Mustaqil ish Mavzu: Geoaxborot tizimlarini qo’llash muam molari Reja: Kirish

mulyatsiya tizimlari GIS 
boshqa 
axborot tizimlarida, birinchi
navbatda 
SAPRda 
qo'llaniladigan modellashtirish usullari va 
jarayonlarining maksimal sonidan foydalanadi.
Qanaqasiga dizayn echimlarini olish tizimlari GIS 
asosan kompyuter 
yordamida loyihalash tushunchalari va usullaridan foydal
anadi va 
tipik kompyuteryordamida 
loyihalashda uchram
aydigan bir 
qator 
maxsus dizayn muammolarini hal qiladi. Qanaqasiga hiso
bot tizimlari GIS - bu zamonaviy multimedia 
texnologiyalaridan
foydalangan holda 
avtomatlashtirilgan hujjatlashtirish tizimlarini ishlab chiqi
sh. Ularda biznes grafiklari va statistik tahlil vositalari va 
qo'shimcha 
ravishda 
tematik xaritalash vositalari mavjud. Kartografik ma'lumo
tlarga asoslangan ma'lumotlar
integratsiyasini qo'llashda turli sohalardagi muammolarni 
hal qilishning xilma- 
xilligini ta'minlaydigan ikkinchisining samaradorligi. Qan
aqasiga 
amaliy 
tizimlar 
GIS 
kenglik bo'yicha 
tengsizdir, chunki u 
transport
,
navigatsiya, geologiya, geografiya, harbiy ishlar, topograf
iya, iqtisodiyot, ekologiya 
va boshqalarda qo'llaniladi. Qanaqasiga ommaviy foydala
nish tizimlari GIS,kartografik ma'lumotlardan biznes grafi
kasi darajasida 
foydalanishga imkon beradi, bu ularni faqat mutaxassis ge

---

ograf 
uchun emas, balki har 
qanday talabayoki biznesmen uchun ochiq qiladi. Shuning
uchun GIS 
texnologiyalari asosida 
ko'plab qarorlar qabul qilish faqat xaritalarni yaratish bila
n cheklanmaydi, balki faqat kartografik ma'lumotlardan fo
ydalanishdir.
GISdama'lumotlarni tashkil qilish. Tematik ma'lumotlarG
ISda jadvallar ko'rinishida saqlanadi, shuning uchun ular
ni ma'lumotlar 
bazalarida 
saqlash va 
 tashkil qilish bilan bog'liq muammolar mavjud
emas. Eng katta qiyinchiliklar
grafik ma'lumotlarni saqlash va vizualizatsiya 
qilishdir. GIS ma'lumotlarining asosiy sinfi koordinatali 
ma'lumotlarbo'lib, u geometrik ma'lumotlarni o'zichigaol
adi vafazoviy jihatni aks ettiradi. Koordinata ma'lumotlari
ning asosiy turlari: nuqta(tugunlar, cho'qqilar), chiziq (oc
hiq), kontur 
(yopiq chiziq), ko'pburchak (maydon, maydon). Amaldare
al ob'ektlarni qurish uchun ko'proq ma'lumotlardan foyda
laniladi (masalan, osilgan tugun, psevdo tugun, normal tu
gun, qoplama, qatlam va 
boshqalar). Shaklda. 3.1 koordinata
ma'lumotlarining ko'rib chiqiladigan asosiy ob'ektlarini ko
'rsatadi. Ko'rib chiqilgan ma'lumotlar turlari ko'proq turli 
xil ulanishlarga 
ega, ularni shartli ravishda 
uch guruhga bo'lish mumkin:

oddiy elementlardan murakkab ob'ektlarni qurimunosabat
lari;

ob'ektlarning koord
inatalari bilan hisoblangan munosabatlar;

---


ma'lumotlarni kiritishda 
maxsus tavsif va 
semantika
yordamida 
aniqlangan munosabatlar. Um
uman olganda,fazoviy (koordinatali) ma'lumotlarning mo
dellari vektor 
yoki rastr 
(mesh) 
tasvirga ega bo'lishi mumkin, topologik xususiyatlarni o'z 
ichiga 
oladi yoki o'z ichiga 
olmaydi. Bu yondashuv modellarni uch turga 
ajratish imkonini beradi: rastr 
model; vektor topologik bo'lmagan model; vektor topolog
ik modeli. Ushbu modellarning barchasi o'zaro kon
vertatsiyaqilinadi.Shungaqaramay, ularning har birini olis
hda siz ularning o'zigaxos xususiyatlarini hisobga 
olishing
iz 
kerak. GISda koordinatama'lumotlarini ko'rsatish shakli
modellarning ikkita asosiy kichik sinfiga mos keladi: