M. E. Mamarajabov, R. N. To’rayev zamonaviy dasturlash tillari

upper() va lower() metodlari 
1
. 
upper()
metodi matndagi har bir harfni katta harfga o'zgartiradi.
ism= “Aziz” 
fam= “Norov” 
ism_fam=f “ {fam} {ism}” 
print (ism_fam.upper()) 
NOROV AZIZ 
2. lower()
metodi esa aksincha, har bir harfni kichik harfga o'zgartiradi. 

---

39 
ism= “Aziz” 
fam= “Norov” 
ism_fam=f “ {fam} {ism}” 
print (ism_fam.lower()) 
norov aziz 
title() va capitalize() metodlari 
3. title()
metodi matndagi har bir so'zning birinchi harfini katta harf bilan 
yozadi.
ism= “aziz” 
fam= “norov” 
ism_fam=f “ {fam} {ism}” 
print (ism_fam.title()) 
Norov Aziz 
4. capitalize()
esa faqatgina eng birinchi so'zning birinchi harfini katta bilan 
yozadi. 
ism= “aziz” 
fam= “norov” 
ism_fam=f “ {fam} {ism}” 
print (ism_fam.capitalize()) 
Norov aziz 
5. casefold()
 matndagi barcha so’zlarni kichik harfga o'zgartiradi 
ism= “OLIM” 
print (ism.casefold()) 
olim 
6. center()
 matnni berilgan belgisi uzunligi bo’yicha markazga qaytaradi 
ism= “OLIM” 
print (ism.center(30)) 
OLIM
Yuqoridagi matnni 30 ta belgi bo’yicha so’zni markazlashtirdi. Ya’ni 
satrboshidan 13 ta belgi va 4 ta so’z belgi hisobladi, so’zdan so’ng 13 belgi tashladi. 
Umumiy 30 ta belgini tashkil atadi. 

---

40 
Metodlarni faqat o'zgaruvchilarga emas, balki to'g'ridan-to'g'ri matnga ham 
qo'llash mumkin. 
7. len()
funksiyasi qator uzunligini aniqlash uchun fordalaniladi. 
ism= “OLIM” 
print (len(ism)) 
4 
8.
Berilgan matnni ma’lum qismini kesib olish. 
a= “Abdullayev Olim” 
print (a[5:10]) 
layev 
a berilgan matnda satr boshidan 10 belgi ajratib oladi va satr boshidan 5 ta 
belgini qirqib tashlaydi, qolgan belgilarni chop qiladi. 
a= “Abdullayev Olim” 
print (a[-5:-2]) 
Ol