Meşədə düzgün davranış
qaydaları
M
eşənin qonağı olan insanlar öz davranışlarına nəzarət etməlidirlər. Xoşa gələn heyvanlara
toxunmaqla və ya bitkiləri qoparmaqla ani olaraq canlıların həyatına son qoymaq olur.
Bəzi üzdəniraq turistlər meşədə xatirə qoymağa çalışaraq ağac və kolların gövdəsində iti bıçaqla
və ya kəsici alətlərlə müxtəlif yazılar həkk edirlər. Onların təsəvvürünə görə zərərsiz görünən belə
yazıların əmələ gətirdiyi yaralarda müxtəlif xəstəliktörədən mikroorqanizmlərin və zərərvericilərin
yuva salmasına şərait yaranır. Ağacların zədələnmiş hissələri quruyur, bitkilərin inkişafı zəifləyir.
Meşəyə yürüş edən uşaqlar bəzən yersiz olaraq yaşıl budaqları və yarpaqları qırır, kolları sındırır,
çiçəkləri toplayıb, bitkiləri kökündən çıxarıb atırlar. Bu hərəkətlə onlar özləri də hiss etmədən bitkilərin
həyatına son qoyurlar. Bu insanlar dərk etməlidir ki, yarpaqlar və budaqlar bitkilərin əsas qidalanma,
tənəffüs və nəqliyyat funksiyalarını yerinə yetirir. Bitkinin qol-budaqlarını qıranlar fotosintez prosesində
əmələ gələn qida maddələrinin, mineral duzların və suyun digər orqanlara daşınmasına mane olur.
Kifayət qədər qida maddəsi almayan ağac və kol bitkiləri zəifləyib qurumağa başlayır.
Bəzi insanlar təbiətdə rast gəldikləri hər bir canlını, bitki və heyvanı “zərərli” və “faydalı” olmaqla
qruplaşdırırlar. Faydalı hesab etdikləri canlılara qayğı göstərir, öz tələbatları üçün istifadə edirlər.
Lakin zəhərli hesab etdikləri canlıları isə məhv etməyə çalışırlar. Meşədə təhlükəsizliyə riayət etmək,
o demək deyildir ki, zəhərli həşəratları və göbələkləri məhv edəsiniz. Gəzinti zamanı rast gəlinən
zərərli bitkiləri kökündən qoparıb atmaq və ya zəhərli göbələkləri tapdamaq “qəhrəmanlıq” hesab
oluna bilməz. Meşədə zərərli bitkilər və heyvanlar yoxdur. Hər bir canlı meşə mühitinin ayrılmaz
tərkib hissəsidir və ekosistemin fəaliyyəti üçün əhəmiyyətlidir. Qarışqaların yolunda çadır qurulmasa,
onlar da insana toxunmazlar. Hətta yırtıcılar da, onların yuvasına və ya balalarına yaxınlaşmayan
insandan uzaq gəzməyə çalışırlar.
Yol boyu qarşınıza çıxan qarıışqa yuvalarını dağıtmayın. Hətta maraq xatirinə də olsa, qarışqa
yuvalarının quruluşunu öyrənmək üçün etdiyiniz cəhdlər yuvanın sakinləri tərəfindən təcavüz kimi
qiymətləndirilir. Yuvanı quran qarışqaların əməyini nəzərə alaraq meşə sanitarlarının rahat və dinc
həyatına mane olmayın. Yadda saxlayın ki, meşə ekosistemində bir çox qida və yaşayış əlaqələrinin
tarazlığının təmin olunmasında , meşənin sağlam həyatının qorunmasında zəhmətkeş qarışqaların
əvəzi yoxdur.
54
Meşədə olarkən müəyyən davranış qaydalarını bilmək vacibdir:
Meşədə
səs-küy
salmaq
olmaz. Belə olduqda siz vəhşi
heyvanları və onların balalarını
hürküdürsünüz.
