Microsoft Word s?may?kitab?sas doc
partiyasının başçısı vəzifəsindən istefa verdi. Harold Vilsonu
Yüklə 1,29 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
partiyasının başçısı vəzifəsindən istefa verdi. Harold Vilsonu Corc Kallagen əvəz etdi. Corc Kallagen 1979-cu ilə qədər bu vəzifədə qaldı. Kallagenin baş nazir olduğu dövrdə «büdcə iqtisadiyyatı» siyasətinə keçildi. 70-ci illərin ikinci yarısında İngiltərə tədricən böhrandan çıxmağa başladı. 1977-ci ildə ölkənin maliyyə vəziyyəti bir qədər yaxşılaşdı. 1978-ci ildə ölkədə sənaye məhsulu istehsalı 1973-cü il səviyyəsinə çatdı. 70-ci illərin sonunda ölkədə yenidən iqtisadi çətinliklər başlandı. Poladəritmə, avtomobilqayırmada sənaye məhsulları istehsalı sürətlə aşağı 183 düşdü. Bunun əksinə olaraq Şimal dənizində neft və qaz çıxarılması inkişaf etdi. 1979-cu ildə Böyük Britaniyada 75 milyon ton neft çıxarıldı ki, bu da onun tələbatını tamamilə ödəyirdi. Bu dövrdə ölkənin siyasi həyatında sabitlik xeyli pozuldu. Hökumət Olster, Şotlandiya, Uels problemini həll edə bilmədi. Şimali İrlandiyada vəziyyət kəskinləşdi. 1978-ci ilin yanvarında Avropa məhkəməsi Strasburqda İrlandiyanın məsələsinə baxdı. Təqibin güclənməsi nəticəsində minlərlə adam Şimali İrlandiyanı tərk etməyə məcbur oldu. İngiltərənin siyasi həyatında 70-ci illərin sonunda sağ, irticaçı qanad da gücləndi. 15 min üzvü olan «Milli cəbhə» faşist irqçi təşkilatı öz fəaliyyətini genişləndirdi. Onlar «Qara və rəngli dərililər İngiltərədən rədd olun!» şüarını irəli sürdülər. Bu şüar 2 milyon «rəngli» adama qarşı çevrilmişdi. 1977-ci ilin avqustun 13-də irqçilər Londonun cənub-şərq küçələrində yürüş təşkil etdilər. Toqquşma nəticəsində 100 nəfər öldü, 200 həbs edildi. Buna cavab olaraq 100 həmkarlar təşkilatı «Antimilli liqa» təşkil etdilər. İngiltərə NATO-da öz fəaliyyətini genişləndirdi. Orta mənzilli raketlərin Avropada yerləşdirilməsini və NATO-nun xərclərinin 3% artırılmasını dəstəklədi. Eyni zamanda İngiltərə Helsinki müşavirəsində iştirak etdi və onun Yekun altına imza atdı. «Yeddilər qrupu»nun üzvü oldu. 1975-ci ilin fevralında İngiltərə, SSRİ və ABŞ arasında nüvə silahını genişləndirmə- mək haqqında saziş bağlandı. Bundan sonra Sovet-İngiltərə münasibətləri xeyli canlandı. İngiltərə Yaxın Şərq məsələsində ABŞ və İsraili müdafiə etdi. 70-ci illərin sonunda ABŞ kimi İngiltərə də beynəlxalq gərginliyin zəifləməsi xəttindən yan keçməyə başladı. Böyük Britaniya Marqaret Tetçerin «yeni mühafizəkarlar» hökuməti dövründə (1979-1990-cı illər). 70-ci illərin sonlarında dünyanın qabaqcıl ölkələrinin əksəriyyətində sağların hakimiyyətə gəlməsi İngiltərədə də öz 184 əksini tapdı. 1979-cu ilin mayın 4-də keçirilən parlament seçkilərində nümayəndələr palatasından olan 650 yerdən 390- nı mühafizəkarlar tutdu. Seçicilərin 13 milyondan çoxu mühafizəkarlara, 11 milyondan bir qədər çoxu isə leyboristlərə səs verdilər. 