Materiallar qarshiligida asosan bruslar tekshiriladi. Bundan keyin biz faqat o'qi to'qri chizikli va
kesimi uzunligi bylab deyarli o’zgarmaydigan bruslarni tekshiramiz.
Mashinalarni loyihalashda ba'zan murakkab shaqlli elementlar ham uchraydi. Bunday
elementlarni materiallar karshiligi usullari bilan hisoblab bulmaydi. Ammo mashinalarning
kupchilik detallarini tahminan brus deb harash va ularni materiallar qarshiligi usullari bilan
hisolblash mumkin. Bundan chiqadigan natijalarni eksperimental yo’l bilan aniklab olsa bo'ladi.
qozirti vaqtda amalda deformasiyalarni o'lchashning eksperimental usullaridan kent
foydalanilmokda. Bu usullar nazarny yo’l bilan hisoblab bo'lmaydigan shaqli murakkab bo'lgan
detallardagi kuchlanishlarni juda ham anik topishga imkon beradi. Birinchi navbatda simli
tenzometrlarning ishlatilishini kursatib utish kerak; simli tenzometrlar yordamida
kuchlanishlarga - elektr harshilikning o'zgarish darajasiga harab baho beradi.
Deformasiya va kuchlanishlarni aniq topish masalalari bilan elastiklik nazariyasi deb
yuritladigan fan shuqullanadi. Elastiklik naza- riyada murakkab matematik usullardan
foydalanishga tuqri keladi. Amalda zsa mashina va inshoot qismlarini hisobla
щ
ca ko'pincha,
juda yuqori anlqlik talab qilinmaydi. Aniqlik faqat etarli bo'lishi zarur, ammo hisoblash usullari
shu qadar oddiy bo'lishi kerakki, ulardan foydalanish juda oson bo'lsin. Shunint uchun mashina
va inshootlarni hisobla
щ
da materiallar qarshiligi usullari qo'llaniladi, chunki ular elastiklik
nazariyasi usullariga haraganda ancha oddiy va, shu bilan birga, etarli darajada anik natijalar
beradi. Ammo shunday masalalar ham uchraydiki, ularni fakat elastiklik nazariyasi usullari bilan
echish mumkin. Masalan, podshipnk shariklari yoki roliklaridagi kuchlanishlarni aniqlash ana
shunday masalalardandir. Ba'zi farazlar kiritish tufayli, materiallar qarshiligida hisoblash usullari
ancha osonlashadi.
Dostları ilə paylaş: