Ekolojik turiZMİn süRDÜRÜlebiLİRLİĞİ

2. SÜRDÜRÜLEBİLİR BÜYÜME VE TURİZM 
Sürdürebilirlik kavramı son yıllarda en çok konuşulan ve gündem oluşturan 
bir kavram haline gelmiştir. Sürme herhangi bir olay veya olgunun 
kendiliğinden devam etmesi iken, sürdürme eylemi bu devamlılığın başkası 
tarafından yapılması anlamına gelmektedir. Herhangi bir şey sürdürülebilir 
ise yapısında süreklilik taşıyor demektir. Sürdürülebilirlik, belirli bir 
ekosistemin ya da sürekliliği olan herhangi bir sistemin, kesintisiz, 
bozulmadan, aşırı kullanımla tüketmeden ve ana kaynaklara aşırı 
yüklenmeden sürdürülebilmesi yetkinliği olarak bilinmektedir. Sürdürülebilir 
bir yapı için kaynaklar sürekli olarak değerlendirilmeli, bu değerlendirme 
çerçevesinde koruma sağlanmalı ve koruma bilinci ön planda tutulmalıdır.
Sürdürülebilirlik teriminin kaynağı, genellikle Dünya Çevre ve Kalkınma 
Komisyonunun 1987’de yapılan toplantısında hazırlanan “Ortak Geleceğimiz” 
başlıklı raporuna dayandırılmaktadır. Brundtland Raporu olarak da bilinen 
raporda sürdürülebilir kalkınma, “gelecek kuşakların kendi ihtiyaçlarını 
karşılayabilmelerini tehlikeye sokmaksızın bugünün kuşaklarının ihtiyaçlarını 
karşılayabilecek kalkınma” olarak tanımlanmıştır (WTO, 1998:20). Başka bir 
ifade ile sürdürülebilir kalkınma bugünün gereksinimlerini; gelecek kuşakların 
gereksinimlerini karşılama kabiliyetinden ödün vermeden karşılayan 
kalkınmadır. İlk defa bu raporda, görünüşte birbirinden farklı olan ekonomik 
büyüme ve çevresel koruma kavramları bir arada kullanılmıştır. Büyüme 
sadece azami ekonomik büyümeyi elde etme yani ekonomik verimliliği 
sürdürmekle ilgili değil, aynı zamanda, hem günümüz toplumunu oluşturan şu 
anki nesil, hem de gelecek yeni nesiller arasındaki adalet (nesiller arası 
eşitlik) konularını da içeren bir ekonomik büyüme olmalıdır (Garrod ve Fyall, 
1998:200). Yarının bugünden tüketilmekte olması ve bazı avantajlı grupların 
şu anki kaynakları daha öznel kullanma eğilimi taşıması, bilim insanlarını bu 
konuda düşünmeye yöneltmiştir. 1991 yılında Birleşmiş Milletler Çevre ve 
98

---

Alanya İşletme Fakültesi Dergisi 2/2 (2010)93-114 
Gelişim Konferansı’nın Rio’da düzenlediği Dünya Çevre Zirvesi, 1997 yılındaki 
iklimin korunmasına yönelik Japonya’daki Kyoto Protokolü ve 2001 yılındaki 
Johannesburg Dünya Zirvesi toplantılarında sürdürülebilir kalkınma ve 
çevrenin korunmasına yönelik kararlar alınmıştır. Bu kararlarda; çevrenin 
doğal konumunun korunması, toprak, hava ve su kalitesinin bozulmasının 
önlenmesi, doğal kaynakların verimli kullanımı, geri dönüşümün artırılması, 
sera gazlarının emisyon oranlarının ve atıkların azaltılması ve güvenli biçimde 
bertaraf edilmesi gibi konular sürdürülebilir kalkınma içinde yer almışlardır. 
Sürdürülebilir kalkınma ve büyüme günümüz dünyasının önemli ortak 
sorunları halini almıştır. Sürdürülebilir büyüme kavramının ayrıntıları 
araştırılırken, dikkat, insan sağlığını ve mutluluğunu sağlayan doğal 
kaynakların kullanım hakkı eşitliğine nasıl en iyi biçimde erişileceği ve 
kaynaklardan istifade etmeyi takip edecek olan toplumsal, ekonomik ve 
çevresel kâr ve zararın dağılımı gibi çevrecilik konuları üzerinde toplanmıştır. 
Eşitlik, hem şimdi (kuşak içi eşitlik), hem de gelecekte (kuşaklararası eşitlik) 
insanların bütün temel ihtiyaçlarını karşılama ve isteklerini tatmin etme 
girişimini ifade eder. Bu da, insanların refahında mekânsal ve zamansal 
değişiklikler meydana getiren gelişmeden kaçınma anlamına gelir (Hunter, 
1997:851). Sanayi işletmeleri ilk başlarda “önce kar” diyorlardı; sonra “önce 
insan”, şimdilerde ise “önce doğa” düşüncesini temel paradigmaları olarak 
işletme politikalarında kullanmaktadırlar. Bu fikrin genel bir sonucu; hızlı bir 
biçimde büyüyen bu sanayinin çevresel sonuçlarının daha fazla göz ardı 
edilemeyeceğidir. Bu durum, sürdürülebilirliğin yönetim perspektifi ile ilgilidir 
ve turizm sektörüne de yansımıştır. “Sürdürülebilir turizm”, çevreyle 
bütünleşmiş turizm gelişimi tartışmasında anahtar bir sözcük haline gelmiştir.