Исследование в XXI века август, 2022 г 194 biotexnalogiya muammolari va yutuqlari

---

Международный
научный
журнал
№
1 (100), 
часть
1
 
«
Новости
образования
: 
исследование
в 
XXI 
века
»
август
, 2022 
г
194 
BIOTEXNALOGIYA MUAMMOLARI VA YUTUQLARI. 
 

 Muhammadiyeva Nozima Adham qizi 
Shoimova Shoxida Ro’zimurod qizi 
Suyunova Nilufar Ismoil qizi 
Raxmatov Jo’rbek Shuhrat o’g’li 
Denov Tadbirkorlik va Pedgogika instituti Tadbirkorlik va Boshqaruv
fakulteti talablari (Surxondaryo, Denov
)
 
Anotatsiya: 
Biotexnalogiyani o’rganish bugungi kunda oldimizga qo’ygan asosiy 
maqsadlarimizdan biri hisoblanadi. Biotexnalogiya hujayra injeneriyasi, ginetik injeneriya, 
mikrobiologiya, mikologiya kabi sohalar bilan bog’liqdir. Beotexnalogiyaning bugungi 
kudagi muammo hamda yutuqlari ham sezilarli. Ushbu sohadagi yutuqlar orqali klonlash, 
gen va hujayr injeneriyalari ginetik injineriya orqali vujudga kelgan. Biotexnalogiyani juda 
qadim zamonlrda vujudga kegan desakxato bo’lmaydi. Xususan insonlar qadim 
zamonlardan buyon o’zlari bilmagan holda ongsiz ravishta sutdan qatiq, buxdoydan un va 
xamirtutush, mevalardan sharbat, sharb, sika kabi o’zlari uchun kerakli mahsulolarni 
tayyorlashgan. Bugungi kunda ushbu sohani rivjlantirish insonlarni vaqtini tejash 
maqsadida ushbu mahsulotlar yirik korxonalarda amalga oshirib kelinmoqda. Bundan 
tashqari biotexnalogiyadan foydalanib zotdor hamda yangi hayvon zotlarini ko’paytirish 
ham yo’lga qo’yilgan. Bu ham biotexnalogiyaning yutuqlridan hisoblanadi. 
Kalit so’zlar: 
biotexnalogiya, klonlash, transformatsiya, hujayra biotexnalogiyasi, 
ginetik injeneriya, mikrobiologiya, ginetik biotexalogiya, hujayra injrneriyasi, membranalar, 
imobillashgan fermentlar 
 
Tirik mavjudotlarning hayot jarayonlarini chuqur o’rganish natijasida kashf etilgan 
bilimlardan hamda qoida – qonuniyatlardan foydalanib biologik makro-molekulalar va 
organizmlar ishtirokida yaratilgan har qanday texnologiya biotexnologiya deb ataladi. 
Biotexnologiyaning paydo bo’lishi qadim zamonlarga borib taqalgan desa bo’ladi. 
Insonlar qadim zamonlardan beri biologik jarayonlardan foydalanib ongsiz ravishda sutdan 
qatiq, bug’doydan bo’za va xamirturush, meva sharbatlaridan sharob yoki sirka tayyorlash 
texnologiyasidan foydalanib kelganlar. Bundan tashqari , zotdor hayvonlar yoki sifatli 
o’simliklar navlarini yaratish asosida ham hayotiy jarayonlarni insonlar tomonidan 
muvaffaqiyatli boshqarilishi yotadi. Shunday biologik texnologiyalar biotexnologiyaning 
birmuncha sodda ko’rinishlari bo’lib , ular 
an’anaviy biotexnologiya 
deb ataladi. 
Keyinchalik biologik fanlar, xususan biokimyo , mikrobiologiya va genetika fanlarining 
rivojlanishi tufayli birmuncha murakkab bo’lgan, o’ta nozik va unumli 
zamonaviy 
biotexnologiyaga 
asos solindi. DNK ni va organizmlar genini manipulyatsiya qilish (klonlash 

---

Международный
научный
журнал
№
1 (100),