1959-cu ildən İngiltərə parlamentinin üzvü, 1975- ci ildə mühafizəkarlar partiyasının lideri, əvvəlki hökumətin dövründə təhsil naziri işləmiş və hələ o dövrdə sosial xərclərin azadılması təklifi ilə parlamentdə məsələ qaldırmış Marqaret Tetçer baş nazir kürsüsündə əyləşdi. Tetçer hökuməti iqtisadi və sosial sahədə fövqəladə çətinliklərlə üzləşməli oldu. «Neft şoku» ağır nəticələr verdi. 1979-cu ildə İranda şah rejiminin devrilməsi və İran-İraq müharibəsinin başlanması ilə OPEK ölkələri dünya bazarında neftin qiymətini iki dəfə qaldırdılar. 1980-ci ildə Avropa ölkələrini yeni böhran dalğası bürüdü ki, bu özünü İngiltərədə daha ağır göstərdi. Böyük Britaniya hətta 1929-1933-cü illərdə də belə bir böhranla üzləşməmişdi. Ölkədə ümumi sənaye məhsulu istehsalı 12%, emal sənayesi 16%, yüngül sənaye 27%-ə qədər aşağı düşdü. İnflyasiya və işsizlik artdı. 1980- 1981-ci illərdə işsizlərin sayı 1,5 milyondan 3,3 milyona çatdı. Buna baxmayaraq Tetçer hökuməti iqtisadiyyatın struktur islahatından əl çəkmədi. Hökumət ilk növbədə inflyasiyanın sürətini aşağı salmaq siyasəti yeritdi. «Qiymətli kredit» siyasətinə keçirildi. Böyük gəlirlərdən tutulan vergilər 3,5 mlrd. funt-sterlinq ixtisar edildi, büdcəyə gələn dolayı vergilərin çəkisi 1979-cu ildəki 34%-dən 1981-ci ildə 39%-ə qalxdı. Tetçer öz daxili siyasətini «yeni mühafizəkar inqilab» adlandırdı. Dövlət kommunal və yol təsərrüfatı, mədəniyyət, maarifə çəkilən dövlət xərclərinin böyük miqyasda ixtisarına başladı. 1980-1981-ci illərdə onlara büdcədən çəkilən xərclər 4 milyard funt-sterlinq azadıldı. Eyni vaxtda dövlət aparatının tərkibinin və onların saxlanılması xərclərinin azaldılması başlandı. 1982-ci ilə qədər hökumətin tərkibindəki bütün sahə 185 nazirlikləri ləğv edildi. Tetçerin apardığı siyasət artıq 1982-ci ildə öz nəticələrini verdi. Tetçer inflyasiyaya qarşı mübarizəni özünün ən şərəfli vəzifəsi hesab edirdi. M.Tetçer bu xətti tutmuşdu ki, İngiltərə güclü orduya və donanmaya malik olmalı, özünün nüvə silahını təkmilləşdirməlidir. Tetçer hökuməti milliləşdirilmiş iqtisadiyyat şöbələrinin ziyanla işlədiyini əsaslandıraraq sistematik özəlləşdirilməsi xəttini yeritməyə başladı. Neft, kimya, aviasiya, gəmiqayırma, nəqliyyat və digər sənaye sahələrinin xüsusi mülkiyyətə çevrilməsi prosesində dövlət müəssisələrinin 2/3 hissəsi iştirak etdi. 21 dövlət kampaniyası özəlləşdirildi. 1984-1987-ci illərdə sənaye, nəqliyyat, kommersiya strukturlarının 1/3-i özəlləşdirildi. Daxili məhsul istehsalında dövlət bölməsinin payı 10%-dan 6,5%-ə endi. Tetçer hökuməti milliləşdirilmiş dövlət müəssisələrinə dövlət yardımını kəskin surətdə azaltdı. Dövlət bölməsinin ixtisarı nəticəsində bu sahəyə kapital qoyuluşu 50%-dən 25%-ə endi. İqtisadi proseslərin liberallaşdırılması xətti yeridildi. Bələdiyyə idarələrinin bir milyondan artıq mənzili satıldı. 