Ağacların budaqlarını qır maq,
onların gövdəsində yazı yazmaq
olmaz. Ağac ların qabığı altında
qida maddələrinin hərəkət etdiyi
borular zədələndikdə yaraya
zərərverici həşəratlar və ya viruslar
daxil olub, ağacı məhv edə bilər.
Meşədə və meşə talasında rast
gəldiyiniz çiçəkləri qır mayın.
Hər gün buraya isti rahətə gələn
insanları bu gözəllikdən zövq
almaqdan məhrum etməyin.
Əylənmək
məqsədilə
kə-
pənək ləri, qarışqaları və digər
heyvanları
tutmaq,
onların
yuvalarını dağıtmaq olmaz.
Meşəni tullantılarla çirk lən dir-
mək olmaz. İstirahət yerlərini
tərk edərkən bütün tullantıları
toplamaq və təyin olunmuş
yerlərə aparmaq lazımdır.
Meşədə unudulmuş şüşə qırın-
tıları yanğına səbəb ola bilər.
Günəş şualarını top layıb qığılcım
yaradan şüşə qırıntıları yanğın
mən bəyidir.
55
Fövqəladə hallarda ilk tibbi
yardım
D
ağ meşələrində dik yamaclarda uçurumun, yarğanların kənarında durmaq və ya gəzmək olmaz.
Təsadüfən ayağınız sürüşüb, uçuruma düşə bilərsiniz. Asma körpüdən yalnız böyüklərin
nəzarəti altında keçmək olar. Körpüdə qaçmaq, o tərəf -bu tərəfə əyilmək çox təhlükəlidir. Fövqəladə
hallarda xəsarət alan insanlara təcili ilk tibbi yardım göstərmək üçün tibbi müdafiə vasitələrindən
istifadə olunur. Bu vasitələrə antibakterial preparatlar və sanitar vasitələri aiddir.
Əsas köməkçiniz səyyar dərman qutusu ola bilər. Onun içində ilk tibbi yardımın göstərilməsi
üçün minimal sayda lazımi vasitələr olmalıdır. Fərdi tibbi ləvazimat - şok və stress vəziyyətinin,
şüa xəstəliyinin qarşısını almaq üçün tətbiq olunur və xüsusi polimer qutuda və ya təcili yardım
çantasında saxlanılır. Bu vasitələrə ağrıkəsici dərmanlar, fosfor-üzvü birləşmələrlə zəhərlənməyə
qarşı, şüalanmaya qarşı, antibakterial, ürəkbulanmasına və s. qarşı xüsusi həblərdən ibarətdir.
İstənilən dərman çantasında qayçı və ya maqqaş olmalıdır (gənəni bədəndən necə kənarlaşdırmaq
olar?). Zədə və kəsiklər zamanı steril bintlər və sarğılar, bakterisid leykoplastır, qanaxmanın
dayandırılması üçün jqut, yod, kalium-permanqanat kristalları, hidrogen-peroksidi olmalıdır. Zərurət
olduqda, naşatır spirti, borat turşusu, baş ağrısı zamanı isə “Zvyozdoçka” balzamı köməyə gələ
bilər. Mütləq səyyar dərman çantasına ağrıkəsici dərmanları qoyun. Həmçinin balzamı unutmayın: o,
həşəratların sancması və kəsiklər zamanı, habelə ürəkgetmə və yanğınlar zamanı ən təsirli vasitədir.
Unutmayın ki, bütün dərman qablaşdırmalarında (və ya içərisindəki təlimatlarda) bu dərmanı NECƏ
və NƏ ZAMAN istifadə etmək göstərilir.
