Microsoft Word Materiallar Full Mənim gənclərə xüsusi
II INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
Yüklə 10,69 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ədəbiyyat siyahısı
- СХОДСТВА И РАЗЛИЧИТЕЛЬНЫЕ ОСОБЕННОСТИ АКЦЕНТОЛОГИЧЕСКИХ СИСТЕМ РУССКОГО И АЗЕРБАЙДЖАНСКОГО ЯЗЫКОВ Ситара САЛАХОВА
- II INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
- İNGİLİS DİLİNİN TƏDRİSİNDƏ QRAMMATİKANIN ROLU Sara ŞÜKÜROVA
- U. S. MOEMİN “TEATR” ƏSƏRİNDƏ QADIN XARAKTERİNİN TƏCƏSSÜMÜ Səidə ŞIXƏLİYEVA
|
II INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 384
Qafqaz University 18-19 April 2014, Baku, Azerbaijan olduğunu bir daha sübut edir. İsimlərin hallanması həm morfoloji, həm də sintaktik xarakter daşıyır. Morfoloji xarakter daşıması özünü hallanma şəkilçilərinin qəbul etməməsində göstərir. Hal şəkilçiləri vasitəsilə isim, eləcə də məsdər başqa sözlərlə əlaqəyə girərək, müxtəlif cümlə üzvü rolu oynayır. 3. Mənsubiyyət kateqoriyası: Mənsubiyyət bildirən isimlərlə mənsubiyyət ifadə edən məsdər arasında müəyyən fərq vardır. İsimlərin mənsubiyyətində iki tərəf-sahib və mənsub olur. 4. Xəbərlik kateqoriyası: Məsdər cümlədə xəbərlik kateqoriyasına xas şəkilçiləri qəbul etməzsə, cümlədə bitməz və heç bir hökm ifadə oluna bilməz. Azərbaycan dilində məsdərin nominativ xüsusiyyətləri verbal xüsusiyyətlərinə nisbətən azdır və bu bir tərəfdən tədqiq olunan kateqoriyanın tarixi inkişafı ilə əlaqədardır, digər tərəfdən isə məsdərin nitq hissələri sistemində tutduğu mövqedən asılıdır.
1. Əsgərova M.V. Zaman formaları, adverbial fel formaları və onlararasında funksional semantik əlaqələr. Bakı 2002 2. Краткий словарь латинских слов, сокращений и выражений. Издательство «Наука», Новосибирск, 1975 3. Casagrande J.B. Language Universals in Antropological Perceptive. “Universals of language”, Ed.2, Cambridge, Mass, 1966
СХОДСТВА И РАЗЛИЧИТЕЛЬНЫЕ ОСОБЕННОСТИ АКЦЕНТОЛОГИЧЕСКИХ СИСТЕМ РУССКОГО И АЗЕРБАЙДЖАНСКОГО ЯЗЫКОВ Ситара САЛАХОВА Бакинский Славянский Университет salahovasitara@gmail.com Русский язык является одним из сложных иностранных языков для азербайджанцев. Азербайджанский и русский языки являются не близкородственными языками и между системами данных языков существует значительные расхождения. При изучении произношения русского литературного языка возникает интерферируещее влияние спецефических произносительных норм азербайджанского языка на русскую речь обучаемых. Акцентологические ошибки в русской речи учащихся азербайджанской школы являются одним из наиболее распрастраненных видов орфоэпических ошибок. Акценталогия – раздел языкознания, занимающийся изучением ударения. Русское ударение – трудная орфоэпическая проблема для учащихся азербайджанской школы. Эта трудность определяется спецификой системы русского языка, а также различиями между акцентологическими системами русского и азербайджанского языков. В русском языке ударение свободное, разноместное, его место не фиксировано. Ударение не прикреплено к одному какому-либо слогу слова или к определенной части слова. Ударение в русском языке может падать на любой слог слова или на разные морфологические части слова. Русский язык относится к числу языков со свободным ударением, которое определяется для каждого слово, не фонетическими правилами, а связано либо с лексикой, либо с грамматикой. Разноместность ударения в русском языке является важным фонологическим средством. Он служит для различения звуковых оболочек разных слов. Достаточно различия в месте ударения, чтобы созвучные слова различались по смыслу. Разноместность делает ударение индивидуальным признаком слова.