1975-ci ildə Şimal dənizində neft yataqlarının kəşf edilməsi və 1979-cu ildə neft hasil edilməsi ölkənin gələcək inkişafının stimullarından biri oldu. Tetçerin siyasi iradəsi və təşkilatçılıq bacarığı öz işini gördü. 1982-1987-ci illərdə İngiltərə inkişaf sürətinə görə Avropa ölkələrinin hamısını ötüb keçdi. Dünyada beşinci yeri tutdu. «İngilis xəstəliyi», işsizlik, infilyasiya arxada qaldı. Britaniya sənayesinin rəqabət qabiliyyətini möhkəmləndirmək üçün hökumət ETİ-nin nailiyyətləri əsasında onun tamamilə yenidən təchiz edilməsi üçün böyük vəsait ayırdı, yeni sahələri inkişaf etdirən və əmək məhsuldarlığının artmasını stimullaşdıran sahibkarları həvəsləndirdi və bu öz nəticəsini verdi. Tetçer İngiltərənin keçmiş şöhrətini özünə qaytardı. İngiltərə artıq «Avropanın xəstə adamı» kimi tanınmadı. 1980-ci ildə işsizlik fəal əhalinin 10%-ni əhatə edirdi. 186 Tetçer hökuməti sahibkarlığın hüquqi əsaslarının nizama salınması üçün xüsusi tədbirlər gördü. 1985-ci ildə «Kompaniyalar haqqında yeni akt» qəbul edildi. Tetçer xırda və orta biznesin inkişafına xüsusi diqqət ayırdı. «Yeni mühafizəkarlar» üçün kiçik biznes-insan amilinin iqtisadi fəaliyyətdə rolunun artırılması, əməyin fərdiləşməsinin yüksək dərəcəsi, yaradıcı azadlıq, işçinin özünü təsdiq etməsi demək idi. Onlar «mülkiyyətçilərin milləti»ni yetişdirməklə təkcə kiçik biznesin inkişafının iqtisadi səmərəsini deyil, onun ictimaiyyətin psixologiyasına təsirini də düşünürdülər. 1980-ci ildən 1987-ci ilə qədər kiçik bizneslə məşğul olanların sayı 1,9 milyondan 3 milyona çatdı. 80-ci illərin sonunda işçilərinin sayı 20-ə qədər olan müəssisələrin sayı xüsusi bölmənin işçi qüvvəsinin 35%-ni təşkil edirdi. İrimiqyaslı özəlləşdirmə əhalinin geniş təbəqələrinə səhm sahibi olmaq imkanı verdi. 80-ci illərin sonunda Böyük Britaniya səhm sahiblərinin sayına görə ABŞ-dan sonra dünyada ikinci yeri tuturdu. Mülkiyyətçilər cəmiyyətinin formalaşması mənzil təsərrüfatı, tibbi xidmət, təhsil islahatları ilə yanaşı gedirdi. Bu isə «ümumi rifah dövləti»nin demontajı demək idi. Fərdi ev tikintisi genişləndi, bu sahədə kreditlər ayrıldı, tikinti kompaniyalarına vergi güzəştləri edildi. Bununla bərabər dövlətdən mənzil tikintisinə ayrılan vəsait iki dəfə azaldıldı. Standart həyat tərzindən əl çəkilməyə başlandı. Səhiyyə sahəsində Tetçer Hit kabinetinin siyasətini davam etdirdi. Təhsil sahəsində hökumət «təhsil plüralizmi»nin bərpa edilməsi proqramını irəli sürdü. 1980-ci ildə parlament təhsil haqqında qanun qəbul etdi. Həmin qanun tədris prosesinə validenylərin nəzarət hüququnu genişləndirirdi. Təsadüfi deyildir ki, 1987-ci il seçkiləri ərəfəsində hökumət bildirdi ki, son səkkiz ildə o təhsilin, səhiyyənin ehtiyaclarına əvvəlki hökumətlərdən daha çox vəsait xərcləmişdi. Tetçer hökumətinin səmərəli fəaliyyətinin nəticsi olaraq Britaniya iqtisadiyyatının inkişafının bütün göstəriciləri yaxşılaşmağa başladı. İstehsalın orta inkişaf sürəti 187 80-ci illərdə hər il 3-4% oldu. Xaricə kapital qoyuluşu artdı. İşsizlik 1987-ci ildəki 9,8%-dən 1989-cu ildə 6,8%-ə düşdü. 