05-Chilangarlik ma`ruzalar matni

3 , 6— kisqichlar;
4— dasta; 5—ustki rolik; 
6—Quvur. 
107-rasm. Maxsus juva: 
1—konus; 2— roliklar;
3— korpus; 4— gayka;
5—chiviq; 6— kallak 

---

33 
kursatilgan. Bunda Quvurning ichi tuldirilmagan. Egishdan avval dastgoh 
sozlanadi. Yukrridagi rolikning (5) holati dasta (4) bilan pastdagi ikkita rolikka 
(1,2) nisbatan sozlanadi. Dastani soat mili buyicha aylantirib, yuqoridagi rolikni 
(5) pastga tushirish yoki tepaga kutarish mumkin. 
Zagotovkani chuzish yordamida egish, burish stoliga ega bulgan eguvchi-
chuzuvchi mashinalarda amalga oshiriladi. Bunda material mustahkamlik 
chegarasigacha chuziladi va mustahkamligini yuqotmaydi. Bu usul samolyot, 
avtomobil, dengiz kemalarining Quvurlarini egishda kullaniladi. Quvurni yuqori 
chastotali tok bilan kizdirib egish ham mumkin. 
Razvalsovkalash deganda Quvurning uchini kengaytirish tushuniladi
(106-rasm). Buninguchun asbob giraga qisiladi va unga Quvurni urnatib 
tufilagichning uchi bilan kengaytiriladi. Bu ish maxsus kengaytirgich juvalarda 
bajariladi (107-rasm). Asbob po`lat silindrdan iborat bulib, uning bir uchi (1) 
konussimon, ikkinchi uchi kvadrat kallakka (6) ega. Chiviq (5) korpusga (3) 
joylashgan, uning ichiga katta bulmagan konusli roliklar (2) joylashtirilgan. 
Razvalsovkalash kuyidagicha amalga oshiriladi (108-rasm): Quvurning (2) 
teshigiga ariqchali flanets (1) kiygiziladi, keyin Quvurga rolikli (3, 4) juvani 
kuyib aylantiriladi. Natijada, Quvur flanets teshigining shaklini oladi. Agar 
juvaning aylanishi osonlashsa gaykani (4) burash va shu bilan birga konusni 
Quvurga chukurroq kirib borishini ta`minlash lozim. 
Nazorat savollari. 
1.Quvurlarni bukish va razvalsovkalash jarayonini tushuntirib bering. 
2. Quvurlarni egishni mexanizatsiyalash deganda nimani tushunasiz? 
3. Quvurlarni bukushdan asosiy maqsad nima? 
4. Quvurlarni egishning usullarini sanab bering.
Adabiyotlar 
1. “Chilangarlik” N.Makiyenko,A.Umronxo`jayev.Kasb-hunar kollejlari uchun 
darslik.Toshkent – “Mehnat” nashriyoti 2003-yil. 
2. Sh.A.Karimov. Chilangarlik asbob-uskunalari «Voris-nashriyot»,Toshkent 
3.
www.ziyonet.uz
; 
www.google.ru
; 
www.yandex.ru
; internet saytlari. 

---

34