Disabiliteye neden olan "spesifik" sendromlar: Daha nadir
Hücre ölümüne bağlı bulgular (örn. anti-Hu): Nadir (%0.3)
Hücre disfonksiyonuna bağlı bulgular : Nadir değil
Etyopatogenez I
Tam bilinmiyor
Birçok teoriler ileri sürülmekte
1888’de Oppenheim bazı tümörlerin salgıladıkları toksik madde ile bu yan etkilerin meydana geldiğini öne sürmüş (PTH ve ACTH salgılayan tümörler gibi)
Daha sonra virüsler suçlanmış (papova virüs ve progressif multifokal lökoensefalopati gibi)
Etyopatogenez II
Son yıllarda PNNS oluşumunda otoimmun teori ileri sürülmüş (Küçük hücreli akciğer Ca ve Lambert-Eaton miyastenik sendrom).
Santral sinir sistemine özgü bazı antijenik moleküller veya benzerlerinin tümör tarafından ektopik yapılması söz konusudur. Sonuçta bu antijenlere karşı gelişen immün reaksiyonun, aynı veya benzer antijenleri taşıyan nöral dokuya karşı gelişimi de mümkün olacaktır.
Gerçekten de nörolojik paraneoplastik sendrom gösteren hastaların birçoğunda serum ve BOS’da bazı antinöral antikorlar saptanabilmektedir.
Etyopatogenez III
Bu olgularda immünopatogenetik mekanizmalar tam açıklık kazanmamıştır.
Bu hastalarda saptanan antinöral antikorların kendilerinin mi nöron hasarına yol açtığı, yoksa bu antikorların hücresel immüniteyi veya nöron hasarı yapan diğer immün etkenleri tetikleyerek mi hasar meydana getirdiği tam olarak bilinmemektedir.
PNNS sınıflama
Merkezi sinir sitemi ve kranyal sinirler
Limbik ensefalit
Subakut serebellar dejenerasyon
Opsoklonus- miyoklonus
Beyinsapı ensefaliti
Optik nörit
Fotoreseptör dejenerasyonu
Nekrotizan miyelopati
Miyelit
Motor nöron hastalığı
Ensefalomiyelit
Spesifik Sendromlar I
I- PARANEOPLASTİK SEREBELLAR SENDROMLAR
En sık görülen PNNS
Ataksi, dizartri, nistagmus ve osilopsi (+)
Patolojide purkinje hücre hasarı ve beyin MRG’da geç dönemde serebellar atrofi (+)
Ağrılı paresteziler ön plandadır, ilerleyicidir, motor fonksiyon korunurken tüm duyu modaliteleri etkilenir ve sonuçta ağır sensoryel ataksi gelişir
DTR’ler alınamaz ancak motor güç normaldir
EMG’de SNAP kaydedilemez ve BOS’ta pleositoz bulunur
Sıklıkla anti-Hu (%70, SCLC) ile beraber
III-LİMBİK ENSEFALİT
Kişilik ve duygudurum değişikliği hızla ilerler, haftalar içinde deliryum ve demans gelişir
Karakteristik olarak anti-Ma 2 (testis CA) +
Ayrıca anti-Hu (SCLC) da bulunabilir
Spesifik Sendromlar III
IV- BEYİNSAPI ENSEFALİTİ
Kranyal sinir tutulum bulguları yanısıra hareket bozukluğu vardır
Anti-Hu (SCLC) önemli, ayrıca anti-Ma 1 antikoru da bulunabilir
V- OPSOKLONUS – MİYOKLONUS SENDROMU
- PPRF’de durdurucu hücrelerin disfonksiyonu nedeniyle oluşur
Çocuklarda % 50 nöroblastoma +
Erişkinlerde genellikle non neoplastik, PNNS varsa anti-Ri antikoru ve jinekolojik CA sık
VI- KANSER İLİŞKİLİ RETİNOPATİ
% 60 SCLC, melanom ve jinekolojik CA da olabilir. Anti-CAR antikorları saptanabilir
VII- MİYELİTİS VE MOTOR NÖRON HASTALIĞI
Spesifik Sendromlar IV
VIII- SENSORİMOTOR PNP
Anti- MAG antikoru (+)
Paraproteinemik PNP, Waldenström makroglobülinemi ile ilişkili olabilir
Yavaş ilerler
Kranyal sinir bulguları yoktur
IX- NÖROMÜSKÜLER BOZUKLUKLAR
MG – Timoma
LEMS – SCLC: %50
Paraneoplastik Nöromiyotoni – Timoma, SCLC ve diğer
The Moersch-Voltman ( Stiff person), Akciğer CA ile ilişkili ve anti-ampifizin antikorları +
X- MİYOPATİLER
Dermatomiyozitlerin % 20’si, > 40y başlar, her tip CA ile ilişkili olabilir
Tanı
Klinik olarak, santral ve periferik sinir sistemi disfonksiyonuna bağlı çeşitli nörolojik tablolar görülebilir.
Kanser tanısı konmuş bir hastada benzer bulgulara yol açabilecek metastaz olup olmadığının veya bulguların uygulanan spesifik tedaviye (RT, KT gibi) bağlı olup olmadığının değerlendirilmesi önem taşır.
Tedavi
Spesifik tedavisi yoktur.
Altta yatan primer malinitenin tedavisi ile bazen PNNS’de gerileme görülebilmektedir.
MG’te İVİG ve plazmaferez, Lambert-Eaton miyastenik sendromunda ise 3,4 diaminopridin tedavisi uygulanır.
CNS sendromları tedaviye dirençli
Opsoklonus-myoklonus da ise kortikosteroidler kullanılabilir.
PNNS, özet-1
Paraneoplastik sendromlar ağır nörolojik tablolara yol açmakta ve sonuçta ciddi nöroloji morbiditeye neden olmaktadır
Paraneoplastik sendromlar nadir olmayarak primer tümörden önce ortaya çıkmaktadır (%60), tanınmaları ve tümörün araştırılması önemli
Kanseri olduğu bilinen hastalarda, gelişen nörolojik tabloların ayırıcı tanısında önem taşımaktadır
Paraneoplastik sendromun erken tanınması başarılı tümör tedavisi ve nörolojik tablonun düzelmesi ile ilişkili
PNNS, özet-2
Nörolojik paraneoplastik sendromlarla ilişkili antikorlar tek tip tümör ve tek nörolojik tablo ile ilişkili değil
Bazı hastalarda birden fazla paraneoplastik antikor veya non-nörolojik antikorlar var
Paraneoplastik antikorların varlığı her zaman PNNS’ye yol açmıyor
Paraneoplastik otoantikorlar gerek PNNS, gerekse tümör olmadan da saptanabilir
Orta yaşın üzerindeki hastalarda, subakut olarak gelişen; duysal polinöropati, serebellar sendrom, dermatomiyozit ve Lambert-Eaton sendromu tanılarının altında mutlaka sistemik bir malinite varlığı araştırılmalıdır.
Kanser Tedavisinin Nörolojik Yan Etkileri
Kemoterapötiklerin yan etkileri arasında miyelosupresyondan sonra doz bağımlı 2. en sık yan etki SSS toksikasyonudur
PSS ve SSS etkilenebilir
YE insidansı, doz, veriliş yolu ve şeması, hastanın yaşı ve genel medikal durumu ile çoklu kemoterapötik ajan kullanımı ve radyoterapi eklenmesi ile değişir
Kanser tedavisinin Yan etkileri
I- Radyoterapi komplikasyonları
Serebral (akut ensefalopati, erken-geç ensefalopati, fokal serebral nekroz ve geç ensefalopati, SVH, post RT tümör oluşumu)
Medulla spinalis ve pleksus (geçici miyelopati, ilerleyici geç miyelopati, erken ve geç pleksopati)
Kanser tedavisinin Yan etkileri
II- Kemoterapi yan etkileri
A- PSS yan etkileri
B- SSS yan etkileri
A- PSS toksisitesi
1) Vinka alkaloidleri
Özellikle vinkristin
Sensorimotor ve aksonal PNP sık
Kranyal sinir tutulumu nadir
Otonom NP olabilir
Vinkristin toksisitesi yaşlılarda ve önceden PNP’si olanlarda ( CMT hastaları) daha ağır
5-Fluorourasilin yaptığı serebellar sendrom 1-6 haftada geri döner
Diğerleri…
Siklosporin ve tacrolimus organ transplantasyonu durumunda kullanılır ve hem SSS hem de PSS üzerine etkir, tremor dikkat çekicidir
Biyolojik yanıt modülatörlerinden interferonlar irreversible ensefalopati, interlökin-2 kapiller kaçış sendromuna neden olarak beyinde ödem ve buna bağlı ensefalopati yapar
Kanser tedavisinin Yan etkileri
III- Kanserli hastalarda ortaya çıkan infeksiyonlar
IV- Kanserli hastalarda gelişen vasküler komplikasyonlar
Kök hücre tx komplikasyonları
Hematopoeitik kök hücre transplantasyonunda;
İnfeksiyon
Serebral enfarkt (%4, NBTE’ye bağlı)
İntraserebral hemoraji (%32)
İmmunsupresan ilaçların yan etkileri
Paraneoplastik sendrom, dermatomiyozit ve miyastenia gravis görülebilir
