O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti

“Qutadg’u bilig” dа 
Hozir ishlatiladi 
Art
Art, dovon, oshuv 
Botar
G‘arb 
Buz 
Muz 
Buloq 
Buloq, chashma, qaynar 
Yoz 
Bahor 
Yozi 
Dala 

---

Yoy 
Yoz 
Kechig 
Kechuv, guzar 
Kus 
Dovul
Mashriq 
Sharq 
Ojun, ochun 
Dunyo, olam 
Sabo 
Sabo (shabada) 
Tarig‘ig‘ 
Ekin 
Targ‘ilig‘ 
Ekinzor 
Tunak 
Tunak (yurt) 
Chechaklik 
Maysazor 
Ol 
Chashma, buloq 
Yar 
Jar 
O‘bri 
Chuqurlik, dara 
O‘ngdun 
Mayin shabada 
Kuz
Terskay 
Geografik terminshunoslikka oid ma'lumotlarni XIII - XIV asrlarda yashab ijod etgan olimlar - 
Abu Hayyon va Jamollidin Turkiy asarlarida ham uchratish mumkin. 
Abu Hayyon (1256 - 1345) andalusiyalik mashhur tilshunos olim bo'lib, umrining 80 yilini ilmga 
bag'ishlagan. Uning 50 dan ortiq asarlari bo'lib, bu asarlarda ko'plab geografik ma'lumotlar ham 
uchraydi. Uning asarlarida uchraydigan geografik atamalar namunalari quyida keltiriladi. 
Jamoliddin Turkiy (XIV - XV asrlar) arab va turkiy tillarni mukammal bilgan olimdir. 
Jamoliddin Turkiy ham bir necha asarlar muallifi bo'lib, uning bizga faqatgina ―Kitob bulgat al - 
mushtoq fi lug'atit - turk va - l - kifchoq‖ (―Turk va qipchoq tillariga mushtoqlarni qoniqtiruvchi 
kitob‖) nomli asarigina yetib kelgan. Bu asar to'rt bobdan ibort bo'lib, uning ikkinchi bobida 
ko'proq geografik ma'lumotlar bor. Masalan, tog'lar, daryolar, sahrolar, o'rmonlar, shaharlar, 
daraxtlar va boshqalar bilan bog'liq terminlar ko'p uchraydi.
XI va XIII - XIV asrlar oralig'ida xalq og'zaki nutqida ishlatilgan terminlarni bir - biriga 
taqqoslaymiz. 
“Qutadg’u 
bilig”