Yardılamaq, kömək ləmək



Yüklə 5,25 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə28/58
tarix25.03.2017
ölçüsü5,25 Kb.
#12341
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   58

 
Is   
: ıy, iyə: ıssı, assı. ağa, baş, böyük , saab\ 
ıssız tüssüz\ 
ısırəmək
: yiyələnmək\ as
sans.
 
Is   
: ıd, iy, hiss. burun, tütsü.
 
İsfənc 
: süngər: bacalı bulut
 
Isığınsız
: qavşak, aciz.
 
Isıq 
: <>(ışıq) 
 
Isılgə 
: məqsəd.
 
Isınma 
: aşınma, alışma 
 
Isırdənq
 etmək: müşəxxəs etmək

Isırəmək
: < ıs. yiyələnmək.
 
Isırğamaq
: təmələnmək < tamı (cəhənnəm), 
ısınmaq.
 
Isırğa14
: güşvara, küpə
1

Isırık 
: dişləmin izi, diş izi, 
 
Isırqan 
: ısırcı: iğnəli bitgi.
 
Isırmaq 
: (q 
=
. ) < qısırmaq.dişləmək, dişlə 
qoparmaq. diş ara əzmək, sahip olmaq. 
 
İskilet 
: quruq 
 
İskirqan:
 bayat, bozulğan, qatqan, əski
 
İslam 
: islan, istən. isli, istənilən.
 
İslanmaq

met 
< silanmaq < sulanmaq. ölümək
 
İsli  
: qapas, qoxulu, dımıq, qabsal olma
 
İslik 
: iradə.
 
İslik

: astar, inis
3
, içlik, yağιrlık.
 
İsləmək:
 istəmək, qalamaq, halamaq\ allah qalasa: 
allah qoysa - istəsə  
 
Ismaq 
: gücli # ısmaz: gücsüz.
 
Ismarlama
: buyruş
 
İsmarlamaq
: < ıs: iyə, sahib\ söyləmək, tapşırmaq, 
bırakmaq, vermək, yükləmək. b;raxmaq, əmanət 
etmək\ 
İsparlamaq
14
 
(m
 
= p).
 
ıspar: həvalə. 
Ismarsızlıq
: şil, fələc.
 
İsmaz
: şol.
 
Isnış
: həmdil. 
 
İsraf
: savak.
 
İssəpər
4
: mə'muriyət.
 
İssi     
: itti
12
 
Issız   
: < ıs: iyə. boş, bırakılmış, kimsəsiz. 
qum-
tuq
14
: viran. 
İstar
: sterrea
inqiliş
,\ ester > ste(o)rre, ster
alman

estella
latin
, aster
qırek
, istarə > sitarə
 
İstatistik
: santak.
 
Istəhli
: bəyəği, bəyənilən 
 
İstək 
: özləm, dilək, arman, armaq, imrə, həvəs.
 
İstək
: (işlək).
 
İstək
: ərik, ixtiyar, kələlə, meyl\ əriksiz: ixtiyarsız\ 
ərikli: ixtiyarlı\ qılık, qιymιl, iş, qιmιldι, fe'l, yol, çəm, 
adət, meyl, endik\  qın, qızık, qısık (sık, dolu)
 
İstəkli 
: açağızlı
13
, ağzı açıq.
 
İstəmək:
 galamaq
4.5.6
, qalqamaq
4
, isləmək, qalamaq, 
halamaq
4.5,
 küysəmək, arzu etmək, özləmək, 
həsrət çəkmək\  allah qalasa: allah qoysa - istəsə\ 
nə qalaysız: nə meyliz var\ xuday kalasa: allah 
qoysa, allah istəsə
 
İstəməmək:
 kərəməmək, kələməmək, qalmamaq.  
 
İstər - istəməz:
 icbarlı.  
 
İstəsə 
: qismət olsa, qalasa.
 
