O’zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi urganch davlat universiteti kimyo texnika fakulteti

Kislotali aktivlashtirishni Navbahor ishqoriy - yer bentonitini adsorbstion 
xususiyatiga ta’siri
 
Xlorid kislota 
konstentrastiyasi, %
Sulfat kislota 
konstentrastiyasi, % 
5 
10 
15 
10 
15 
20 
Aktivlashtirish 
vaqti, (soat) 
1% kislotali aktivlashtirilgan Navbahor ishqoriy-yer 
bentonitida oqlangan paxta yog’i rangliligi, qizil birlik 
1 
5.0 
4.3 
5.1 
4.3 
3.9 
4.5 
2 
4.5 
4.2 
5.0 
4.0 
3.7 
4.4 
3 
4.2 
4.1 
5.0 
3.9 
3.7 
4.3 
4 
4.2 
4.1 
4.9 
3.9 
3.7 
4.3 
5 
4.2 
4.1 
4.9 
3.9 
3.7 
4.4 
6 
4.2 
4.2 
5.0 
3.9 
3.6 
4.5 
Yuqoridagi dastlabki rangliligi 9 q.b.ga teng bo’lgan paxta yog’i parallel ravishda 1% 
miqdordagi import (Amerika) adsorbenti bilan oqlanganda uning rangliligi 4.0 q.b.ga 
tushganligi aniqlandi.  
Yuqoridagi 5 –jadvaldan xlorid va sulfat kislota yordamida ishlov berilgandan keyin 
Navbahor ishqoriy - yer bentonitini paxta yog’ini oqlash darajasi ya’ni aktivligi keskin 
oshganligini ko’rish mumkin.
Quyidagi 5-6-7-rasmlarda esa Navbahor ishqoriy-yer bentonitinidan olingan adsorbentni 
paxta yog’ini oqlash qobiliyatini ishlov berish vaqtiga, kislota sarfi va konstentrastiyasiga 
o’zaro bog’liqlik grafiklari keltirilgan. 

---

 
Rasm – 5 Bentonit adsorbsion xususiyatiga kislotali ishlov berish vaqtining tasiri 
 a) Xlorid kislota 10% b) Sulfat kislota 10% 
Bentonit adsorbsion xususiyatiga kislotali ishlov berish vaqtining tasirini 
o`rganganimizda 10% li xlorid kislota bilan 1 soat, 10% li sulfat kislota bilan 2 soat 
ishlagandan so`ng o`zgarmay qoldi. Demak, 10% li xlorid kislota bilan 1 soat ishlov 
berilgan tajribamiz yahshi natija berdi.