Vaziyatga huquqiy baho bering

1-kazus
Xodjaev 2015 yil 5 avgust kuni tungi soat 1:10 larda yuziga niqob taqib, Uysozlar ko‘chasi, 6-uyning devoridan oshib o‘tib, shu uyda yashovchi Islomova yotgan xonaga kirib, agar qarshilik qilsa uni o‘ldirishini aytadi. Bundan qo‘rqib ketgan Islomova xonadan qochib ketmoqchi bo‘lganidan Xodjaev uning sochidan ushlab qolib tortadi, qo‘lidagi pichoq bilan uning bo‘yniga tirab, uydagi qimmatbaho buyum va pullarni berishni talab qiladi, aks holda uni so‘yib yuborishini aytadi. Natijada jabrlanuvchidan jami 50 000 000 so‘m miqdoridagi tilla buyumlar va 23 000 000 so‘m pullarni oladi.
Biroq, Xodjaev bu bilan cheklanmasdan Islomovaning qo‘shnilardan yordam so‘rab baqirganidan g‘azablanib uning xonadoniga qaytib kirib, Islomova hushidan ketguniga qadar uning duch kelgan joyiga urib, tepib turli darajadagi tan jarohatlari yetkazadi.
Shu payt Xodjaev Islomovaning qo‘shnisi Rasulov tomonidan hodisa sodir bo‘lgan joyda ushlanadi.
Sud majlisida Xodjaev aybiga iqrorligini ma'lum qilib, Islomovaning xonadoniga tutashgan kafeda qorovul bo‘lib ishlab kelganligini, u kafedan turib Islomovaning uyida nima ishlar bilan shug‘ullanib yurganligini, narsalarni qaerga qo‘yganligini derazadan doimiy kuzatib borganligini, o‘sha kuni Islomovaning uyidan 50 000 000 so‘m miqdoridagi tilla buyumlar va 23 000 000 so‘m pullarni olib chiqib ketmoqchi bo‘lib turganida Islomovaning qo‘shnisi Rasulov uning orqasidan kelib “to‘xta” deb aytganligini, shunda uni kuch bilan ushlab qolib, daraxtga bog‘lab qo‘yganligini, o‘sha paytda Rasulov uni ushlash paytida uning chap qo‘lini sindirganligini, hozirda sodir qilgan harakatlari oqibatlarini tushunib yetganligini va pushaymonligini, boshqa bunday holat takrorlanmasligini, jabrlanuvchidan kechirim so‘raganligini inobatga olib, yengilroq jazo tayinlashni hamda uning qo‘lini sindirganligi uchun Rasulovni javobgarlikka tortishni so‘ragan.
Vaziyatga huquqiy baho bering.

Bizga berilgan kazusga tahliliy va huquqiy yechim berishda xorijiy yuridik ta’lim muassasalarida keng qo`llanib kelinayotgan IRAC (Issues, Rules, Analysis, Conclusion) o`quv tizimidan foydalanish maqsadga muvofiq bo`ladi. Dastavval, muammoli holatlar doirasini belgilab olamiz:

1. Xodjayevning haratini yuridik jihatdan tahlil qilish.
2. Rasulovning harakatini yuridik jihatdan tahlil qilish.
O‘zbekiston Respublikasi jinoyat huquqiga binoan jinoiy javobgarlikning yagona asosi ijtimoiy xavfli qilmishda jinoyat tarkibining barcha tomonlari (elementlari)ning mavjudligi ekan, jinoyat tarkibi tomonlarini batafsil tahlil qilmasdan, shaxsni jinoiy javobgarlikka tortish mumkin bo‘lmaydi. Chunki qonunda jinoiy javobgarlikning yagona asosi sifatida shaxsning sodir qilgan qilmishida Jinoyat kodeksi Maxsus qismining aniq bir normasida nazarda tutilgan huquqiy aktning belgilari bo‘lishi kerakligi talab qilinadi.