1-mavzu. Qiyosiy pedagogikaning nazariy-metodologik asoslari. Reja: Qiyosiy pedagogikada metodologik yondashuvlar

Madaniy yondashuv- jamiyatning umumiy madaniy rivojlanishi asosida ta‘lim 
jarayonida yuz beradigan o‘zgarishlar, yuksalishlarni kuzatish imkoniyatini beradi. 
Etnopsixologik yondashuv- xalqlarning milliy xususiyatlari asosida milliy 
qadriyatlari, urf-odatlari, an‘analarining yosh avlod ta‘lim-tarbiyasiga ta‘sirini 
o‘rganishga yo‘naltirilgan bo‘ladi. Har bir xalq, millatning o‘zigagina xos madaniy-

---

ma‘naviy boyligi, mentaliteti ta‘limning rivojlanishini belgilovchi asosiy omillardan biri 
hisoblanadi. 
Aksiologik yondashuv bizga ta'lim jarayonlarini muayyan mamlakatda 
ijtimoiy tajribani avloddan-avlodga o'tkazish jarayonida amalga oshiriladigan asosiy 
qadriyatlar va ma'nolarga yo'naltirilganligi nuqtai nazaridan tahlil qilish imkonini 
beradi. Ijtimoiy tajribaning avloddan-avlodga o‘tishi jarayonida qadriyatlar va 
g‘oyalarning hal qiluvchi ta‘sirini tahlil qilishga yordam beradi. 
Integratsiyalashgan yondashuv zamonaviy ta'limning eng muhim tarkibiy 
qismlarini aniqlash va tahlil qilish uchun muhimdir (masalan: ta'limning mazmuni, 
o'qitish usullari, ta'limni tashkil etish shakllari, ta'limning ahamiyati, ta'limning 
asosiy bosqichlari yoki darajalari va boshqalar). Ushbu yondashuvning amalga 
oshirilishi ta'lim tizimlarini bir-birlari bilan yoki boshqa sabablarga ko'ra taqqoslash 
imkonini beradi. Turli xil ta'lim tizimlarini taqqoslash uchun zamonaviy ta'limning 
tarkibiy qismlari, masalan, tarbiyalash maqsadi yoki tizimning ta'lim ideallari haqida 
fikr beradigan ta'lim berish maqsadi juda muhimdir. 
Gumanistik yondashuv ta'limda shaxsni rivojlantirish yo'llari va vositalarini, 
uning roli va ahamiyatini tushunishda muhimdir. Bu yerda o'qituvchining ham, 
o'quvchining ham pozitsiyasi muhimdir; turli mamlakatlarda ta'limning 
insonparvarlik imkoniyatlarini va jahon pedagogikasiga salmoqli hissa qo'shgan 
taniqli shaxslarning ahamiyatini hisobga olgan holda tahlil qilish. Ushbu yondashuv 
turli xil ta'lim tizimidagi o'qituvchi va talabalar o'rtasidagi munosabatlarni tahlil 
qilishda, shuningdek ma'lum bir o'quv yurtidagi har bir o'quvchining shaxsiyatining 
ijtimoiy va individual holatini tushunishda yordam beradi.