B. X. Azizkulov, B. K. Janzakov iqtisodiy siyosatga kirish (1)
Xulosa Mamlakatning iqtisodiy hayotidagi o'zgarishlar aholining iste'molchi xulq-
atvorining o'zgarishiga olib keldi. Narxlarning ko'tarilishi aholini o'z
mablag'larini eng muhim tovar va xizmatlarni sotib olish, birinchi navbatda oziq-
ovqat mahsulotlarini sotib olish uchun keskin yo'naltirishga majbur qildi;
individual tovarlar narxlari, shuningdek narxlar va daromadlar o'rtasidagi odatiy
munosabatlar o'zgargan. Bu, o'z navbatida, ixtisoslashgan statistik kuzatuvlarni
tashkil etishni talab qildi.
Aholi daromadlarini taqsimlash, birinchi navbatda, turmush darajasini tahlil
qilish, etarli ijtimoiy va soliq siyosatini ishlab chiqish uchun katta ahamiyatga
ega. Biroq, uning ahamiyati shu bilan cheklanib qolmaydi, chunki u uy
xo'jaliklari daromadlarining boshqa makroiqtisodiy jarayonlarga ta'sirini
o'rganish uchun, masalan, tejash stavkasini belgilaydigan va iqtisodiyotdagi
investitsiya faolligiga ta'sir qiluvchi omillarni o'rganish uchun ma'lumot beradi.
Shunday qilib, daromadlar to'g'risidagi ma'lumotlar iqtisodiy siyosatning keng
doiradagi masalalari bo'yicha qaror qabul qiladigan hukumatlar uchun,
shuningdek, akademiklar uchun zarurdir.
Jahon tajribasi shuni ko'rsatadiki, samarali ijtimoiy yo'naltirilgan bozor
iqtisodiyotini fuqarolar daromadlarini taqsimlashning demokratik tizimisiz
tasavvur etib bo'lmaydi. Taqsimot munosabatlari ishlab chiqarish jarayonida
ishtirok etishni rag'batlantirish tizimini yaratish asosida yotadi. Aholining
daromadi jamiyatdagi ijtimoiy holatni belgilaydi va har bir odamning daromad
darajasi u yashayotgan mamlakat iqtisodiyotiga bog'liq. Shunday qilib,
daromadlarni samarali taqsimlashni amalga oshirish, birinchi navbatda,
fuqarolarning daromadlarini tartibga solish, adolatli soliqqa tortish va fuqarolarni
ijtimoiy himoya qilish tizimini takomillashtirish sohasida aniq chora-tadbirlarni
nazarda tutadigan davlat dasturlarini ishlab chiqish orqali amalga oshirilishi
kerak.