Çətin vəziyyətdə dərman bitkiləri də kömək edə bilər. Yod əvəzinə ballıcanın (öfkəotu) yandırıcı
qırmızımtıl şirəsindən faydalanmaq olar. Qanaxmanı bağayarpağın və ya yovşanın təzə şirəsi,
habelə yağış göbələyinin yaşılımtıl qəhvəyi tozcuğu saxlaya bilər. Bu təbii müalicə vasitələri ümumi
dezinfeksiya xassələrinə malikdir, ağrını sakitləşdirir və yaraları sağaldır; onları kəsiklər, əzilmə,
ağcaqanad və ya arıların sancması zamanı tətbiq etmək olar. Pambıq yerinə qamışın pərğusunu
işlətmək olar.
Ağır hallarda süni nəfəs, ürək massajı və digər tələb oluna bilər. Yaralıya ilk yardımı göstərdikdən
sonra onu mütləq tibb məntəqəsinə çatdırmaq lazımdır: xəsarətin və ya xəstəliyin ağırlıq dərəcəsini
yalnız həkim müəyyən edə bilər!
56
Meşə yanğını zamanı ilk tibbi yardım üsulları:
1
Yüksək temperaturun azaldılması üçün tədbir görmək.
2
Zərər çəkmiş insanı hadisə yerindən kənarlaşdırmaq.
3
Dərinin yanmış nahiyəsinə (steril sarğı üzərindən) soyuq əşya qoymaqla yüksək temperaturu
azaltmaq.
4
Yanmış dəriyə steril sarğı qoymaq. Tibbi sarğı materialı olmadıqda təmiz dəsmal və ya
parçanı spirtdə isladıb istifadə etmək.
5
Yanmış nahiyəyə hər hansı bir məlhəmi qoymaq olmaz. Bununla zədələnmiş dərini
çirkləndirmək olar.
6
Dərindən yanma zamanı xəsarət almış şəxsi təcili tibb müəsisəsinə çatdırmaq lazımdır.
7
Kimyəvi yanıq zamanı yara 15-20 dəqiqə su ilə yuyulur. İlk tibbi yardım kimyəvi maddənin
qoxusu azalana qədər davam etdirilir.
8
Turşu yanıqlarında 5% çay sodasında isladılmış sarğı, qələvi yanıqlarında-limon, bor və
ya sirkə turşusunda isladılmış sarğı və əhəngdən yanma zamanı 20% şəkər məhlulunda
isladılmış sarğı qoyulur.
9
Xəsarət almış şəxsə ağrıkəsici dərmanlar verilir. İsti çay, kofe və ya mineral su təklif olunur.
Həmçinin 1litr suda 0,5 çay qaşığı çay sodası və 1 çay qaşığı xörək duzu qarışdırılıb xəstəyə
içirilir. Daha ağır yanıqlar zamanı xəstə təcili tibb müəssisəsinə çatdırılır.
57
Biz meşəni öyrənirik
M
eşədə olarkən uşaqlar sanki sehirli bir aləmə düşürlər. Meşədə yaşayan bitkiləri və heyvanları
müşahidə etməklə onların bir sıra maraqlı və sirli xüsusiyyətlərini öyrənmək olar. Əgər siz
meşəyə öz dostlarınızla birlikdə getmisinizsə, təhlükəsizliyə və sakitliyə riayət etməklə bir sıra ekoloji
oyunları təşkil edə bilərsiniz.
Bu oyunları meşədən kənarda və ya meşə talasında, əlbəttə, canlıların sakit həyatının pozmamaq
şərti ilə keçirə bilərsiniz. Mənalı istirahət zamanı “Mən meşə haqqında nə bilirəm?”, “Yaşıl məkan” və
digər mövzularda viktorina təşkil etmək olar. Viktorinada maraqlı suallara cavab axtarılır. Məs, “Hansı
quş meşənin “sanitarı” adlanır?, “Qarışqa yuvalarını niyə dağıtmaq olmaz?”, “Meşədə niyə səs-küy
salmaq olmaz?”, “Hansı bitkiilərin müalicəvi əhəmiyyəti vardır?”- bu suallar meşənin sirlərinə daha
dərindən bələd olmağa kömək edir.
“Meşənin səsi”
Uşaqlarla birlikdə dairə halında düzülün. Onlara gözlərini yummağı və qulaq asmağı təklif edin.
Kim daha çox səs ayırd edir. Hansı səsləri eşidirsiniz?
“Gənc tədqiqatçılar”
Böyüdücü şüşə (lupa) vasitəsilə ətrafda gördüyünüz bitkilərin yarpaqlarını və digər orqanlarını
nəzərdən keçirin. Yarpaqların naxışlarını rəsmlərinizdə əks etdirin. Ağ vərəqləri ağacların gövdəsi
üzərinə qoyub qara qələmlə qabığın izlərini rəngləyin. Müxtəlif ağacların izlərini müqayisə edin.
Ağacların çevrə uzunluğunu ölçün və alınan rəqəmi π=3,14 əmsalına bölərək ağacın diametrini təyin
edin. Ağacın təxmini hündürlüyünü, yaşını, çətirinin formasını, bitdiyi yeri təyin edərək pasportunu
hazırlayın.
“Bacarıqlı əllər”
Meşəyə səfər zamanı özünüzlə səbət və ya çanta götürün. Yol boyu rast gəldiyiniz maraqlı təbiət
nümunələrini (quru budaqları, mamır, şibyə yarpaqları, qozaları) toplayın. Təbii materiallardan
müxtəlif yaradıcılıq əsərləri yaradıb (mücrü, panno, mozaika, aplikasiya, ağac fiqurlar, toxumla
işlənmiş rəsmlər) valideynlərimizə və ya məktəbə hədiyyə edin.
58
“Şən yarışlar”
Uşaqlar 2 qrupa bölünərək, çiyələk və moruq toplamaqda yarışa bilərlər. Meşənin nemətlərini
toplayan zaman bitkilərin budaqlarını qırmaq, köklərini zədələmək, nadir bitkilərə zərər yetirmək
olmaz.
“Bu hansı heyvandır?”
Meşə heyvanlarını və quşları təqlid edərək “Bu hansı heyvandır?” oyununu keçirmək olar. Dəstə
üzvləri növbə ilə heyvanların hərəkətini və ya davranışını yamsılayır. Cavabı düzgün tapan dəstə
üzvü özü aparıcı olur və oyun bu qayda üzrə davam edir.
“Quş, balıq, heyvan”
“Quş, balıq, heyvan” adlı oyunda aparıcı topu əlinə alıb “Quş!”, “Balıq!” və ya “Heyvan!” deyərək
onu qarşıda duran oyunçuya atır. Oyunçu müvafiq quşun və ya heyvanın adını söyləyərək topu geri
qaytarmalıdır. Cavab verə bilməyən və ya cavabı təkrarlayan oyundan çıxmalı olur.
“Əjdaha”
Bu oyunda uşaqlar bir-birinin belindən tutaraq sıraya düzülür, işarə verilərkən əjdahanın başı
quyruğu tutmağa çalışır, axırda duran isə qaçmağa can atır. Bu hərəkətlər zamanı əjdahanın bədəni
qırılmamalıdır. Bir neçə dəfə cəhd göstərdikdən sonra quyruq və baş hissədə duran uşaqlar yerlərini
dəyişməlidirlər.
“Fotoqraf və fotoaparat”
Uşaqlar cütlüklərə bölünür. Birnci oyunçu gözlərini yumur və “fotoaoparat” rolunu ifa edir. “Fotoqraf”
yəni, ikinci oyunçu onun arxasında duraraq çiyinlərindən tutur və istənilən təbiət guşəsinə doğru
ehtiyatla aparır. Maraqlı mənzərə və yaxud ekoloji pozuntu gördükdə “Fotoaparat”dan gözlərini
açmağı və gördüklərini yadda saxlamağı xahiş edir. Cütlüklər qayıtdıqdan sonra “fotoaparat” rolunu
ifa edən oyuncu gördüyü mənzərə haqqında kiçik hekayə söyləyir. Digər oyunçu əlavələr edə bilər.