В отличие от русского языка в азербайджанском языке место ударения фиксировано и ударение прикреплено к определенному слогу слова. Такое ударение, в отличие от разноместного, свободного, можно назвать фиксированным, иначе связанным. В азербайджанском языке ударение как правило падает на последний слог слова. Интересно то, что при образовании различных грамматических форм слова, ударение отодвигается на последний слог. Но в азербайджанском языке также существует слова, где ударение падает не на последний слог. Эти слова как правило заимствованные. Трудности русского ударения для азербайджанских школьников не исчерпываются его разноместностью. Разноместное ударение русского языка в одних категориях слов бывает неподвижным – при образовании грамматических форм слова, ударение остается на одном и том же месте. В других категориях ударение бывает подвижным, т.е. при образовании различных грамматических форм данного слова оно переносится с одного слога на другой,с одной части слова на другую. Подвижное ударение русского языка представляет исключительные трудности. Сформулировать четкие правила движения ударения при образовании различных грамматических форм от каждого слова весьма трудно, а в многих случаях и невозможно. Во всех случаях сомнения, следует обращаться к словарям. II INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 385
Qafqaz University 18-19 April 2014, Baku, Azerbaijan В азербайджанском языке ударение является подвижным, может перемещатся, если к основе слова прикрепить различные аффиксы, ударение будет перемещаться на последний слог. Относительное свойства ударения в русском языке – качество гласного, которое может быть абсолютным его признаком. Только под ударением гласный произносится ясно и четко, что придает ему акустически особый тембровый характер. Л.В.Щерба полагал, что качество гласных является для русского языка одним из важных признаков ударения. Вне ударения он подвергается значительным изменениям. Безударные гласные произносятся менее напряженно и отчетливо, и сокращаются по длительности, изменяется качество гласных. Поэтому ошибки на безударные гласные, относятся к типу наиболее распрастраненных и устойчивых в русской речи учащихся - азербайджанцев. В азербайджанском языке, как и в русском, безударные гласные ослабляются. Но, тем не менее все гласные в безударном положении произносятся также отчетливо как и под ударением. Ударение не влияет на качество безударных гласных в азербайджанском языке. Все перечисленные различия между акцентологическими системами русского и родного языка учащихся – азербайджанцев предполагают наличие значительных трудностей для детей при обучении их русскому литературному произношению.
Sara ŞÜKÜROVA Bakı Slavyan Universiteti s.b.w@bk.ru
Müasir dövrün ən vacib tələblərindən biri xarici dil bilgisidir. Xarici dilin öyrənilməsi zamanı başlıca vəzifə bu dilə əməli yiyələnməkdən ibarətdir. Başqa sözlə, xarici dilin tədrisində hər bir mövzu nitq vərdişlərinin inkişafına yönəlmişdir. Bu və ya digər xarici dilin tədrisində bir sıra mühüm amillər vardır və bunların ən başlıcası həmin dilin qrammmatikasina yiyələnməkdir. Qrammatikasız heç bir dil mövcud ola bilməz. Hər bir dil özünəməxsus qrammatikaya və qrammatik quruluşa malikdir. Qrammatika bizə nitqimizi düzgün qurmaq, fikrimizi səlis və aydın ifadə edə bilmək, sözləri cümlədə necə dəyişdirmək və işlətmək, onları bir-biri ilə necə