OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI BERDAQ NOMIDAGI
QORAQALPOQ DAVLAT UNIVERSITETI FIZIKA FAKULTETI 2-G
FIZIKA GURUH TALABASI ESHIMBETOVA SHOHISTANING OPTIKA
FANIDAN GOLOGRAFIYA VA UNING AMALIYOTDA QO’LLANILISHI
MAVZUSIDA YOZGAN
KURS ISHI
ILMIY RAHBAR: AYTIMBETOV N.
BAJARDI: ESHIMBETOVA SH.
NUKUS_2023
MUNDARIJA
KIRISH ...................................................................................................................... 3
I. BOB. GOLOGRAFIYA HAQIDA UMUMIY TUSHUNCHA ........................... 6
1.1. Golografiya haqida tarixiy ma’lumotlar .......................................................... 6
1.2. Golografiyaning fizik xususiyatlari ................................................................... 9
1.3. Golografiyaning asosi ...................................................................................... 12
II. BOB. GOLOGRAFIYANING AMALIYOTDA QO’LANILISHI ................... 13
2.1. Golografiyani qo'llash usullari. ........................................................................ 13
2.2. Golografiyani qo'llash usullari ......................................................................... 14
2.2. Golografik ma'lumotlarni qayta ishlash ........................................................... 22
III. XULOSA ........................................................................................................... 24
IV. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR .......................................................... 25
KIRISH
Mamlakatimizda istiqlolning dastlabki yillaridan boshlab ta’lim-tarbiya
tizimini rivojlantirish davlat siyosati darajasiga ko`tarilib, o`quvchi yoshlarimizning
jahon andozalariga mos bo’lgan sharoitlarda zamonaviy bilim va kasb-hunarlarni
egallashlari, jismoniy va ma’naviy jihatdan yetuk insonlar bo`lib voyaga yetishlarini
ta’minlash, ularning qobiliyat hamda iste’dodi, intellektual salohiyatini ro`yobga
chiqarish, yoshlarimiz qalbida ona yurtga sadoqat va fidoyilik tuyg’ularini kamol
toptirish borasida ishlar amalga oshirilmoqda. Noana’naviy o`qitish metodlaridan
dars jarayonida va darsdan tashqari vaqtlarda foydalanish o`qituvchidan yuksak
mahoratni talab etadi. Dars tushunarli, qiziqarli bo`lishi uchun o`quv materiallarini
saralash, o`quv jarayonini loyihalashtirish, o`quv jarayoniga tegishli bo`lgan turli
topshiriqlarni bajarish uchun tavsiyalar berish ham zarur. Nazariy va amaliy
mashg’ulotlar o`tkazishda yangi adabiyotlardan foydalanish bilan bir qatorda
internet ma’lumotlari va elektron kitoblardan foydalanish fizika ta’limi darslari
samaradorligini yanada oshiradi. Buning uchun esa o`qituvchining o`zi noan’anaviy
o`qitish metodlaridan bilim, malaka va ko`nikmalarga ega bo`lishi talab etiladi.
Mustaqillik sharofati bilan yoshlarimizning har tomonlama bilim olishi, fikrlashi
uchun barcha imkoniyatlar yaratildi. Ayniqsa shaxslarning barkamol bo`lishida
bilim olish huquqi ahamiyatlidir. Chunki ta`lim xalq ma’naviyatini shakllantiradigan
va boyitadigan eng muhim omildir. Maktab ta`lim-tarbiya masalasi davlat va jamiyat
nazoratida bo`lishi asosiy qonunimizda belgilab qo`yilgan. Shu bilan birga, bu keng
jamoatchilik, butun xalqimizning ishtiroki hamda qo`llab-quvvatlashlarini talab
qiladigan umummilliy masaladir. Konstitutsiyamiz har bir moddasi yuksak tafakkur
va qalb harorati bilan bitilgan. Konstitutsiyamizda bilim olish haqida alohida
to`xtalib o`tilgan. Mamlakatimizda yoshlarga berilayotgan e’tibor va ta`lim sohasini
rivojlantirish borasida qilingan salmoqli ishlarni raqamlar misolida sharxlaydigan
bo`lsak, maktab ta`limini rivojlantirish umummilliy dasturi doirasida 8832
maktabda qurilish ta`mirlash, rekonstruksiya va jihozlash ishlari amalga oshirilgani,
1537 ta akademik litsey va kasb-hunar kolleji barpo etilgani istiqlol yillarida ilm-fan
sirlari va zamonaviy texnologiyalarni puxta o`zlashtirgan, yuksak malakali kadrlarni
tayyorlaydigan oliy o`quv yurtlari soni salkam ikki baravar ko`payib, bizning bu
sohada o`zgalar havas qiladigan ulkan marralarga erishganimizdan dalolat beradi.