İş   
: əmgək, engbek, güymənc\ iş - güc, yağday, 
onqalğa, qılık, qιymιl, qιmιldι, fe'l, yol, çəm, adət, 
meyl, endik, istək

məsələ, problem
\ İş
13:
 gərək, 
faydalı\ 
İş
3:
 dəng, tinq
9
, tay 
2
, əş
1
, tinq
3
tenq
4

sinqar
4 
İş alada 
: iş güc.
 
İş bu 
: belə bu. 
İşancsız 
: inancsız, sənimsiz, aldamçı.
 
İşcənq 
: əməkdaş, işbirlik.
 
İşçi 
:  batraq
8
, ırqat
8
. işgər, iskər
4
, isəvil
8
, alıp 
satar.
 
İşdən düşmək
:kütgürmək.  
 
İşənmək
: inanmaq, incəlmək, güvənmək, 
rahatlanmaq, dincəlmək.
 
İşəytiv
3.7 :
 üyşütüv: yığmak, köpərtmək, arttırmak, 
köpeytiv.
 
İşgər
8
  
: əməkdar, iş görsətən, ardagər
4
, qocaman 
işçi
2
\ vəzifə şünas.
 
İşgil 
: ilgə, həlqə, zəncir.
 
Işığlamaq
: çağnamaq, parıldamaq, şığmaq 
 
Işıklandırmaq 
: yarıtlandırmaq, yağıtlandırmaq, 
yağtılandırmaq 
 
Işıq  
: ışıl, ışın, ışıt, balιq, açık, günəş, dan
11

çırağ, carık, yaktılık, yarık, yarıt, lampa.
 
Işıq vermək
: balqιrmaq  
 
Işıqlıq 
: yağtılık\ yağtılıp başlaq: ortalık ağarmaya 
başlamaq
 
ışıl-ışıl
 : ışıldamaq: ışıl-ışıl ışıldamaq.
 
Işıldayan
: az, azaq
sumer
, parıldayan, tanqayan, 
dəgəyən, yukarı, dikə.
 
Işın 
: şua’, 
 
Işıt 
: ışıl, ışın, ışıt, balιq, açık, günəş, dan
11

çırağ, carık, yaktılık, yarık, yarıt, lampa.
 
İşkar 
: işgər, işçi.
 
batraq
8
, ırqat
8
. işgər, iskər
4

isəvil
8
.
 
İşkəmbə: 
üpkə - bavır
3
, iç - qarın
3
,  işək, içəgi, içəg, 
qarın
4
, iç - qoşi
8
, qarın içəgə
8
, üçəy - qarın
9
.
 
İşkəncə  :
 < sıkınca < sıkmaq. qısmaq.                                   
İşkəncələmək
: çəktirmək, basmarlamaq, sıxmək, 
qınamaq, qısqıncamaq.
 
İşkər 
: çapçı.
 

 
sözün özü 
 
 
90
İşkər 
: işgər, işçi.
 
batraq
8
, ırqat
8
. işgər, iskər
4

isəvil
8
.
 
Işlak 
: ışık verən, aydınlatan, göz, çıraq.
 
İşləmək :
 qayırmaq, baxmaq, görmək, dəngəmək, 
dəyərləndirmək, dərini işləmək, düzətmək, 
samlamaq, aylanışmaq, çözmək, açmaq, 
çalışmaq, sahmanlamaq, sağmanlamaq, 
bacarmak, iyiləşdirmək, sona çatdırabilmək, 
bitirmək, yaratmak, aşırmaq, qazanmaq həll 
etmək, təvəcüh etmək, məşğul olma.  
 
İşləmək 
: dəyərləndirmək: dərini işləmək, çözmək, 
düzətmək, dəngəmək: məsələni işləmək.
 
İşləmək(dəri)
: çözmək, düzətmək, açmaq.
 
İşmər

: işmərdik
5
, mahir
 
İşmərdik
5
: mahir, işmər
5
 
 
Işnamak
: ışnəmək, parıldamak.
 
Işnəmək
: parlamak.
 