Daha maraqlı və məzmunlu çıxış edən cütlük qalib gəlir. Oyunçular yerlərini dəyişərək oyunu davam
etdirirlər.
59
Ədəbiyyat
1
Azərbaycan Respublikasının Qırmızı Kitabı. Nadir və nəsli kəsilməkdə olan heyvan, bitki və
göbələk növləri. I və II c, II nəşr. Bakı, 2013.
2
Cəfərova S.O., Əhmədov S.B., Bünyatova S.N.,Əsgərova S.Ə. Azərbaycanda yayılmış
suda-quruda yaşayanların və sürünənlərin təyinedicisi. Bakı, 2014.
3
Əliyev H.Ə. Həyəcan təbili. Bakı, 2002.
4
Əliyeva R.Ə., Mustafayev Q.T. Ekologiya. Bakı: BDU, 2004.
5
İbrahimov R., Şükürov Ə., Dadaşova L., Qarayev A. Meşələrin yanğın təhlükəsizliyi. Bakı,
2012.
6
Göyçaylı Ş.Y., Mikayılov N.K. və b. Ətraf mühiti mühafizə, təbii ehtiyatlardan səmərəli
istifadə. Dərs vəsaiti. Bakı: Hərbi nəş., 1996.
7
Meşədə həyat fəaliyyətinin təhlükəsizliyi. Azərbaycan Respublikası Fövqəladə Hallar
Nazirliyi və Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi. Bakı, 2014
8
Məmmədov Q.S., Xəlilov M.Y. Azərbaycanın meşələri. Bakı: Elm, 2002
9
Məmmədov M.S., Əsədov K.S. Meşə ekologiyası. Bakı: Elm, 2010.
10 Təhlükəsiz həyat. Azərbaycan Respublikası Fövqəladə Hallar Nazirliyi və BMT-nin Uşaq
Fondu, 2013.
11 www.33.mchs.gov.ru/danger/index.php?ID=16305
12 www.diagram.com.ua/info/obzhd/index.shtml
13 www.eco.gov.az
14 www.fhn.gov.az
15 www.enpi-fleg.org
60
Mündəricat
Giriş ......................................................................................................................................3
Meşənin sehirli aləmi ............................................................................................................4
Meşə səfərinə necə hazırlaşmaq lazımdır? .......................................................................... 5
Meşədə ildırımdan necə qorunmalı? ....................................................................................8
Meşədə yolu azdıqda nə etməli? ........................................................................................10
Meşədə aclığı necə dəf etmək olar?...................................................................................14
İçməli suyu haradan əldə etməli? .......................................................................................17
Meşədə istiqaməti necə təyin etmək olar? .........................................................................18
Təhlükəli həşəratlar və sürünənlərdən necə qorunmalı? ................................................... 24
Vəhşi heyvanlarla qarşılaşdıqda nə etməli? ....................................................................... 26
Ekoturizm səfəri necə təşkil olunur? ...................................................................................29
Tullantısız meşə - sağlam həyat .........................................................................................30
Meşənin yanğın təhlükəsizliyini necə təmin etməli? ........................................................... 32
Meşənin canlılar aləmini qoruyun! ......................................................................................35
Meşədə düzgün davranış qaydaları ...................................................................................37
Fövqəladə hallarda ilk tibbi yardım .....................................................................................38
Biz meşəni öyrənirik ...........................................................................................................40
Ədəbiyyat ...........................................................................................................................41
61
Content
Introduction ...........................................................................................................................1
The magical world of the forest ............................................................................................2
How to prepare your visit to the forest? ................................................................................4
How to protect yourself from the thunderstorms in the forest? ............................................. 7
What should you do if you are lost in the forest?.................................................................. 9
How can we overcome hunger in the woods? .................................................................... 13
How to get the drinking water? ...........................................................................................16
How to identify a direction in the forest?.............................................................................17
How to protect yourself from the insects and reptilian? ...................................................... 23
What to do if you come across the wild animals?............................................................... 26
How the ecotourism visit should be organized? ................................................................. 28
Clean forest - healthy living! ...............................................................................................29
How to ensure the fire safety in the forest? ........................................................................ 31
Protect the world of the forest’s creatures! .........................................................................34
The mode of conduct in the forest ......................................................................................36
First medical aid in emergency situations...........................................................................37
We are exploring the forest ................................................................................................39
Literature ............................................................................................................................40
62
EUROPEAN UNION / AVROPA İTTİFAQI
Rəsmi inkişaf layihələrinə yonəltdiyi yardıma gorə dunyada ən iri donorlardan biri sayılır. Avropa Komis-
siyasının EuropeAid - İnkişaf və Əməkdaşlıq uzrə Baş Direktoratı, Avropanın inkişaf siyasətinin forma-
laşmasına və onun dunya uzrə həyata kecirilməsinə cavabdehdir. EuropeAid, Avropa İttifaqı tərəfindən
edilən yardımı bir sıra maliyyə instrumentləri vasitəsi ilə həyata kecirrməklə, bu yardımın effektivliyini və
keyfiyyətini təmin edir. İnkişaf sahəsində fəal iştirakcı qısmındə cıxış edərək, biz yaxşı idarəetməni, o cum-
lədən insan və iqtisadi resurslarının inkişafını təşviq edirik. Həmcinin biz aclıq və təbii resursların muhafizəsi
kimi qlobal problemlərin həlli yolunda fəal mubarızə aparırıq.
http://ec.europa.eu/index_en.htm
WORLD BANK GROUP / DÜNYA BANKI QRUPU
Ona uzv olan 188 olkə ucun dunyanın ən iri bilik və maliyyə mənbələrindən biridir. Dunya Bankı Qru-
punu formalaşdıran təşkilatlar uzərində sahiblik huququ onlara uzv dovlətlərin hokumətlərinə məx-
susdur və onlar siyasət, maliyyə və uzvluk də daxil olmaqla bu təşkilatların butun məsələləri uzrə
qərar qəbuletmə səlahiyyətinə malikdirlər. Dunya Bankı Qrupu bir-biri ilə sıx bağlı olan beş təşkilat-
dan ibarətdir: birlikdə Dunya Bankı kimi istinad olunan Beynalxalq Yenidənqurma və İnkişaf Bankı
(BYİB) və Beynalxalq İnkişaf Assosiasiyası (BİA), həmcinin Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyası (IFC),
İnvestisiyalara Zəmanət uzrə Coxtərəfli Agentlik (MIGA) və İnvestisiyalarla bağlı Mubahisələrin
Həlli uzrə Beynəlxalq Mərkəz (ICSID). Bu təşkilatların bir biri dunya əhalisinin gundə 1,25 ABŞ dol-
larına yaşayan hissəsinin uc faizədək azaldılması yolu ilə kəskin yoxsulluğa son qoyulması və hər
bir olkədə ən aşağı gəlir səviyyəsinə malik 40 faiz əhalinin gəlirlərinin artırılması yolu ilə bərabər ri-
fahın dəstəklənməsini nəzərdə turan Dunya Bankı Qrupunun umdə məqsədlərinə nail olun-
masında xususi rol oynayır. Əlavə məlumat ucun aşağıdakı internet səhifələrinə baxa bilərsiniz.
http://www.worldbank.org, http://www.ifc.org,
http://www.miga.org
IUCN / TƏBİƏTİN QORUNMASI ÜZRƏ BEYNƏLXALQ İTTİFAQ (İUCN)
IUCN ətraf muhutin qorunması sahəsində calışan dunyada ən boyuk və qlobal fəaliyyət gostərən təşkilat-
lardan biridir. Təşkilata 110 dovlətdən, 800 QHT-dən 10 000-dən artıq ekspert daxildir. İUCNnın missiyası
dunyanın ən cətin ekoloji problemlərinə və inkişaf məsələlərinə praqmatik həll yollarının tapılmasından
ibarətdir.
