1-mavzu. Qiyosiy pedagogikaning nazariy-metodologik asoslari. Reja: Qiyosiy pedagogikada metodologik yondashuvlar

Qiyosiy pedagogikaning asosiy toifalari va tushunchalari. Qiyosiy 
pedagogikada umumiy pedagogik va psixologik kategoriyalar qo'llaniladi: ta'lim, 
o'qitish, tarbiya, rivojlanish, ijtimoiylashuv va boshqalar. Qiyosiy tadqiqotlar uchun 
xos toifalar: qiyosiy pedagogika, pedagogik qiyosiy tadqiqotlar, jahon ta'lim tizimi, 
milliy ta'lim tizimi, ta'limning globallashuvi, ta'limning ijtimoiy instituti, ta'limni 
rivojlantirish strategiyasi, ta'limni standartlashtirish, zamonaviy chet el tajribasi, 
milliy ta'lim va tarbiya tizimi, pedagogik madaniyat, ta'lim siyosati, ta'lim 
yo'nalishlari, globallashuv, standartlashtirish va boshqalar. 
Qiyosiy pedagogikada metadologik yondashuvlar. Bir kurs doirasida 
dunyoning barcha mamlakatlarida ta'lim to'g'risidagi ma'lumotlarning xilma-
xilligini o'rganish va taqqoslashning iloji yo'q, ayniqsa 2012 yildan beri faqatgina 
ma'lum maqomga ega bo'lgan 257 ta mamlakat qayd etilgan. Dunyoda aniq 
belgilangan davlat maqomiga ega bo'lmagan davlatlar mavjud (masalan, Abxaziya). 
Shunga qaramay, tarixiy rivojlanishning madaniy va ijtimoiy-iqtisodiy o'ziga xosligi 
jihatidan taqqoslash uchun umumiy asoslarga ega bo'lgan mamlakatlar uchun ta'lim 
rivojlanishining ayrim mintaqaviy xususiyatlarini va uning hozirgi holatini ajratib 
ko'rsatish mumkin. Ushbu murakkab muammoni hal qilish uchun turli xil uslubiy 
yondashuvlar uyg'unligini talab qiladi.
Qiyosiy pedagogika sohasidagi ilmiy izlanishlar uchun ambivalent, 
murakkab, gumanistik, tarixiy, madaniy, etnopsixologik, aksiologik, sivilizatsiya va 
boshqa ba'zi yondashuvlar metodologik jihatdan muhimdir. 
Qiyosiy pedagogikaning metodologik asosi (qiyosiy pedagogikaga umumiy 
metodologik yondashuvlar, qiyosiy pedagogika metodlari) yoki pedagogikada 
metodologik yondashuvlar. Bir o‘quv kursi doirasida dunyoning barcha davlatlaridagi 
ta‘lim tizimi to‘g‘risida barcha axborotlarni o‘rganib taqqoslab bo‘lmaydi. Muayyan 
hodisaning rivojlanishidagi qarama-qarshi tendentsiyalarni o'rganishda ambivalent 
yondashuv amalga oshiriladi; qiyosiy pedagogika muammolarini muayyan 
mamlakatda ta'limning o'ziga xosligi va rivojlanishining o'ziga xosligi o'rtasidagi 
ziddiyatni hisobga olib, uni zamonaviy dunyoda birlashtirish muqarrarligini hisobga 

---

olib o'rganishga imkon beradi. Ushbu yondashuv ko'plab mamlakatlar uchun xos 
bo'lgan ta'limni rivojlantirishdagi inqiroz hodisalarini tahlil qilishda ham foydalidir.