantirish, "elektron hukumat" tizimini takomillashtirish, davlat xizmatlari sifati va samaradorligini oshirish, jamoatchilik nazorati mexanizmlarini amalda ro'yobga chiqarish, fuqarolik jamiyati institutlari va ommaviy axborot vositalarining rolini kuchaytirishga qaratilgan davlat va jamiyat qurilishini takomillashtirish;
2. Qonun ustuvorligini ta'minlash va sud hokimiyatining chinakam mustaqilligini hamda fuqarolarning huquq va erkinliklarini ishonchli himoya qilish kafolatlarini mustahkamlashga qaratilgan sud-huquq tizimini yanada isloh qilish, ma'muriy, jinoyat, fuqarolik va xo'jalik qonunchiligini takomillashtirish, jinoyatchilikka qarshi kurashish va huquqbuzarliklarning oldini olish tizimi samaradorligini oshirish, sud jarayonida tortishuv tamoyilini to'liq amalga oshirish, huquqiy yordam ko'rsatish va huquqiy xizmatlar ko'rsatish tizimini takomillashtirish;
3. Makroiqtisodiy barqarorlikni yanada mustahkamlash va iqtisodiyotning yuqori o'sish sur'atlarini saqlab qolish, uning raqobatbardoshligini oshirish, qishloq xo'jaligini modernizatsiya qilish va jadal rivojlantirish, iqtisodiyotda davlat ishtirokini qisqartirish bo'yicha institutsional va tarkibiy islohotlarni davom ettirish, xususiy mulkning huquq va ustuvor rolini himoya qilishni yanada kuchaytirish, kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirishni rag'batlantirish, hududlar, tuman va shaharlarni kompleks va muvozanatli ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishga qaratilgan iqtisodiyotni rivojlantirish va liberallashtirish, investitsiya muhitini yaxshilash orqali mamlakat iqtisodiyoti tarmoqlari va hududlariga xorijiy investitsiyalarni faol jalb etish;
4. Aholi bandligi va Real daromadlarini izchil oshirish, fuqarolarni ijtimoiy himoya qilish va sog'lig'ini saqlash tizimini takomillashtirish, xotin-qizlarning ijtimoiy-siyosiy faolligini oshirish, arzon uy-joylar qurish, yo'l-transport, muhandislik-kommunikatsiya va ijtimoiy infratuzilmalarni rivojlantirish va modernizatsiya qilish bo'yicha maqsadli dasturlarni amalga oshirish, ta'lim, madaniyat, fan, adabiyot, san'at va sport sohalarini rivojlantirish, yoshlarga oid davlat siyosatini takomillashtirish;
5. Xavfsizlik, millatlararo totuvlik va diniy bag'rikenglikni ta'minlash, davlat mustaqilligi va suverenitetini mustahkamlash, O'zbekiston atrofida xavfsizlik, barqarorlik va yaxshi qo'shnichilik muhitini yaratish, mamlakatimizning xalqaro nufuzini mustahkamlashga qaratilgan puxta o'ylangan, o'zaro manfaatli va amaliy tashqi siyosatni amalga oshirish.
Islohotlarni yanada samarali amalga oshirish maqsadida O'zbekistonda islohotlarni yanada samarali amalga oshirish maqsadida 1990-yillar o'rtalaridan boshlab har yili keng ko'lamli dasturlar ishlab chiqilib, ularning har biri o'zining o'ziga xos xususiyatlariga ega: 1997-inson manfaatlari yili, 1998-oila yili; Sog'lom avlod yili, 2001 - ona va bola yili, 2002-katta avlod manfaatlarini himoya qilish yili, 2003-mahalla yili, 2004-mehr-oqibat yili, 2005 – salomatlik yili, 2006 – xayriya va tibbiyot xodimlari yili, 2007 – ijtimoiy himoya yili, 2008 – yoshlar yili, 2009-qishloq taraqqiyoti va farovonligi yili, 2010-barkamol avlod yili, 2011-kichik va o'rta biznes yili, 2012 - mustahkam oila yili, 2013-obod turmush yili, 2014 – sog'lom – Sog'lom ona va bola yili, 2017-xalq bilan muloqot va inson manfaatlari yili, 2018 - faol tadbirkorlik, innovatsion g'oyalar va texnologiyalarni qo'llab - quvvatlash yili, 2019 - faol investitsiyalar va ijtimoiy rivojlanish yili, 2020-fan, ma'rifat va raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish yili, 2021-yoshlarni qo'llab-quvvatlash va aholi salomatligini muhofaza qilish yili. Ushbu tashabbuslar doirasida ko'plab ijtimoiy dasturlar va tadbirlar amalga oshirildi.