İştalı 
: boğazlı
 
İştan
9
 
: iç donu.
 
İştar
babıl
:  astər, istar, əştər, əjdər, əxtər < yaktər: 
ulduz.
 
İştə şu 
: aşundan
9
 
İştə 
: ana
9
 \  belə.
 
İştəp

: istihsal
 
İştik
9
 
: qurç(kəsgin) ötgir, ütgin, odu
6
 .
 
İşu 
: aşu\ iştə şöylə: aşundak, iştə şu.
 
It dirsəyi
: aşka
9
, akka, arpacık
 
İt
4
  
: fərman
 
İtğıç
4
 
: heç.
 
İti   
: çaqqan, çaprab, havırlı, çevik, tez, çakır, 
tüt, çalan, aran
5,
 yorqa, yüryək, dinc, yolaqlı, 
quvvətli\ çakır ayaz: yaman soyuk\  bərq
 ka
, bərək
4

bərk, bəh, pək (barrak, qıvrak)
 
İti
  : ərsay, çivri, sivri uclu.
 
İti 
: acı, ağι, avı
8
, yaman\ ərsay, sivri uclu.
 
İti 
: isi
 
İtildən  
: biləyləci, aşaltıcı, eşiddirən.
 
İtiləşmək
: sivriləşmək, kəsginləşmə.
 
İtirmək
 : cırmak, oğmak, oğramak, ufalamak, qaş 
qaş etmək\ itələmək, vurmaq.
 
İtirmək
: köydürmək yoklamaq, yokalmaq\ gənc 
ömrünü köydürmək: itirmək.
 
İtişmək 
: bitişmək, birikmək, yapışmaq.
 
İtitmək  
: çalmaq, vurmaq, döymək, sütmək (boya), 
atmaq, boyamaq, sarmaq, dolamaq, süpürmək, 
qatmaq, qarışdırmaq, yerə yıxmaq, basmaq, 
əzmək, dağıtmaq\ sürtüb ititmək: pıçaq çalmaq.
 
İtni gün
15
: bazartəsi
 
İtti
12
: issi
 
İttilaat:
 danışıq
. 
İvdirmək
: tezləşirmək.
 
İvədi
1
: qıssağlı
8,
 tez, aşıqıs, çapçanğ
4
, aldıraşlık
9

toktosuz
4
.
 
İvək
14
: ivədi, əcələ.  
İvəmək
14
: tələsmək. 
İvətmək
9
: yibermək, cibermək
5
, yönətmək, 
göndərmək .
 
İvik - çivik
: alam - çalam, əcələ, tələsik, yallah, 
yüyrək, yeyin, tez, irəli.
 
İvinti 
: hız 
 
İvmək
: qaçmak, qaçmaq. gedmək, əcələ etmək, 
tələsmək.
 
İvməklə 
: tələsik
 
İydə    
: iğdə, düz
 
İydiş 
: idiş. əxtə.
 
İyə 
: baş, ağa  iqə
14
.
 
İyələşmək
: alışmaq, könükmək, öyrəşmək (boyun 
qoymak), moyınsınıv, boyınsınıv, boyun qoymak
 
İyəlik  
: əqəmənlik, iqəmək, iyələmək : hökmdarlık 
etmək
 
İygi
4
 
: fürsət.
 
İygilik
5
 
: yetişlik, başarık. iyqilik, yetişkinlik, utuk, 
talan, yolungi, üstünlük,  şuvluluk, qabiliyyət.
 
Iyğarmaq
: yığmaq.
 
İyi - salιqatlı
: dərli - toplu, düzgün  .
 
İyi  
: çağ 
,
 çək
8
, xoş
 
İyi yetişmiş
: bitgin, yeggin, böyümüş\ yekgin ; bitgin 
ürək: sevincli
 
İyi  


iri
6
, iyrik
8
, kamil, key, doğru\  key kişi
 
İyicə pişirmək
 : dəm vermək, şişirmək, 
dinləndirmək. 
İyicə 
: möhkəm, bərk, kip.
 