80-ci illərin ikinci yarısında əhalinin gəliri ildə 5% artdı. Bu dövrdə artıq 64% ingilis ailəsinin özünün şəxsi evi, 70%-dən çoxunun avtomobili var idi. Yarısından çoxu isə öz uşaqlarını pullu təhsil müəssisələrində oxudurdular. Əhalinin bu təbəqəsi özünü orta sinif adlandırırdı. 1988-1990-cı ildə özəlləşdirmənin yeni mərhələsi başlandı. Aerolimanlar, su təhcizatı sistemi və elektro- energetika özəlləşdirildi. 1988-ci ildə pensiya sistemi yenidən quruldu. Şimali İrlandiya hadisələrinə daha sərt münasibət göstərildi. 1981-ci ildə oraya əlavə hərbi kontingent göndərildi. Katolik təşkilatlarının fəallarının məhkəmə prosesi başlandı. Tetçerin hər hansı bir məsələyə prinsipial və sərt mövqedən yanaşması onun İngiltərədə və bütün dünyada «dəmir ledi» kimi tanınmasına səbəb oldu. O, hakimiyyətə aydın proqramla gəlmişdi və onları bir-bir həyata keçirməyə başladı. Marqaret Tetçer parlamentdə ilk çıxışlarında göstərdi ki, onun üçün əsas vəzifə İngiltərənin əvvəlki şöhrətini qaytarmaqdır. Sosial xərclər kəskin şəkildə ixtisar edildi. Zəhmətkeşlərin əmək haqları artırılmadı. Lakin dövlət xərcləri hərbi xərclər hesabına artdı. Belə ki, 1979-1980-ci illərdə hərbi xərclər 9 milyard funt-sterlinqdən 1980-84-cü illərdə 10 milyard funt sterlinqə, 1985/86-cı illərdə isə 18 milyard funt- sterlinqə çatdı. Tetçer 1982-ci ilin aprel-iyul aylarında Argentina yaxınlığında Malvin (Folklend) adalarında baş verən hadisə zamanı özünün dönməzliyini bir daha nümayiş etdirdi. Malvin adaları tarixi nöqteyi-nəzərdən Argentinaya məxsus olsa da, adanın əhalisinin 2 mini ingilislər idi və onlar İngiltərənin tərəfində idi. Argentinada Xunta hakimiyyətə gəldikdən sonra adanı işğal etmək qərarına gəldi və oraya qoşun çıxartdı. Bu hadisə İngiltərədə böyük həyəcana səbəb oldu. 1982-ci ilin 188 aprelində İngiltərə oraya 78 gəmi ilə 22 min nəfərlik qoşun çıxartdı. Adada ingilis bayrağı dalğalandı. İngiltərə hökuməti bildirdi ki, Malvin İngiltərənin hərbi bazasıdır və olacaqdır. Bu hadisə Tetçerə ölkədə və bütün dünyada böyük nüfuz qazandırdı. 1983-cü ildə Tetçer yeni parlament seçkiləri keçirdi və qələbə çaldı. O, İngiltərənin NATO-da mövqeyini gücləndirməyə nail oldu və göstərdi ki, NATO İngiltərəyə lazım olduğundan daha çox, İngiltərə NATO-ya lazımdır. Onun dövründə İrlandiyada nisbi sabitlik yarandı. Fəhlə hərəkatına münasibətdə Tetçer başqa bir mövqe tutdu. 1979-cu ildə «Piketlər haqqında» verilən qanuna əsasən piketlər keçirən fəhlələrin ancaq o hissəsi işə bərpa edilə bilərdi ki, onlar həmkarlar ittifaqının üzvü olsunlar. 1981-ci ildə «Məşğulluq haqqında» qanun verildi ki, həmin qanun həmkarlar ittifaqının hüquqlarını məhdudlaşdırdı. 