Besh yilga mo'ljallangan harakatlar strategiyasi xalqimiz va davlat hayotida rivojlanishning yangi bosqichini boshlab berdi. Uning asosiy maqsadi-hayotimizni yanada obod qilish, davlat esa yanada kuchli qilishdir. Prezidentimiz taklifiga binoan 2017-yil xalq bilan muloqot va inson manfaatlari yili, deb e'lon qilindi. Fuqarolarning murojaatlari bilan ishlashni yaxshilash, tashvishlar va tashvishlar, umid va intilishlarni tinglash maqsadida Prezidentning Xalq qabulxonasi va virtual qabulxonasi tashkil etildi.
2016-yilda aholining mamlakat hukumati bilan to'g'ridan-to'g'ri muloqoti yo'lga qo'yildi. Shu yilning sentyabr oyida Bosh vazirning virtual qabulxonasi ochildi (2017 yilning yanvar oyidan boshlab O'zbekiston Respublikasi Prezidentining virtual qabulxonasi, el. manzil pm.gov.uz). O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2016 yil 28 dekabrdagi "jismoniy va yuridik shaxslarning murojaatlari bilan ishlash tizimini tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to'g'risida" gi Farmoniga muvofiq Xalq qabulxonalari tashkil etildi. Ularning xodimlari O'zbekiston Respublikasi prezidenti devoni xodimlari hisoblanadilar. 2017 yil dekabr oyida O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi qabul qilinganligining 25 yilligiga bag'ishlangan tantanali marosimdagi nutqida Sh. M. Mirziyoyev Prezident – Davlat xizmatlari agentligi huzuridagi Xalq qabulxonalari negizida maxsus tuzilmani tashkil etish g'oyasini ilgari surdi.
O'zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev tomonidan xalq bilan faol va ochiq muloqot qilish, jismoniy va yuridik shaxslarning xalq qabulxonalari shaklidagi murojaatlari bilan ishlash bo'yicha yangi tizim xalqimizga xos bo'lgan milliy davlatchilik falsafasi va an'analariga javob beradigan ijtimoiy adolatni ta'minlashning yangi bosqichini, shuningdek, mamlakatimizning har tomonlama rivojlanishi uchun strategik maqsadlarga erishishning kuchli vositasidir. Mamlakatimizda virtual qabulxona ochilishidan oldin davlat organlarining "ishonch telefonlari", yagona interaktiv davlat xizmatlari portali faoliyat ko'rsatdi. "Jismoniy va yuridik shaxslarning murojaatlari to'g'risida" gi qonun qabul qilindi. Biroq, afsuski, bu qonun to'liq ishlamaganligini tan olishimiz kerak, uning ijrosi to'g'ri nazorat qilinmagan, umuman, murojaatlar bilan ishlash ikkinchi darajali vazifa sifatida qaraldi.
Davlatimiz rahbari mamlakatimiz Konstitutsiyasi qabul qilinganining 24-yilligiga bag'ishlangan tantanali marosimdagi ma'ruzasida inson manfaatlarini ta'minlash uchun avvalo odamlar bilan gaplashish, xalq bilan muloqot qilish, ularning g'amxo'rligini, intilishlarini, hayotiy muammo va ehtiyojlarini yaxshi bilish zarurligini ta'kidladi. Shu bilan birga, mamlakat Prezidenti xalqimizni uzoq vaqtdan beri tashvishga solgan og'riqli muammoga e'tibor qaratdi: "so'nggi paytlarda biz odamlar bilan gaplashishimiz kerakligini unutdik. Odamlar orasida bo'lish, u bilan ochiq va samimiy muloqot qilish – tashvishlarini tinglash-bularning barchasi, afsuski, fonga tushdi".