Mamlakatimizda olib borilgan keng ko`lamli ishlarning natijasi, tasdig`i sifatida
yoshlarimizning fan olimpiadalarida faol qatnashib, 150 dan ziyod oltin, kumush
medallarni qo`lga kiritgani, xalqaro san`at va musiqa festevallari 670 dan ortiq
sovrinlarni qo`lga kiritgani misolida yaqqol ko`rishimiz mumkin. Darhaqiqat, faqat
sog`lom xalq, sog`lom millatgina buyuk ishlarga qodir bo`ladi. Zero, sog`lom
bolalar davlatimiz hamda xalqimizning eng katta boyligi, buyuk kelajagimiz
bunyodkoridir [1].
Golografiya to'lqin interferentsiyasiga asoslangan ma'lumotlarni ro'yxatdan
o'tkazish usuli. Optik golografiya holografiyaning bir turi hisoblanib, unda optik
nurlanish natijasida hosil bo'lgan yorug'lik maydoni qayd etiladi. Golografiya
yordamida olingan rasm gologramma deb nomlanadi va olingan narsalar tomonidan
yaratilgan vizual taassurotning eng aniq avtostereoskopik ko'payishi hisoblanadi.
Shu bilan birga, kosmik chuqurlik va ko'p burchakli tuyg'u saqlanib qoladi va tasvir
gologramma bo'lgan oyna orqali olib tashlangan narsaning ko'rinishiga o'xshaydi.
Golografiya va tasvirni ro'yxatga olishning barcha boshqa usullari o'rtasidagi asosiy
farq, olingan barcha ob'ektlar haqidagi ma'lumotlarni sensorning butun yuzasi
bo'ylab tarqatishdir, masalan, fotografik plita. Shuning uchun gologrammaning
shikastlanishi, uning maydonining pasayishiga olib keladi, bu tasvirning bir qismini
yo'qotishiga olib kelmaydi. Bir nechta qismlarga bo'linib ketgan gologramma bilan
suratga olingan plastinkaning har bir bo'lagi qo'lga olingan barcha narsalarning
tasvirini o'z ichiga oladi. Faqatgina mavjud bo'lgan burchaklar soni kamayadi va
juda kichik bo'laklardagi rasm stereoskopik va ravshanlikni yo'qotadi.
Olingan tasvirning mukammalligiga qaramay, golografiya an'anaviy stereo
fotografiyani o'rnini bosa olmadi. Texnologiyaning o'ziga xos xususiyatlaridan kelib
chiqqan holda, tortishish juda qiyin va faqat laboratoriya sharoitida lazer yoritilishi
bilan amalga oshirilad. Golografiya spektroskopiya, fotogrammetriya, mikroskopiya
va golografik interferometriyada, shuningdek ma'lumotlarni yozish va hujjatlarni
himoya qilish moslamalarini yaratish uchun o'z dasturini topdi. Kompyuter
golografiyasi natijasida hosil bo'lgan optik elementlar (masalan, difraksion linzalar)
zamonaviy optik qurilmalarda keng qo'llaniladi. Odamzod yaralibdiki hozirgi kecha
kunduzgacha taraqqiyot yo’lini o’tib kelmoqda. Shu bilan birgalikda fan va
madaniyat ham o’z rivojini topmoqda. Ayniqsa hozir biz ilm-fan va texnika
rivojlangan asrda yashayapmiz. Keling biz uchun hozir oddiy va har xillari bo’lgan
televizor tarixiga bir nazar solib ko’raylik. Avval boshda katta va o’ta og’ir
darajadagi televizorlar ixtiro qilingan va bu voqea o’ta e’tiborga molik bo’lgan. Buni
qarangki, o’sha televizorlar rangdor ham emas faqatgina oq va qora ranglardan
iborat edi. Bora bora uning hajmi kichrayib, ixchamroq qilib chiqarila boshladi. Endi
uni bemalol ko’tarib o’rnini almashtirish ham mumkin, ya’ni unchalik qiyinchilik
tug’dirmas edi. Shu tariqa fan rivojlanib, biz oq-qora televizorlardan voz kechdik va
endi o’zimiz uchun qulay bo’lgan rangdor televizorga o’tdik. Shu tariqa hayotimiz
ancha go’zallashdi. Xuddi shuningdek bizning xotiralarimizni saqlab qo’yish uchun
tushadigan suratlarimizning rivojlanish bosqichlari ham taraqqiy topib bordi va o’z
cho’qqisiga yetdi desak mubolag’a bo’lmaydi. Oq-qoradan rangli sura’atlaga, rangli
sur’atlardan endi “hajmiy” suratlarga o’tilmoqda. Faqat endi yangi taraqqiyot
golografik texnologiyalarning yanada rivojlanishi hayotimizni yanada qulay va oson
qiladi.
Kurs ishining dolzarbligi: Golografiya hamda gologrammalarning afzalligi va
ularning fan va texnika taraqqiyotiga qo’shayotgan hissasi qanchalik muhim
ahamiyatga ega bo’layotgani.
Ta’limning mazmunini yangilash, ilmiylik darajasini oshirish hamda o`qitish
metodlarini uzluksiz takomillashtirish, o`quvchilar bilimlarining oshirib borilishi
o`qituvchidan o`z bilimini uzluksiz ravishda to`ldirib va yangilab borishni, malaka
va metodik mahoratini yuksaltirishni taqozo qiladi.
Dostları ilə paylaş: |