80-ci illərdə İngiltərədə rəngli əhaliyə münasibət xeyli kəskin xarakter aldı. 1982-ci ildə parlament «İngiltərə vətəndaşlığı» haqqında qanun qəbul etdi. Qanuna əsasən İngiltərə vətəndaşları üç kateqoriyaya bölündü: 1. İngiltərənin öz vətəndaşları 2. Başqa ölkələrdən gələn ağlar 3. İmtiyazları xeyli məhdudlaşdırılmış dəriləri rəngli olanlar Tetçerin hakimiyyətinin son dövründə hadisələrə münasibətdə radikallığının artması həm ölkədə, həm də mühafizəkarlar partiyasınnı öz daxilində ona qarşı müxalifəti gücləndirdi. Belə ki, onun parlamentdən keçirdiyi 18 yaşdan yuxarı gəlirlərindən asılı olmayaraq hamıdan vergi alınması haqqında qanun böyük narazılığa səbəb oldu. Xarici siyasətdə Tetçer AİB-ə münasibətdə belə hesab edirdi ki, İngiltərənin bu qurumda iştirakını daha çox genişləndirməyə ehtiyac yoxdur. Mühafizəkarlar partiyasının digər üzvləri isə belə hesab edirdi ki, buna zərurət var. Bütün bunlar ona gətirib çıxardı ki, on bir il yarım hakimiyyətdə olduqdan sonra 1990-cı ilin noyabrında 189 Tetçer baş nazir vəzifəsindən öz siyasi varisi Con Meycorun xeyrinə istefa verdi. Tetçerin həyata keçirdiyi tədbirlər sistemi «Tetçerizm» adı ilə tarixə daxil oldu. «Tetçerizm»in başlıca müddəaları aşağıdakılardan ibarət idi: - inkişaf edən hər cür iqtisadiyyatın hərəkətverici qüvvəsi sahibkarlıqdır. Dövlətin siyasi kursunun əsasını «azadlıq, hamı üçün imkan, sahibkarlıq ruhunu müdafiə, mülkiyyətçilərin demokratiyası» təşkil edir. - dövlətin iqtisadi həyata müdaxiləsi minimuma endirilir, o, xüsusi təşəbbüsü heç cür buxovlamamalıdır. - bütün əmək qabiliyyətli vətəndaşlar özləri özlərini təmin etməlidirlər. Dövlət və xeyriyyə təşkilatları ancaq əmək qabiliyyəti olmayan o adamlara yardım göstərir ki, onlar işləmək imkanından öz günahları üzündən məhrum olmayıblar. Bu prinsiplərə əsaslanan dövlət sosial proqramlardan imtina etməli, ya da onları minimuma endirməlidir. - dövlət defisitsiz, balanslaşdırılmış büdcəyə malik olmalıdır. Onun mühüm hissəsi əhalinin öz gəlirinə uyğun surətdə ödədiyi vergilərdən ibarət olur. Qənaət rejiminə və xərclərin ixtisar edilməsinə ciddi surətdə əməl olunmalıdır. - həmkarlar ittifaqları başqa adamların mənafeyfinə toxunmadan zəhmətkeşlərin mənafeyini qanunu vasitələrlə müdafiə etmək hüququna malikdir. Tətillər cəmiyyətə zərər vurur, buna görə də bu hüquqlar məhdudlaşdırılmalıdır. İngiltərə C.Meycorun baş nazir olduğu «yeni mühafizəkar hökuməti» dövründə (1990-1997-ci illər). Con Meycor hələ 1989-cu ilin iyulundan xarici işlər naziri olarkən tanınmışdı. Onun şəxsi nüfuzu yüksək idi və «dəmir ledinin» stilindən yorulmuş əhali onu rəğbətlə qarşıladı. O hakimiyyətə gələn kimi «can vergisi»ni təxirə saldı. Vətəndaşlardan gəlirlərinin səviyyəsinə görə vergi alınmağa başladı. 90-cı illərin əvvəllərində ölkədə başlıca göstəricilər üzrə inkişaf 190 aşağı düşsə də, hökumət iqtisadi siyasət sahəsində radikal addımlar atmaqdan çəkindi. Seçkiqabağı kampaniyada o, Tetçerin inadkar, fəal elektoratı səfərlərlərliyə almaq taktikasından imtina edərək, cəmiyyətin geniş təbəqələrinin simpatiyasını qazanmağı üstün tutdu. 1992-ci ilin aprelin 2-də icma palatasına keçirilən seçkilərdə mühafizəkarlar partiyası 41,9% səs alaraq əksəriyyət qazandı. Mühafizəkarlar partiyası daxilindəki müxalifəti aradan qaldırmaq üçün Con Meycor ən sərt metodlara əl atmalı oldu. Siyasi şəraitin sabitləşməsi ölkənin iqtisadi vəziyyətini də yaxşılaşdırdı. 1992-ci ildə iqtisadiyyatda canlanma müşahidə edilməyə başladı. 1997-ci ilə qədər inkişafın dinamikası Avropa İttifaqının digər ölkələrini ötüb keçdi. Qadınların fəallığı artdı. Onlar 1997-ci ildə fəhlə və qulluqçuların 47%-ni təşkil edirdilər. Sənaye bölməsi fasiləsiz artmağa başladı. Sənayedə əmək məhsuldarlığı ildə 3-4% artdı. Kapital qoyuluşu isə çox az artdı. Meycor hökuməti kiçik biznesin maraqlarını nəzərə alaraq 1992-ci ildə «Kiçik biznesin xartiyası» sənədini işləyib hazırladı. Onlara kredit ayrıldı və vergi güzəştləri edildi Özəlləşdirmə davam etdirildi. 1994-1995-ci illərdə idxal 4-5%, ixrac isə 10% artırıldı. Müharibədən sonrakı dövrdə ilk dəfə olaraq iqtisadi artımın sürəti qiymətlərin artma tempini qabaqladı. «Sərt iqtisadi qənaət» siyasəti həyata keçirildi. Böyük Britaniya Aİ-nın «Sosial xartiyası»na qoşulmadı. Vətəndaş cəmiyyətinin hüququ əsasları möhkəmlən- dirildi. Hökumət 1992-1993-cü illərdə «Vətəndaş xartiyası» adı altında «Valideynlərin xarityası», «Pasientlərin xartiyası», «Mənzildəki ailə başçılarının xartiyası», «İstehlakçıların xartiyası», «İş axtaranların xartiyası», «Sərnişinlərin xartiyası» adlı sənədlər qəbul etdi. 1994-cü ilin sonuna qədər xartiyaların sayı 40-a çatdı. Meycorun dövründə regionlaşma siyasəti də xeyli fəallaşdı. Şotlandiya, Şimali İrlandiya, Uels kimi nisbətən geridə qalmış rayonların iqtisadi inkişafını stimullaşdırmaq 191 istiqaməti götürüldü. Uelsdə vali dilinin məktəblərdə tədrisinə icazə verildi. 1994-cü il qanununa əsasən Uelsin inzibati-ərazi quruluşu möhkəmləndirildi. 1995-ci ilin əvvəllərində İngiltərə və İrlandiya dövləti arasında Olster problemini həll etmək üçün birgə saziş imzalandı. Britaniya hökuməti Şimali İrlandiyaya özünün «daimi əyaləti» kimi baxmaq haqqındakı qanunvericilik aktına yenidən baxacağına söz verdi. 1997-ci il parlament seçkilərində Şimali İrlandiya, Şotlandiya və Uelsdə mühafizəkarlar partiyasının nüfuzunun bir qədər zəifləməsi özünü göstərdi. XX əsrin 80-ci illəri və 90-cı illərinin birinci yarısında Böyük Britaniyanın xarici siyasəti. Tetçer hökumətinin xarici siyasəti Böyük Britaniyanın böyük dövlət kimi dirçəldilməsinə yönəldilmişdi. Böyük Britaniya Millətlər birliyinə daxil olan ölkələrdə bu dövrdə vəziyyət yaxşı deyildi. Böyük Britaniya 1979-cu ildə Lusakada olan konfransda Cənubi Pobeziyada konstitusiya islahatlarının keçirilməsinə təminat verdi. 