İyid 
: batıl
9,
 bərk göz. 
 
İyiləşdirmək :
 bacarmak, işləmək, yaratmak, 
aşırmaq, qazanmaq, bitirmək,  sona çatdırabilmək.
 
iyirmək 
: ilişmək.
 
İyisqamaq
: iy almaq.
 
iyiş
14
 : 
(y 
=
 d) 
idiş. qab. 
İyqilik  
: üstünlük, başarı, yetiklik, yetişkinlik, ütük, 
talan, yolungi 
 
İymək
15 :
 müsaidə, yakcılık
 
İymit 
: yemək
 
İz   
: bəlirti, düzən, qorul
9
, nişan, im, sim, arka, 
göt, dağ
9, 
tak
5
, bəlgi, ləkə, bənək, sırt, zırt, kültür\ 
tap, xət: sapan iz: buruşuk xət\ dağ  tağ
 
İz basar
: şayıd.
 
İz düşümü
: kölgəsi
 
İz 
: (öz?).
 
İzci
: kəşşaf. 
 
İzçil
: sürəkli, dalçıl, istiqrarlı.
 
izdək: ehtiyac\ 
izdəklülük: istəklik
 
İzdənə
4
 
: təcəssüs
 
İzdəv
4
: gəriləmək, daldamaq. 
İzdiniş
: aranma
 
İzə dönmə
: qayru, geri, yanma, qaytarı\ geri vermək: 
kayru vermək
5
 
İzə
: sonra\ ondan izə: ondan sonra 
 
İzər
4
: nişan.
 
İzərləmək
: ( iz + ər + ləmək: iz + et + ləmək) 
gözləmək, yerini göstərmək, gözəddəmək: 
akmalamak, göz qulak olmak, barlamak, yoklamak\ 
anqtamak, avlamaq, haklamak, sonlamak, 
ayaklamak, axtarmaq, aramaq\ çənəmək, 
çənləmək, dənəmək, hazırlamaq, sanlamaq, 
sınamaq, sanamaq, nişanlamaq, təxminləmək, 
qiyaslamaq.
 
İzətim
: tovsyiə.
 
İzgi
: vəli, ovliya.
 

 
sözün özü 
 
 
91
Izgi
: vəli.
 
İzgir
9
: qeyrət\ izgirli: qeyrətli.
 
izgirik 
: qasırğa, təpi.
 
İzgirin 
: şiddətli soğuk.
 
Izğar 
: nəm, çiğ, ığal.
 
Izğıtsız 
: rəhimsiz\ ızqılı: çok yakcı.
 
İzildə 
: təhqiq, izləm.
 
İzinə gəlmək:
 ovrulmaq, çevrilməq, qayıdmaq, 
dolanmaq
 
İzqar 
: nəm, şeh
 
İzqara 
: buxar, çiğa, buğ.
 
İzləm 
: izildə, təhqiq
 
İzləmək
: anqtamak, avlamaq, haklamak, sonlamak, 
ayaklamak, axtarmaq, aramaq\ gözləmək, yerini 
göstərmək, gözəddəmək: akmalamak, göz qulak 
olmak, barlamak, yoklamak\ çənəmək, çənləmək, 
dənəmək, hazırlamaq, sanlamaq, sınamaq, 
sanamaq, nişanlamaq, təxminləmək, qiyaslamaq  
izləm 
: hiss, ehsas, sanzasya. 
İzləngi
9
 
: zayıf, cılız, cılılzıq  
 
İzlənmək
: aranmaq
 
İzləyici
: anqtayıcı 
 
İzmə
9
: düyün, ilmək.
 
İznə
: çevrə, çevrə çizqisi. kontur\ İznə
9:
 yataq\ çayın 
iznəsi: çayın yatağı ; kontur ; çevrə ; cizqisi ; 
çevrəsi
 
İznək
5.9
 
: nişan, bilgə
3
, bildə
9,
 bəllik, bələk, toka, 
əlamət, işarə. 
tə’qib uymaq
14.
 
