O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti “ ijtimoiy fanlar



Yüklə 8,04 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə23/169
tarix17.07.2023
ölçüsü8,04 Mb.
#136717
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   169
Fuqarolik jamiyati

«Ijtimoiy»
tushunchasi lotincha (socialis) «sotsial» ma’nosini bildirib, u odamlarning jamiyatdagi 
o‘zaro munosabatlari va hayot kechirish tarzi tufayli bir-birlariga bog‘liq ekanligini anglatadi.Jamiyat keng 
ma’noda – bu umumiy manfaatlar, qadriyatlar va maqsadlarga ega bo‘lgan odamlarning birlashish 
shaklidir. Insoniy jamiyat insonlararo munosabatlar (sotsial munosabatlar) modeli (jamiyat sub’ektlari 
o‘zaro munosabatlari yig‘indisi) sifatida tavsiflanadi. 
Bu tushunchalar o‘zaro birlashtirilganida, “jamiyatning sotsial strukturasi” ma’nosini beradi. Bu 
tushuncha jamiyatning (birlikning, guruhlarning) ichki tuzilishini ifodalaydi; bu - tartibga solingan sotsial 
birliklar, sotsial institutlar va ularning o‘zaro aloqalari yig‘indisi demakdir. Sotsial struktura tor ma’noda 
funksional jihatlardan o‘zaro bog‘langan sotsial maqomlar va rollarning yig‘indisidir. Sotsial struktura 
29
Қаранг: Большой толковый словарь (Collins). Том 2 (П-Я): Пер. с англ. –Москва: Веча, АСТ,1999.-С.300. 
30
Гидденс.Э. Устроение общества.. Очерк теории структурации.-Москва: Академический Прект, 2005.-С.58. 
31
Снтагма [юнон. syntagma ниманидир қўшилганлиги, боғланганлиги, бирикканлиги] – бир неча сўзларни ёки сўз қисмларини 
қўшилиши, масалан, сув ташувчи – мешкоб (бунда меш – қопсимон идиш, об - сув); синтагматик - маълум бир фикрдаги тил бирлиги 
бирикмаларига тааллуқли (унинг тескариси - парадигматик). 
32
Парадигма [юнон. paradeigraa мисол, намуна] - 1) жадвал кўринишида берилган сўз шаклининг тизими (номларни турланиши, сўзнинг 
тусланиши; 2) далиллаш ва қиёслаш учун тарихдан мисол келтириш.
33
Гидденс.Э. Устроение общества.. Очерк теории структурации.-Москва: Академический Прект, 2005.-С.59. 


36 
jamiyatning yaxlitligi va barqarorligini ta’minlab turadi. Sotsial strukturani tahlil etishda odatda quyidagi 
sotsial hodisalar ko‘rib chiqiladi: sotsial maqom, sotsial rol, sotsial differensiatsiya, sotsial stratifikatsiya, 
sotsial notenglik, sotsial mobillik, sotsial marginallik, sotsial institutlar va boshqalar. 
Umuman, jamiyatning sotsial strukturasi barcha jamiyatlar uchun xos bo‘lib, ularning shakllari, 
funksiyalari, ta’siri natijalari turli jamiyatlarda fuqarolarning milliy qadriyatlari, tarixiy rivojlanish tajribasi, 
siyosiy va huquqiy madaniyatga bog‘lik holda turlicha bo‘lishi mumkin.

Yüklə 8,04 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   169




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin