Kichik biznesni rivojlantirishda mikromoliyalashtirishning roli

Oriental Renaissance: Innovative, 
educational, natural and social sciences
(E)ISSN:2181-1784 
www.oriens.uz 
SJIF 2023 = 6.131 / ASI Factor = 1.7 
3(4), April, 2023 
36 
maqsad sifatida “Mamlakatda investitsiya muhitini yanada yaxshilash va uning 
jozibadorligini oshirish, kelgusi besh yilda 120 milliard AQSh dollari, jumladan 70 
milliard dollar xorijiy investitsiyalarni jalb etish choralarini koʻrish” etib 
belgilanishini alohida eʼtirof etish zarur [3], [8]. 
Shunga koʻra, davlatning iqtisodiyotdagi ishtirokini qisqartirish, xususiy mulk 
huquqlarini himoya qilish va uning ustuvor mavqeyini yanada mustahkamlash, kichik 
biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirishni ragʻbatlantirishga qaratilgan 
institutsional va tarkibiy islohotlarni davom ettirish: 
- xususiy mulk huquq va kafolatlarining ishonchli himoyasini taʼminlash, 
xususiy tadbirkorlik va kichik biznesni rivojlantirish yoʻlidagi barcha toʻsiq va 
cheklovlarni bartaraf etish; 
- tugatish va unga toʻliq erkinlik bering, “agar xalq boy boʻlsa, davlat boy va 
kuchli boʻladi” tamoyilini amalga oshiring va hokazo. 
Ushbu chora-tadbirlar soliq va kredit imtiyozlari bilan bir qatorda kichik biznes 
va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirish uchun qulay ishbilarmonlik muhitini yaratish 
maqsadida institutsional islohotlarni yanada chuqurlashtirishni nazarda tutadi. 
Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik sohasining mulkdorlar sinfini, yaʼni 
mamlakatimizni modernizatsiya qilish va yangilashni ishonchli qoʻllab-quvvatlovchi 
oʻrta sinfni shakllantirishdagi ulkan ahamiyatini hech narsa bilan taqqoslab boʻlmaydi. 
ADABIYOTLAR TAHLILI 
Oʻzbekistonda ijtimoiy yoʻnaltirilgan bozor iqtisodiyotini barpo etishning asosiy 
maqsadlaridan biri bu mamlakatda kichik biznes va xususiy tadbirkorlik shakllarini 
ustuvor rivojlantirishdir. Ushbu maqsadni amalga oshirish uchun iqtisodiy islohotlar 
amalga oshirildi, uning rolini oshirish uchun yirik institutsional asoslar yaratildi. 
Bular tadbirkorlik faoliyatini, nodavlat tashkilotlarni va tadbirkorlarni qoʻllab-
quvvatlovchi korxonalarni belgilaydigan va kafolatlaydigan huquqiy va meʼyoriy 
hujjatlardir [1]. Ushbu bosqichda biz kimlarni kichik biznes va xususiy tadbirkorlik 
deganda nazarda tutayotganimiz haqidagi savolga oydinlik kiritishimiz kerak, 
masalan, rus olimi O. L. Vertushkinaning soʻzlariga koʻra: “Kichik va oʻrta biznes-bu 
qonunlar, davlat organlari yoki boshqa vakillik tashkilotlari tomonidan belgilangan 
muayyan sharoitlarda bozor iqtisodiyoti subyektlari tomonidan amalga oshiriladigan 
tadbirkorlik faoliyati“ [4; 16 b]. 
Mahalliy olimlarimizdan H. R. Hamroyev tadbirkorlikka toʻgʻirisida quyidagi 
fikrini bildirgan “Tadbirkorlik, ayrimlar oʻylashicha, bozor iqtisodiyotiga oʻtish 
davriga xos oʻtkinchi narsa boʻlmay, fundamental tusga ega. Chunki u nafaqat bozor 
iqtisodiyoti tizimiga, balki barcha ijtimoiy-iqtisodiy tizimlarga xos hodisa. Buning 
ustiga, iqtisodiyotning nafaqat ajralmas tarkibiy qismi, balki uni harakatlantiruvchi 

---