1980-ci ildə Zimbabve də müstəqil dövlət kimi Birliyin üzvü oldu. Tetçer çalışırdı ki, Birlik tədricən çoxtərəfli beynəlxalq təşkilata çevrilsin, onun fəaliyyəti «xüsusi münasibətlərə» görə deyil, adi beynəlxalq hüquq normaları əsasında qurulsun. Belə yanaşma Birliyin 1987-ci il Vankuver bəyannaməsi ilə qəti şəkildə möhkəmləndirildi. Əsas məqsəd birlikdə Böyük Britaniyanın mövqeyini gücləndirmək idi. Həmçinin Böyük Britaniyanın NATO-da mövqeyinin möhkəmləndirilməsi siyasəti yeridildi. 1983-cü ildə Tetçerin Vaşinqtona səfəri ABŞ və Böyük Britaniya arasında «xüsusi münasibətlər» olduğunu bir daha nümayiş etdirdi. 80-ci illərin ikinci yarısında Böyük Britaniya ABŞ-ın strateji müttəfiqi idi. ABŞ-ın İrana, Əfqanıstana, Nikaraquaya qarşı sərt münasibəti London tərəfindən müdafiə edilirdi. 1986-cı ildə ABŞ-ın Liviyaya qarşı hərbi aksiyasını İngiltərə bəyəndi. Vaşinqtonun «Strateji müdafiə təşəbbüsü» strategiyasının inkişafında Böyük Britaniya diplomatiyası da 192 iştirak etdi. Antisovet kampaniyaya başlayaraq Moskva olimpiadasını baykot etdi. Qlobal məsələlərdə ABŞ-İngiltərə birgə münasibətləri möhkəmləndi. Böyük Britaniya ərazisində 160 ortamənzilli raketin yerləşməsinə icazə verdi. ABŞ-ın «Traydent» adlı sualtı nüvə qayıqlarının hazırlanmasının modernizasiyasını müdafiə etdi. SSRİ-də M.Qorbaçovun hakimiyyətə gəlməsini İngiltərə alqışladı. 1986-1987-ci illərdə bir sıra məsələlərdə Sovet-Britaniya dialoqu oldu. 1987-ci ildə M.Tetçer SSRİ-yə rəsmi səfər etdi. Meycorun dövründə də bu münasibətlər davam etdirildi. Meycor əvvəl SSRİ-nin dağılmasını separatizm kimi qiymətləndirdi. 1991-ci ilin yanvarında Latviya və Litvadakı hadisələrə sərt münasibətini bildirdi. Avropa dövlət başçılarından birinci olaraq Meycor Moskvada 1991-ci il avqust qiyamını mühakimə etdi. Rusiyanı SSRİ-nin varisi kimi tanıdı. 1992-ci ildə Londonda Rusiya ilə Böyük Britaniya arasında münasibətlərin prinsipləri haqqında müddətsiz müqavilə bağlandı. 1994-cü ildə kraliçə II Yelezaveta Rusiyaya rəsmi səfər etdi. Meycorun dövründə də ABŞ-İngiltərə münasibətləri birmənalı şəkildə inkişaf etdi. İran körfəzində BMT-nin hərbi əməliyyatlarında, 1991-ci ildə İraqa qarşı «Səhrada tufan» əməliyyatında İngiltərə də iştirak etdi. Lakin 1993-cü ildən İngiltərə-ABŞ münasibətlərində yaxınlıq azalmağa başladı. Bu özünü Bosniya və Hersoqovina məsələsində bir daha göstərdi. İngiltərə sülh məramlı qüvvəllərin hərbi əməliyyatda iştirakına qarşı çıxdı. 1995-ci ildə sülh müqaviləsinin bağlanmasında İngiltərə vasitəçi kimi çıxış etdi. Qərbi Avropa ilə inteqrasiya məsələsi İngiltərə xarici siyasətinin bu dövrdə əsas halqalarından idi. Tetçerdən fərqli olaraq Meycor Qərbi Avropa ilə inteqrasiyanı möhkəm- ləndirmək tərəfdarı idi və bu sahədə mühüm addımlar atdı. Entoni Bleerin «yeni liberalizmi». XX əsrin 90-cı illərində leyborist hərəkatın yeni ideoloji və siyasi simasının |