əlaqələndirmək, hansı ardıcıllıqla düzmək və s. qayda-qanunlarını öyrənir. Dil ancaq qrammatikanın sayəsində ünsiyyət vasitəsinə çevrilir və kommunikativ funksiya daşıyır. Ingilis dili gözəl dil olmaqla bərabər, lüğət tərkibi etibarı ilə olduqca zəngin və rəngarəngdir. Lakin qrammatika olmasaydı, lüğətlərdəki sözlər bir yığın olaraq qalardı. Odur ki, ingilis dilinin tədrisində qrammatika böyük əhəmiyyət kəsb edir. Nəinki ingilis dilinin tədrisində, eləcə də digər bütün xarici dillərin tədrisində qrammatika mühüm rol oynayır. Məlum olduğu kimi azərbaycan dili və ingilis dili müxtəlif dil qruplarına daxildir. Ingilis dili Hind-Avropa dillərinin German qrupuna, azərbaycan dili isə türk dillərinin Oğuz qrupuna daxildir. Ingilis dili morfoloji quruluşuna görə analitik, azərbaycan dili isə aqqlütinativ dildir. Buna görə də həmin dillər arasında ciddi qrammatik fərqlər mövcuddur. Ingilis dilini öyrənən hər bir şəxs həmin fərqlər əsasında meydana gələn çətinliklərlə üzləşməli olur. Müasir ingilis dilində söz birləşmələrində və cümlələrdə sözlər arasındakı sintaktik əlaqələr başlıca olaraq köməkçi sözlərlə- köməkçi fellər, sözönləri, artikl, söz sırası və digər vasitələrlə ifadə edilir. Məsələn, müasir ingilis dilində felə xas olan zaman formalarının əksəriyyəti köməkçi fellər (to be, to have, shall/will) vasitəsilə düzəldilir, məsələn:
Ümumiyyətlə, ingilis dilinin tədrisində ən gözəl vasitə qrammatikanı müqayisəli şəkildə tədris etməkdir. Məsələn, azərbaycan dilində ismin hal şəkilçiləri ingilis dilində sözönü adlanan köməkçi nitq hissəsinə uyğun gəlir, məsələn:
Ingilis dilində ismin müəyyənlik və qeyri-müəyyənlik kateqoriyası vardır və artikl adlanan köməkçi nitq hissəsi ilə ifadə olunur, məsələn:
Artikl azərbaycan dilinə xas xüsusiyyət olmadığından, onu azərbaycan dilindəki hər hansı bir nitq hissəsi ilə müqayisəli şəkildə tədris etmək olmur.
II INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 386
Qafqaz University 18-19 April 2014, Baku, Azerbaijan Müasir ingilis dilində hər hansı bir fikri ifadə etmək üçün cümlədə sözlərin düzgün sırası olduqca vacibdir.Azərbaycan dilindən fərqli olaraq müasir ingilis dilində söz sırası sabitdir. Həm cümlədə, həm də söz birləşmələrində sözlər arasında sintaktik əlaqənin söz sırası ilə ifadə edilməsi lazım olan mənanı əldə etmək üçün sözləri düzgün, yerli-yerində işlətmək zərurəti yaradır. Əks təqdirdə cümlənin, söz birləşməsinin semantikası dəyişir, məsələn:
Ingilis dilinin tədrisində qramatikanin mühüm rolu barədə daha bir çox misal vermək olar. Bu dildə ünsiyyət qurmaq üçün, hər hansı bir fikri səlis və aydın ifadə etmək üçün ən azı sözlərin cümlədə işlənmə ardıcıllığı barədə qrammatik qayda-qanunlara yiyələnmək lazımdır. Odur ki, ingilis dilinin tədrisində, eləcə də digər xarici dillərin tədrisində qrammatikanın əvəzsiz rolu vardır.
Azərbaycan Universiteti g.saadat13@gmail.com Müqəddəs Çarlz Lütvic Doçson (The Reverend Charles Lutwidge Dodgson, 1832-1898) uşaqlar üçün yazdığı əsərlərini Lüis Keroll (Lewis Carrol) təxəllüsü ilə nəşr etdirmiş, elə bu imza ilə dünya uşaq ədəbiyyatının klassiklərindən biri kimi şöhrət qazanmışdır. O, 1865-ci ildə yazdığı “Alisa möcüzələr ölkəsində” (“Alice’s Adventures in Wonderland”) və 1871-ci ildə qələmə aldığı “Alisa güzgü arxasında” (“Through the Looking-Glass and What Alice Found There”) adlı sehrli nağıl-povestləri ilə irili-xırdalı bütün oxucuların sevimli sənətkarına çevrilmişdir. Lüis Kərollun adını çəkdiyimiz hər iki əsəri indi Universitet kurslarında tədris proqramına daxil edilmiş, bu əsərlər uşaqlar üçün pyes kimi uyğunlaşdırılmışdır. “Alisa möcüzələr ölkəsində” əsəri nəzəri, psixoloji, sosioloji və tarixi baxımdan təhlil edilmiş, bir sıra araşdırmalar aparılmışdır. Həmin araşdırmalardan biri Britaniya Universitetində uşaq ədəbiyyatı üzrə professor vəzifəsinə təyin olunmuş ilk mütəxəssis Piter Hant (Peter Hunt) olmuşdur. O, qeyd etdiyimiz mövzu ilə bağlı iyirmi dörd kitabın müəllifi, yaxud redaktoru olmuş, 120-dən çox məqalə yazmışdır. Oksford Dünya Klassikləri nəşrinə daxil olan “Uillouların küləyi” (“The Wind of the Willows”), “Dəfinələr adası” (“Treasure Island”) və “Gizli bağ” (“The Secret Garden”) kitablarını redaktə etmişdir. 2003-cü ildə Osakadakı Beynəlxalq İnstitutun uşaq ədəbiyyatı sahəsində fəaliyyətinə görə Qrimm qardaşlarının mükafatını almışdır. Onun ən son kitablarından biri 2006-cı ildə nəşr olunmuş dörd cilddən ibarət olan “Uşaq ədəbiyyatı: ədəbi və mədəni öyrənmədə tənqidi təsəvvürlər” (“Children’s Literature: Critical Concepts in Literary and Cultural Studies”) adlanır. Uşaq ədəbiyyatı sahəsində imzasını yaxşı tanıtdıran Piter Hantın “Uşaq ədəbiyyatının Oksford sorğusu” adlı ensiklo- pedik nəşrində bir araşdırması (1) müəyyən məqamları ilə seçilir. Elə burada qeyd etmək yerinə düşər ki, uşaq ədəbiyyatının tənqidi uşaqlara yox, oxucu və uşaq ədəbiyyatı ilə maraqlanan və onu öyrənən mütəxəssislərə müraciətlə yazılmışdır. Uzun əsrlər boyu uşaq ədəbiyyatı nümunələri uşaqlar üçün yazılsa da, onun böyüklər tərəfindən daha çox oxunduğunu və çox hallarda isə onların ürəyinə yol tapan əsərlərin məhz uşaqlar tərəfindən oxunub öyrənilməsi məsləhət görülmüşdür. Lüis Keroll, prof.Cəlil Nağıyevin qeyd etdiyi kimi Lüis Kerollun adını bütün dünyada ilk növbədə Alisa haqqında söylədiyi nağıllarla tanıtması təsadüfi deyildir (2). Bu da məlum tarixi-ədəbi həqiqətdir ki, Lüis Keroll, Henri Corc Liddelin üç qızı Lorina, Alisa və Editlə qayıq gəzintisində olarkən “Alisa möcüzələr ölkəsində” əsərini yazmaq qərarını vermişdir. Məhz Alisa onun diqqətini daha çox cəlb etmiş, altı il sonra – 1871-ci ildə nəşr olunan “Alisa güzgü arxasında” (“Through the Looking-Glass and What Alice Found There” – əsərin tam adı belədir) hekayəsini genişləndirərək kitab formasına gətirmişdir. Bir-birinin məntiqi davamı olan hər iki əsərin illüstrasiyasını Con Tenniel (John Tenniel, 1820-1914) çəkmişdir. Lakin ən maraqlı və yadda qalan qeyri- adi aşağıdakı mühakimə istər-istəməz hamını düşündürür: “Bir icmalçı bu əsərlərin uğurunu bu faktla əlaqələndirir ki, o dövrün əksəriyyət uşaq kitablarından fərqli olaraq onların (Lüis Kerollun hər iki kitabının) əxlaqi nəticəsi olmamış və oxucuya heç nəyi öyrətməmişdir”. Əlbəttə, bir zamanlar dahi ingilis dramaturqu Vilyam Şekspiri (William Shakespeare, 1564-1616) plagiatçılıqda suçlayanlar az olmamışdır, lakin o, dahiliyini əsərləri ilə yalnız XVIII əsrdə dünyaya bəyan edə bilmişdir. Lüis Kerollun əsərlərində söz oyunu və onun zəngin leksikonu tərcümə işində nə qədər çətinliklər yaratsa da, onun hər iki əsəri demək olar ki, çox-çox dünya xalqlarının dillərinə tərcümə edilərək uşaq ədəbiyyatının şedevrlərinə çevrilmişdir. “Alisa möcüzələr ölkəsində” kitabını oxuyanda Alisa və onun iki bacısı – “Liddell” bacılarını düşünürsən. Qızlardan birinin adı Elsidir (Elsie – bu ad Lorinda Charlottenin qısa deyiminin əzizləmə şəklidir, yəni adın transformasiyasında biz II INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 387
Qafqaz University 18-19 April 2014, Baku, Azerbaijan onu Alisa kimi səsləndiririk), ikinci Lasidir (Lacie, Alisanın (Alice) anaqramıdır (yəni bir kəlmənin hərfləri ilə başqa sözün düzəldilməsidir, məs.: yaqut – tuqay) və üçüncü bacı Tillidir (Tillie – Editə (Edith) verilən əzizləmə addır). Tənqidçilər “Alisa” əsərini əzab-əziyyətə düçar olmuş insanın bədii inikasını təqdim etdiyini qeyd edirlər. “Alisa”da bir nəfər də olsun belə mehriban, mərhəmətli obraz kimi verilməmişdir. “Burada təcavüzkarlıq, zorakılıq və allahsızlıq var” (1, s.44) yazan Piter Hantın fikri mübahisəlidir. Elə bil ki, Alisa “ağılsız, Allahsız dünyanın” caynaqlarında var-gəl edir. “Bir burada hamımız dəliyik” deyən əsərin yaddaqalan obrazlarından biri Çişayər Pişiyinin söylədiyi kimi hər şey vahimə, qarabasmaların içində oxucunu heyrətləndirir. “Puffin” uşaq ədəbiyyatı nəşriyyatının redaktoru “Alisa”nın müəllifi haqqında, xüsusilə onun balaca qızların müxtəlif pozalarda çılpaq şəkillərini çəkməkdə çox rüsvayçı bir ad qazandığını söyləyir. Qatarla səyahətə çıxanda belə özü ilə tapmaca, oyun ləvazimatları və kiçicik oyuncaqlar götürən yazıçı düşdüyü kupedə uşaqlara gətirdiklərindən pay verərdi. Bundan savayı dəniz kənarına çıxanda bir büküm sancaq töküb aparardı. Buradakı balaca qızların rahatlığı üçün lazım gələndə onların paltarlarının ətəyini yuxarı qatlayıb sancaqlamaq istəsələr, velosipedi daha rahat sürmək üçün onlara kömək edərdi (1, s.12). Uşaq ədəbiyyatı tənqidinin ən böyük gücü də elə bundadır. Nə qədər qəribə olsa da, keçmiş sovet birliyində şair və yazıçıların yaradıcılığı ilə şəxsi həyatı arasında əlaqə vəhdətdə öyrənilmədiyindən gurultulu və tərif dolu ibarələrlə ədəbi tənqid sözünü söyləmişdir.
1. Hunt Peter. The Fundamentals of Children’s Literature Criticism: Alice’s Adventures in Wonderland and Through the Looking-Glass. The Oxford Handbook of Children’s Literature. Edited by Julia L.Mickenberg and Lynne Vallone. Printed in the United States of America: Oxford University Press, 2011. 2. Nağıyev Cəlil. Böyüklərin uşaq dünyası. – Lüis Keroll. Redyard Kiplinq. Ceyms Barri. Alan Aleksandr Miln. Bakı: Gənclik, 1986.
U. S. MOEMİN “TEATR” ƏSƏRİNDƏ QADIN XARAKTERİNİN TƏCƏSSÜMÜ Səidə ŞIXƏLİYEVA Baki Slavyan Universiteti innueda@hotmail.com
Uilyem Somerset Moem XX əsrin ən nüfuzlu müəlliflərindən biridir. Keçən əsrdə yazıb-yaratmasına baxmayaraq, Moemin əsərləri hal-hazırda da oxucu kütləsinin diqqətini özünə cəlb edir. Onun əsərləri dünyanın bir çox ölkələrində oxunur və bir çox dillərə tərcümə edilmişdir. Moemin əsərlərində insanlara məxsus olan bütün hisslər nümayiş etdirilir və onların daxili aləmi həmişə onun əsərlərində mühüm yer tutmuşdur.1915-ci ildə qələmə aldığı “İnsan ehtiraslarının yükü” yazıçının şah əsəridir. Daha sonralar isə o, Gizli sirr, Ay və yarımqəpik, Ülgücün ağzında, Naxışlı örtük, Dairə əsərlərini yazmışdır. Ən gözəl əsərlərində Moem insanlarda müşahidə etdiyi meşşanlığı, ikiüzlülüyü, dar düşüncəliliyi, pula pərəstişi və eqoizmi şiddətli şəkildə istehza obyektinə çevirmişdir. Moem insan varlığının dramatikliyinin gizli məqamlarını öz əsərlərində əks etdirirdi. Moem öz əsərlərində yaradıcı insanların daxili aləmini araşdırır. Bu insanlar müəyyən sosial, psixoloji, mənəvi durumları qəbul etmirlər. Bunların əksinə, onlar öz varlıqları, daxili hissləri ilə yaşamağa cəhd göstərirlər. Bu mənada Moemin “Teatr” əsəri çox xarakterik bədii quruluşa malik olub, insan münasibətlərini, onun hisslərini, duyğularını göstərir. Moem aktyor sənətini və səhnə qanunlarını bilən insan kimi, bir aktyorun real həyat və səhnədə baş verən münasibətləri barədə düşüncələrini Julia Lambert-in simasında vermişdir. Əsərdə bu qadının çılğınlığı, emosionallığı, ehtirası, bir sözlə, insan hissləri, duyğuları tam şəkildə ifadə olunur. Həmçinin, əsərdə qadının həyatının gerçəkliyi və bir sıra məqamları modelləşdirilir. Julia Lambertin real və səhnə həyatında baş verən hadisələr məhz insan hisslərinin təcəssümüdür. Yaradıcı şəxsin ənənəvi obrazından fərqli olaraq, Julia gündəlik həyatında daxili aləmi ilə deyil, əksinə həyatını, hisslərini yaradıcılığı üçün bir material kimi səhnədə əks etdirir. Səhnə onun həyatı idi və bununla o, həyatında çox şeyə nail olmuşdu. Sanki səhnədə olduğu kimi həyatda da ərinin, oğlunun, sevgilisinin, anasının, rəqiblərinin və dostlarının qarşısında öz rolunu ifa edirdi. Julia heç zaman öz göz yaşını, zəifliyini, ən əsası əsl hisslərini büruzə vermirdi. Başlıca mühüm cəhəti isə həyatının heç bir məqamına məğlub olmaması, hər zaman mübarizə aparması idi. Bu məqam qəhrəmanın xarakterinin, ən əsas da, onun düşüncələrinin açıq-aydın oxucuya çatdırılmasının çox yaxşı göstəricisidir. Julia həyatın bir çox bağlılıqlarından da gözəl olan azadlıq hissinə malik idi və bu hiss onu vəcdə gətirirdi. Onun üçün azadlıq hissi həyatda heç bir şeylə əvəz edilə bilməzdi. Onun səhnə və gerçək həyatı o qədər bir-birinin təsiri altına düşmüşdü ki, bəzən həyatda və ya səhnədə oynadığının fərqinə belə varmırdı. Baş qəhrəmanın daxilində olan bu gizli məqamları oxucu hiss edə bilir, bu da yazıçının insanların daxili hisslərini çox məharətlə oxucuya çatdırmasını bir daha sübut edir. Culiya Lambertin surətini yaradarkən Moem məhz bu mövqedən çıxış edir. Yazıçı Lambertin sənətinin məftunudur. Ancaq o açıq göstərir ki, Lambert artıq səhnədən kənarda da öz aktyor ifasını davam edir, və müxtəlif maskalar taxmaqdan yorulmur. Bu maskalar da, təkrarolunmaz Culiya Lambert haqqında əfsanələrin yaranmasına səbəb olur. Moem belə əfsanələrin yaranmasının mexanizmini, iç üzünü açır. Nəticədə oxucu başa düşür ki, aktyor sənəti gözəllik çələngi deyil. Əsl aktyorun həyatı ağır
II INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 388
Qafqaz University 18-19 April 2014, Baku, Azerbaijan çəməkdir, və istedadla birləşərək bu əmək əsl incəsənət yaradır. Moem həyata Şekspir mövqeyindən yanaşırdı, yəni “həyat nəhəng bir teatr, insanlar hamısı isə bu həyatda aktyordurlar” fikri ilə razı idi. Romanda da söhbət təkcə aktyor ifası və böyük sənət haqqında getmir. Burada artıq Lamdertin ailə həyatında baş verən aktyorluq, oyundan söhbət gedir. Əsərdə ana və oğul, ər və arvad, intellektual elita və cəmiyətin “qaymaqları”nın oynaqdığı oyun, bütün cəmiyyətin apardıqı saxta həyat tərzi ifşa edilir. Lambertin əhatəsində hər kəs öz rolunu ifa edir. Moem bu oyuna zaldan tamaşa etmir, o insanları səhnə arxasından izləyir. Buna görə də, süni yaranan simaların əsl üzü açılır, qəhrəmanların işlərinin əsl səbəbləri aşkar olur. Rakursun yerinin dəyişməsi xəyalları da məhv edir. Nəticədə qəhrəmanların hərəkət etməyə vadar edən əsl səbəblər açıqlanır.
Yüklə 10,69 Mb. Dostları ilə paylaş:
|