2017 yil 13 sentyabr kuni "jismoniy va yuridik shaxslarning murojaatlari to'g'risida "gi O'zbekiston Respublikasi Qonuniga o'zgartish va qo'shimchalar kiritish haqida"gi O'zbekiston Respublikasi Qonuni kuchga kirdi. Qonunning yangi tahririda O'zbekiston Respublikasi Prezidentining Xalq va virtual qabulxonalari faoliyati, ularning asosiy vazifalari, huquq va majburiyatlari, shuningdek, O'zbekiston Respublikasi Prezidentining virtual qabulxonasini murojaatlar masalalari bo'yicha Real vaqt rejimida maslahat berish tartibi batafsil aks ettirilgan. Qonunga muvofiq, uning amal qilishi davlat muassasalari, davlat ishtirokidagi tashkilotlar va fuqarolarning o'zini o'zi boshqarish organlariga tatbiq etiladi. Bundan tashqari, hujjatda ishlatiladigan atamalar ro'yxati elektron, qayta-qayta va anonim davolanish, ommaviy qabul qilish, videokonferensaloqa va boshqalarni aniqlash bilan to'ldiriladi.
Qonunda elektron raqamli imzo bilan elektron murojaatni tasdiqlash to'g'risidagi talab bekor qilindi. Unda murojaatni ko'rib chiqqan davlat organi, tashkilot va ularning mansabdor shaxslarining ushbu javobni tushuntirish majburiyati mustahkamlab qo'yilgan. Murojaatlarni ko'rib chiqish muddatlari o'zgarishsiz qoldirildi. Ariza yoki shikoyat 15 kun ichida (agar qo'shimcha o'rganish yoki tekshirish zarur bo'lsa - bir oygacha), taklif esa bir oygacha bo'lgan muddatda ko'rib chiqiladi.
Murojaatlarni doimiy monitoring qilish va nazorat qilish davlat organlari yoki vakolatli mansabdor shaxslar tomonidan amalga oshiriladi. Ular, shuningdek, ularni to'liq, xolis va o'z vaqtida ko'rib chiqishni ta'minlash choralarini ko'rmoqda. Bundan tashqari, jismoniy va yuridik shaxslarning murojaatlarini ko'rib chiqish, tegishli axborot-tahliliy ma'lumotlarni ishlab chiqish va ularni davlat organlarining rasmiy saytlariga joylashtirish bilan bog'liq materiallarni har chorakda umumlashtirish to'g'risidagi norma kiritildi. 2019 yilning may oyida tadbirkorlar muammolarini tizimli hal etish uchun bosh vazirning qabulxonalari tashkil etildi. Biroq, eng misli ko'rilmagan narsa, natijaga erishishdan oldin uch bosqichda ishlaydi.
Ustuvor talabni boshqarish tizimida insonparvarlik yondashuvi ilgari surilmoqda. Xalq bilan muloqot tizimi yo'lga qo'yilib, odamlarning xonadonlarga tashrifi, ularning muammolari tinglanib, hal etilayotgani, hamkorlik va Real yordam ko'rsatilayotgani ta'kidlandi. Tarmoqlar rivojlanishi bilan ma'naviyat omiliga tayanish tendentsiyasi shakllana boshladi. Bank ta'limi, fermerlik ta'limi, tadbirkorlik madaniyati kabi tushunchalar hayotimizning ajralmas qismiga aylanmoqda. Qishloqlarni rivojlantirish va sanoatlashtirish, har bir mintaqada xizmat ko'rsatish sohasini tashkil etish bo'yicha keng ko'lamli siyosat tizimli asosda amalga oshirilmoqda. Odamlarning hayotini yaxshilash, jamiyat va Vatan kelajagiga bo'lgan ishonchini, kelajagini mamlakat taraqqiyoti bilan uzviy bog'lash istagi ortdi.