O‘lchash usuli va tartibi Ushbu laboratoriya ishida bitta rezistorga parallel ulangan uchta EYUK manbasi mavjud bo‘lgan tarmoqlangan oddiy elektr zanjiri modeli tekshiriladi.
Rasmni diqqat bilan o‘rganib chiqing, barcha regulyatorlar va boshqa asosiy elementlarni toping va ularni daftaringizga chizib oling.
Manbalarni tagma-tag joylashtirib, har bir manbaning ichki qarshiligi mavjudligini hisobga olgan holda konspektingizga zanjirning ekvivalent sxemasini chizing. Zanjirning har bir qismidagi toklarning yo‘nalishini, EYUK ishoralarini va har qaysi yopiq konturni aylanib chiqish yo‘nalishlarini ko‘rsating. Zanjirning har bir qismidagi tokni topish uchun tenglamalar tizimini tuzing.
O‘lchashlarni bajarish uchun o‘qituvchidan ruxsat oling.
O‘lchashlar:
1.Ekranda berilgan ekvivalent zanjirni yig‘ing. Buning uchun dastlab sichqonchaning chap tugmasi yordamida ekranning pastki qismidagi EYUK tugmasini bosing. Sichqoncha kursorini ekranning nuqtalar joylashgan ishchi qismiga siljiting. Ushbu laboratoriya ishi qo‘llanmasidagi sxema chizmasiga qarab ishni davom ettiring. Birinchi EYUK manbasi joylashadigan ekranning ishchi qismiga kursorni keltirib, sichqonchaning chap tugmasini bosing. Sichqoncha kursorini bir katak pastga siljiting va birinchi manba joylashgan joy tagida chap tugmani yana bir marta bosing. Bu yerda ikkinchi EYUK manbasi paydo bo‘ladi. Uchinchi manbani ham shu tartibda joylashtiring.
2.Har bir manbaga ketma-ket qilib uning ichki qarshiligini ko‘rsatuvchi rezistorni (ekranning pastki qismidagi R tugmasini bosgan holda) va ampermetrni (o‘sha joydagi A tugmani bosgan holda) joylashtiring. Shundan keyin yuklanish rezistorini va unga ketma-ket qilib ampermetrni joylashtiring. Yuklanish rezistori tagida undagi kuchlanishni o‘lchovchi voltmetrni joylashtiring.
3.Birlashtiruvchi simlarni ulang. Buning uchun ekranning pastki qismidagi simlar tugmasini bosing va sichqoncha kursorini sxemaning ishchi zonasiga suring. Kursorni sim o‘tishi kerak bo‘lgan joyga keltirib sichqonchaning chap tugmasini bosing.
4.Har bir element uchun parametrlar qiymatini belgilang. Buning uchun kursorni strelkali tugmaga keltirib, sichqonchaning chap tugmasini bosing. Keyin berilgan elementni bosib belgilang. Sichqoncha kursorini regulyatorning surgichiga olib boring va sichqonchaning chap tugmasini bosing hamda uni bosilgan holda ushlab turib, parametr kattaligini o‘zgartiring va Sizning brigadangiz uchun 1-jadvalda berilgan son qiymatini o‘rnating.
5.Yuklanish rezistori qarshiligini R=1 Om qilib o‘rnating. Barcha toklarni va yuklanishdagi kuchlanish qiymatlarini ("Hisoblash" tugmasini sichqoncha yordamida bosib) o‘lchang va ularni 2-jadvalga yozing. R qarshilikni o‘zgartirib, parametrlarni o‘lchashni takrorlang va 2-jadvalni to‘ldiring.