İzsiz  
: sonsuz, ayaksız, etgisiz, əsərsiz, nəticəsiz, 
təsirsiz, bilgəsiz, bəlgəsiz, bəlirtisiz, düzənsiz.
 
Iztırab  
: küyək, dərd, acı, yanıq, üzüntü
 
Izzıq 
: cızıq, çalaca yanyan, azıq ot
 
Jadı 
: tez 
 
Jublırda 
: tezlikdə.
 
ıdmək
14
 : 
(d 
=
 y). 
ıymək

göndərmək\ ıdmışmək
14

göndərişmək. 
ınağ
14
  : inanılı:, güvənilir, əmin 
ır
14
 : 
qəzəl, şarkı\ 
ırlamaq
: oxumaq. 
ırğamaq
14
: çevirmək\
 
ırğanmaq
14
: təprənmək. 
ıvalamaq
14
: yuvalamaq. 
ıvuk
14
  : ov, geyik 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
  K, k 
 
 
 
 
 
Kabança
: qolsuz  yakası devrik kürk.
 
Kabat  
: yolam, qat, tapğιr
7
, gəzək, səfər, durqun
4

göz, atar, dəğişən, mərtəm, dəfə. 
 
Kabatlama
: qaba qoymaq\ qablamaq\ örtmək\ 
qapaqlamaq .  
 
Kabılət
  : İste’dad: aqğırlıq
4
, yöndəmlik
5
, bildiklik
3.7

ukıp
8
.  
Kadurmaq: qayurmaq, qayırmaq qaramaq, baxmaq, 
saxlamaq, gözətləmək.
 
Kafi 
: aşa, daha, çok, yetər, yitirlik, yitti, yetə
 
Kaftan  
: < qapatan: manto.
 
Kağız(namə)
: çapar.
 
Kağnı
 
:  üç təkərli daşqa ; ikisi böyük biri isə çiçik.
 
Kaxal  
: kal, gay, qovşak, pis, yetərsiz. 
Kakamaq
: kəkəmək, düşmək, düşmən olmaq, 
qaramaq, qarqamaq, qaxınc vermək. 
Kakil 
: (qalkmış?). darak, quş başında olan 
təpəlik.
 
Kaqurmaç
: sorma ; qovrulmuş buğda.
 
Kala - kötür
: kola - kumbur, kambır, küyki, könəz, 
yonqasız, odun adam, köndəmsiz, ipə - sapa 
gəlmiyən adam, danqaz.
 
Kalamaq
9
: kavamaq, kovlamaq, qazmaq.
 
Kalavray
4
: gərəklik, yüklətiv
3.7
, hökmənlik
8
.
 
Kalbas 
: doldurma
3.7
, tutırma
7
, kazılık
7
, kazqılık
 
Kallan 
: ullaqan, çok.
 
Kallaş    : 
qallaş, hər qıldan olan.
 
Kalö 
: tələv, tiləv. 
Kalö
5  

kələv. nişan, istək, ənğ (anğ), enğə, inta, 
dilək.
 
Kalpak 
: < kaplak, börk, börik, təlpək
8
, təpətəy.
 
Kamak 
: kopak, qoltuk.
 
Kamalamaq
: qurşamaq, məhasirə.
 
Kamamaq
: çivimək, pərçinləmək, çakmaq.
 
Kamav
 : qurşav, qurçö, qabav, qurşaş, bilokaj.
 
Kambır :
 < kom. kombul: bükük. 
Kambul:
 qozbel
2,
 bükür
3.4.5.6.8
, büyki
8
, örkəç
9
.
 
Kambur
: bükür, bükük. 
 
Kamil  
: birkəmsiz
8
, əsgiksiz .
 
Kamil  
: key, iyi, doğru\ key kişi.
 
