1 – mavzu: hfx fanining asosiy tushunchalari mohiyati

 CHangga qarshi respiratorlarning fil’trlarini taxminiy xizmat muddati 
Zararli changlar kontsentratsiyasida fil’trlarning xizmat muddati 
25 mg/m
3 
100 mg/m
3 
300 mg/m
3 
Respiratorlar 
nomi 
Mu`tadil 
(o`rtacha) 
ish 
Og’ir 
ish 
Mu`tadil 
(o`rtacha) 
ish 
Og’ir ish 
Mu`tadil 
(o`rtacha)ish 
Og’ir ish 
U-2k 
2 smena 
5 soat 
3 soat 
1 soat 
0,5 soat 
15 minut 
F-62sh 
5 smena 
3 smena 1,5 smena 0,5 
smena 
3 soat 
2 soat 
«Astra-2» 
10 
smena 5 
smena 5 
smena 2,5 
smena 
6 soat 
3,5 soat 
Fil’trlovchi gazga qarshi moslamalarni himoya muddati zararli moddalarning 
kontsentratsiyasiga bog’liq bo`ladi va u 30 dan 360 minutga o`zgaradi.
Gazga qarshi moslamalarning foydali chetki himoya imkoniyatidan zararli 
moddalarning kontsentratsiyasi oshganda, quvurli izolyatsiyalovchi nafas olish apparatlar 
(PSH-1, PSH-2, RMP-62, LIZ-5 va boshqalar) dan foydalaniladi. (9.12.-rasm). 

---

345 
9.12.-rasm. PSH-1 gazga 
qarshi uskunasi. 
Ko`zni qattiq zararlardan, changlardan, suyuqliklardan, nurlarni shafaqlantiruvchi 
yorug’liklardan hamda ul’trabinafsha, infraqizil, lazer, radioto`lqin nurlanishlardan 
himoyalash uchun ochiq va yopiq ko`z oynaklar, yuzni va bo`yinni berkitadigan qo`lda 
ushlanadigan va boshqa boshga kiyiladigan qalpoqchalardan foydalanadi.
Eshitish organlari quloqqa qo`yiladigan quloqchin ko`rinishdagi shovqinni yutadigan 
qurilmalar yordamida himoyalanadi. Ular shovqinni 8-12 dB ga kamaytiriladi. Darajasi 12 dB 
gacha bo`lgan yuqori chastotali shovqindan himoyalash uchun VTSNIIOT – 1, VTSNIIOT – 
2M, VTSNIIOT – 4A va boshqa quloqchinlardan foydalaniladi. Boshni har xil xavflardan 
himoyalash uchun maxsus kaskalardan foydalaniladi.