www.iucn.org
WWF / ÜMUMDÜNYA TƏBİƏTİ MÜHAFİZƏ FONDU
WWF dunyanın ən boyuk və mustəqil fəaliyyət gostərən ətraf muhutin qorunması təşkilatıdır. 90 olkədə
təmsil olunmuş təşkilatın 5 milyon uzvu vardır. WWFın missiyası ətraf muhitin deqradasiyasının qarşısını
almaq, dunyanın bio muxtəliflikliyinin qorunması və bərpa olunan təbii resursların davamli şəkildə isti-
fadəsini təmin etməkdədir.
www.panda.org
63
EUROPEAN UNION / AVROPA İTTİFAQI
The European Union is the world’s largest donor of official development assistance. EuropeAid Development and Coop-
eration, a Directorate General of the European Commission, is responsible for designing European development policy
and delivering aid throughout the world. EuropeAid delivers aid through a set of financial instruments with a focus on
ensuring the quality of EU aid and its effectiveness. An active and proactive player in the development field, EuropeAid
promotes good governance, human and economic development and tackle universal issues, such as fighting hunger and
preserving natural resources.
http://ec.europa.eu/index_en.htm
WORLD BANK GROUP / DÜNYA BANKI QRUPU
The World Bank Group is one of the world’s largest sources of knowledge and funding for its 188 member-coun-
tries. The organizations that make up the World Bank Group are owned by the governments of member nations,
which have the ultimate decision-making power within the organizations on all matters, including policy, financial or
membership issues. The World Bank Group comprises five closely associated institutions: the International Bank
for Reconstruction and Development (IBRD) and the International Development Association (IDA), which together
form the World Bank; the International Finance Corporation (IFC); the Multilateral Investment Guarantee Agency
(MIGA); and the International Centre for Settlement of Investment Disputes (ICSID). Each institution plays a distinct
role in the World Bank Group’s mission to end extreme poverty by decreasing the percentage of people living on less
than $1.25 a day to no more than 3 percent, and promote shared prosperity by fostering the income growth of the
bottom 40 percent for every country. For additional information please visit:
http://www.worldbank.org, http://www.ifc.org,
http://www.miga.org
IUCN / TƏBİƏTİN QORUNMASI ÜZRƏ BEYNƏLXALQ İTTİFAQ (İUCN)
IUCN, International Union for Conservation of Nature, helps the world find pragmatic solutions to our most pressing
environment and development challenges. IUCN’s work focuses on valuing and conserving nature, ensuring effective
and equitable governance of its use, and deploying nature-based solutions to global challenges in climate, food and
development. IUCN supports scientific research, manages field projects all over the world, and brings governments,
NGOs, the UN and companies together to develop policy, laws and best practice. IUCN is the world’s oldest and
largest global environmental organisation, with more than 1,200 government and NGO members and almost 11,000
volunteer experts in some 160 countries. IUCN’s work is supported by over 1,000 staff in 45 offices and hundreds of
partners in public, NGO and private sectors around the world.
www.iucn.org
WWF / ÜMUMDÜNYA TƏBİƏTİ MÜHAFİZƏ FONDU
WWF is one of the world’s largest and most respected independent conservation organizations, with almost 5 million
supporters and a global network active in over 100 countries. WWF’s mission is to stop the degradation of the planet’s
natural environment and to build a future in which humans live in harmony with nature, by conserving the world’s
biological diversity, ensuring that the use of renewable natural resources is sustainable, and promoting the reduction of
pollution and wasteful consumption. www.panda.org
64
Dostları ilə paylaş: |