300
Bo‘lajak logopedlarni kasbiy-metodik tayyorashda fanlararo integrativ
yondashuvning ahamiyati
Bozorov Otabek Yo‘lchi o‘g‘li
Toshkent davlat pedagogika universiteti o‘qituvchisi
Tel: (99) 864-09-68
E-mail:
bozorovo@inbox.ru
Annotatsiya
Mazkur maqolada pedagogika oliy o‘quv yurtlarida bo‘lajak logopedlarni kasbiy-
metodik tayyorlashda fanlararo integrativ yondashuvning ahamiyati mavzuga doir
pedagogik-psixologik adabiyotlarni tahlil qilish asosida ochib berilgan.
Tayanch so‘zlar: bo‘lajak logopedlar, kasbiy tayyorgarlik, kompetensiya, metodik
kompetentlik, integrativ yondashuv.
Аннотация
В данной статье раскрывается значение междисциплинарного комплексного
подхода в профессионально-методической подготовке будущих логопедов в
педагогических вузах на основе анализа педагогической и психологической
литературы по данной теме.
Ключевые слова: будущие логопеды,
профессиональная подготовка,
компетентность, методическая компетентность, интегративный подход.
Annotation
This article reveals the importance of an interdisciplinary integrated approach in
the professional and methodological training of future speech therapists in pedagogical
universities based on the analysis of pedagogical and psychological literature on this
topic.
Keywords: future speech therapist,
professional training, competence,
methodological competence, integrative approach.
Turli nutq kamchiliklariga ega bolalar bilan tashkil etiladigan korreksion -
logopedik ishlarning samaradorligi bo‘lajak logopedlarni kasbiy tayyorlash modelini
yangilash va takomillashtirish yo‘llarini izlashga qaratilgan tadqiqotlarning ortib borishi
bilan belgilanadi. Hozirgi kunda ta`limda kompetentli yondashuv yangi ta`lim
301
standartining innovatsion belgisi
sifatida maxsus pedagoglar, logopedlar kasbiy
tayyorgarligining mazmuni, metodlari, vosita va usullarini shu jumladan, kasbiy –
metodik kompetensiyalarini shakllantirish texnologiyalarini
qaytadan anglashni talab
qiladi. Maxsus pedagoglarning kasbiy faoliyatining o‘ziga xosligi mashxur
defektologlar (Л.С. Выготский, Ф.А. Pay, А.Н. Граборов, Г.М. Дульнев, Б.П.
Пузанов, Х.С. Замский, Д.А. Азбукин, В.П. Кащенко, М.С. Певзнер, А.С.
Шафранова) tomonidan va hozirgi tadqiqotchilar (Е.В. Колтакова, Н.М. Назарова,
Е.Г. Речицкая Н.А. Строгова, И.М. Яковлева, Mo‘minova L.R. Ayupova M.Yu.
Nurkeldiyeva D.A. Yakubjanova D.B. Chicherina Ya. E. va boshqalar)
tomonidan
e`tirof etilgan.
Bo‘lajak logopedlar tizimli, mustahkam logopedik bilimlar va nutq nuqsonlarini
bartaraf etish metodikasini bilishi muhim hisoblanadi. Amaliyotda chuqur bilimga ega
bo‘lgan o‘qituvchi o‘quvchilarga ularni yetkaza olmasligining guvohi bo‘lamiz. Yoki
shunday xatoni kuzatamiz: o‘qituvchi o‘z fanini biladi,
metodik jixatdan
o‘quvchilarning darsdagi faoliyatini to‘g‘ri tashkil qila oladi, lekin o‘quvchilar
o‘qituvchi bergan bilimlarni o‘zlashtira olmaydi, axir, ma’lumki, odamni o‘rgatish
mumkin emas, faqat unga o‘rganishga yordam berish mumkin, aynan mana shu o‘rinda
psixologik - pedagogik, metodik bilimlar va o‘qituvchining mahorati kerak bo‘ladi.
Metodik bilimlar taʼlimiy bilimlar doirasiga kiradi va u taʼlim sohasiga tegishli
boʻlgan ikki turdagi bilimlarni oʻz ichiga oladi:
- taʼlim mazmuni haqidagi bilim
- va uni oʻqitish haqidagi bilim.
Taʼlim mazmuniga oid bilimlar o‘quvchilar oʻzlashtiradigan standart oʻquv
mavzulariga aytiladi va bunga talabalar oʻz faoliyatlarida faol qoʻllovchi bilim,
strategiya, texnika va usullar kiradi. Metodik bilimlarni ahamiyatli jihati shundaki, unga
ega boʻlgan va oʻz faoliyati davomida faol qoʻllaydigan oʻqituvchi oʻtiladigan
mavzuning mazmunini yaxshi biladi va belgilangan taʼlim
mazmunini pedagogika,
psixologiya, sotsiologiya hamda didaktika tamoyillariga asoslanib o‘rgatadi.