Oziq-ovqat texnologiya va muhandisligi xalqaro instituti

OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI OZIQ-OVQAT TEXNOLOGIYA VA MUHANDISLIGI XALQARO INSTITUTI

		“T A S D I Q L A Y M A N”
ROʻYHATGA OLINDI: №________________________ «___» ______________2023 yil		Oziq-ovqat texnologiya va muhandisligi xalqaro instituti Oʻquv ishlari bo’yicha prorektori ________________ «___» _____________2023 yil

“KIMYO”
FANINING
O‘QUV DASTURI

Bilim sohasi:	300000	- Ishlab chiqarish texnik soha
	400000	- Biznes, boshqaruv va huquq
	700000	- Muhandislik, ishlov berish va qurilish sohalari
Ta’lim sohasi:	710000	- Muhandislik ishi
	720000	- Ishlab chiqarish va ishlov berish sohalari
	410000	- Biznes va boshqaruv
Ta’lim yo’nalishlari:	60411200	- Menejment (tarmoqlar va sohalar bo’yicha)
	60711300	- Metrologiya, standartlashtirish va mahsulot sifati menejmenti (tarmoqlar bo’yicha)
	61010200	- Aholi va turistlarning ovqatlanishini tashkil etish servisi

Farg‘ona -2023

1. 
   Fanning mazmuni
   

Fan o’qitilishidan maqsad – ushbu dastur texnika oliy oʻquv yurtlarida kimyo texnologiyasi va boshqa ta’lim yo’nalishlari bo’yicha bakalavrlar tayyorlash uchun kimyo fanini oʻz ichiga oladi. Materiallar hozirgi zamon talablarini hisobga olgan holda kimyo erishgan yutuqlarini nazariy ma’lumotlar bilan hamohang tarzda istiqbolli texnika vositalaridan foydalanib, muayyan holda tahlil qilish bilan olib borilishi va nazoratning turli shakllaridan ijodiy foydalanib ish tutish maqsadga muvofiq boʻladi. Kimyo tabiiy fanlar qatoriga kirib, kimyoviy soha muhandis-texnologlarini tayyorlashda asosiy o’rinni egallaydi. Bu soha ta’limining o’ziga xos mantiqiy tizimi mavjud. Kimyoni o’qitishdan maqsad – shu sohaga oid mavjud barcha materiallarni talabalarga yetkazish va ularni oʻzlari olgan nazariy bilimlari asosida aniq amaliy muammolarni yechishga o’rgatishdir.Asosiy nazariy qism (ma’ruza mashg‘ulotlari)


II.I. Fan tarkibiga quyidagi mavzular kiradi:
1-mavzu. “Kimyo” faniga kirish
Kimyo tushunchasi. Tarixiy yondashuv va kimyoning zamonaviy rivoji. Materiya va harakat. Materiya va harakatning bog‘liqligi. Kimyo - moddalar va ularni turli holatlarga aylanishini tushuntiruvchi fan.
2-mavzu. Kimyoning asosiy tushunchalari va stexiometrik qonunlari
Zamonaviy oʻchov va birliklar sistemasi, kimyoviy birikmalarining sinflanishi, nomenklaturasi. Kimyoning asosiy stexiometrik qonunlari. Atommassa, mol massa, mol-ekvivalent, hajmiy-ekvivalent tushunchalari va ularning aniqlash usullari.
3-mavzu. Atom tuzilishi
Atom tuzilishi. Atom tarkibiy qismi - yadro, protonlar, neytronlar va ularning zaryadlari va massasi.
Elektronlar harakatining zarracha va to‘lqinsimon tabiati. Kvant mexanikasi De-Broyl tenglamasi. Shreydenger tenglamasi mohiyati, Geyzerbergning noaniqlik prinsipi. Kvant mexanikasi asosida atom tuzulishini tushuntirish. Elektronlarining energiyalarini kvant sonlari bilan harakterlash. Atom orbitallari. Ko‘p elektronli atomlarda elektronlarning orbitallar bo‘ylab taqsimlanishi. Energetik afzallik (Klechkovskiy) qoidasi. Pauli prinsipi. Xund qoidasi. Energetik pog'ona va pog‘onachalarda bo‘lishi mumkin bo‘lgan elektronlarning maksimal soni. Atom spektrlarining hosil boiishi. Ionlanish energiyasi va elektronga moyillik, elektromanfiylik.