II. Asosiy nazariy qism (ma’ruza mashg‘ulotlari) II.I. Fanning tarkibiga quyidagi mavzular kiradi: 1-mavzu. Bilish nazariyasi va epistemologiya fanining predmeti va vazifalari (2 soat) Fanning predmeti, mazmuni va strukturasi. Bilish nazariyasi va epistemologiya fanida
qo‘llaniladigan asosiy kategoriyalar.
Fanning maqsadi va funksiyalari.
Bilish imkoniyatlari – gnoseologiya va epistemologiya muammo sifatida.
Fanni o‘rganishning zaruriyati va ahamiyati
Bilish - voqelikning in’ikosi. Bilishga ta’sir qiluvchi ob’ektiv va sub’ektiv omillar.
Bilish ziddiyatli, murakkab, dialektik jarayon. Bilishning asosiy bosqichlari.
Bilish nazariyasi haqidagi umumiy tushuncha. Bilish nazariyasining predmeti. Aniq va
aniq bo‘lmagan bilimlar munosabati. Bilimlarning asosiy shakllari. Kundalik va nazariy
bilim.
2-mavzu.Bilish shakllari.
(2 soat) Inson sezgi a’zolarining biosotsial tabiati. Hissiy bilish jarayoni haqida falsafiy
qarashlar. Xissiy in’ikosning belgili va obrazli tomonlari. Hissiy in’ikosning sezgi, idrok,
tasavvur shakli. Sezgi va tasavvurning o‘zaro aloqasi. Sezgi va idrokning o‘zaro
bog‘liqligi. Amaliy faoliyatda alohida sezgilarning ahamiyati. Narsa, hodisalar va sezgilar
o‘rtasidagi bog‘liqlik.
Sezgi a’zolarining bilishdagi gnoseologik imkoniyatlari.
Bilish jarayonida xotira, xayol va tasavvurning roli.
Hissiy in’ikosiing ilmiy bilish sistemasidagi ahamiyati.
Aqliy bilish- bilishning yuqori bosqichi. Aqliy bilishda borliqdagi narsa va
hodisalarning inson ongidagi umumlashgan, mavhumlashgan va konkretlashgan fikriy
ifodalanishi. Hissiy empirik va aqliy bilish birligi. Intuitsiya va ijod. Intuitsiyaning
bilishdagi roli.
Aqliy bilishda tushuncha, hukm, xulosa fikr shakllari. Tushunchaning gnoseologik
mohiyati. Hukm va xulosaning yangi bilimlar hosil qilishdagi o‘rni.