Kamırlaşmaq:
 kükərmək, bükülmək, komburlaşmaq. 
kamu 
: hamı, millət.  
Kamu oyu
: kömdük fikir. çoxluğun fikri.
 
Kan
: ocaq\  xan, can, kanun\ dərinlik, mə'dən: kan 

 
sözün özü 
 
 
92
quyusu: mə'dən ocağı\ Kan
8

gen, kən, bol, çok, 
aldan
10
, bolluq, dərin, uzaq\ kan gəzək: çoğu kəz\ 
ondan bəri, kən illər keçdi\ kan pullu, kan qara 
Qanaman
: doyan, razı\ qanamanqar: razı 
Kanarında:
 qırağında, boyunda
 
Kanat 
: kanal, qol, ayrılmış, bölüt, dizi, sistim. 
Kanat  : şarab qabı 
Kanata 
: şarab qabı, yatuk kapak
 
Kancaru
: hayana, qonq yeru\ kancausun: harda 
olduğun: konğ yərisun, konğ calığın, harda 
olduğun, konğ yərlığın\ kanca: hara\ konq yer: nə 
yerə.
 
Kanday 
: kansay, kansι, hansι\ nəkədər.
 
Kanıkmak
: ayğaktav.
 
Kanqır 
: saz.
 
Kanlık  
: bollık, bəylik, çoxlık, kənlik, genlik  
 
Kansay 
: kanday, kansι, hansι.
 
Kansι    :
 kanday, kansay, hansι.
 
Kantar 
: < kansamaq: ölçmək. ölçən.
 
Kantar
4
 
: tunquz, tunqır, göl, dəniz.
 
Kantay 
: qaltaq, qarabet, qəhbə
 
Kapal 
: qaba\ kapallaşmaq: gobudlaşmaq
  
Kapıl  
: dərrev, birdən, biktiz, qafil
 
Kapılıt
5
 
: <> kiplət, dərin, möhkəm. 
 
Kapıs 
: dəgirmançının aldığı müzd.
 
Kapışma
: < qab. capışma, carpışma, kağış
5

Kaplambağa: 
topsbağa, tasbağa, daşbağa, tısbağa.
 
Kaplanğan
: örtülü, kaplanğan, qapaklı, qapalı, yapık 
 
Kapsla :
 kaptama, qap, papka, qovluq, dosyə.
 
Kaptama
: kapsla, dosyə, qap, papka, qovluq.
 
Kaput  
: alık, kabus, sərsəm.
 
Kar 
: kərəng\ əl, kər, dəfə\ dəfə: kərə\ qol
 
Karamaq
: qollamaq > kullamaq, əlləmək.
 
Karamsər
: donuğan, tüngilgən, duruxan, dumuxan, 
bədbin
 
Karan 
: böyük, ağır. 
Karan 
: yekə odun, böyük ağac, çok\  karlı pul: çok 
pul\ varlı karlı\  kalan . 
Karet

: gərək, tiyiş
3

 
Karımaq
9
: < qaramaq. görmək 
 
Karımsı 
: kırağı.
 
Karıntı 
: suyun fırlanıb qabarması.
 
Karış 
: qarqış.
 
Karlı 
:  < karan (yekə odun, böyük ağac, çok\  
karlı pul: çok pul\ varlı karlı\  kalan).  
 
Karlıqaç
5
: karluqaç
3
, karlıqaş
4
, qaranquş, kırlanqıç
1

karluqaç
3
, karlıqaş
4
, kaldırqaç
6
, qalavaç
8
, kalqaç
9
 
Karma  
: kərmə aralaş
3.4.57.9
, qarşık
2.8,
, yığma, 
qurma
4
, toplam, toplama, mütəmərkiz
 
Karmaq:
 oxumaq, etmək, qaramak, qarmaq, 
qanqırmaq: almaq, ələ tutmaq\
 
karvamaq: əl iylə 
tutmaq ( savaş karımaq.
Yüklə 5,25 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   58




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin