Mulkchilik shakllarini o`zgartirish yo`llari va usullari
-rasm . Davlat mulkini xususiylashtirishning usullari
Yüklə 1,1 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 4-rasm. O’zbekistonda mulkni davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish jarayonini amalga oshirish bosqichlari
|
3-rasm .
Davlat mulkini xususiylashtirishning usullari Davlat mulkini xususiylashtirish usullari Aholining ayrim ijtimoiy qatlamlariga bepul berish Barcha jamiyat a’zolariga sotish Barcha jamiyat ahzolariga bepul bo’lib berish Mehnat jamoalariga sotish Mehnat jamoalariga bepul topshirish Kim oshdi savdosida fuqarolarga yoki yuridik shaxslarga sotish Har bir jamiyat a’zosining davlat mulkini hosil qilishdagi ishtiroki, yahni qo’shgan hissasiga qarab bo’lib berish Foyda keltirmayotgan korxonani mehnat jamoasiga bo’lib berish Korxonalarni keyinchalik mehnat jamoalari tomonidan sotib olinishi sharti bilan ijaraga berish CHet el firmalari va fuqarolariga tashqi qarzni uzish evaziga berish yoki sotish Mulkni bepul bo’lib berish orqali xususiylashtirish Mulkni sotish orqali xususiylashtirish Mulkni bepul bo’lib berish hamda sotish usullarini uyg’unlashtirish orqali xususiylashtirish 30 O’zbekistonda mulkni davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirishga yondashuvning muhim xususiyati – uni maxsus dasturlar asosida bosqichma-bosqich amalga oshirishdan iborat. 1992-1993 yillar xususiylashtirishning birinchi bosqichini o’z ichiga olib, bu bosqichda xususiylashtirish jarayoni umumiy uy-joy fondini, savdo, mahalliy sanoat, xizmat ko’rsatish korxonalarini hamda qishloq xo’jalik mahsulotlarini qayta ishlash tizimini qamrab oldi (4-rasm). 4-rasm. O’zbekistonda mulkni davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish jarayonini amalga oshirish bosqichlari Yengil, mahalliy sanoatga, trans’ort va qurilishga, boshqa tarmoqlarga qarashli ayrim o’rta va yirik korxonalar keyinchalik sotib olinish huquqi bilan ko’proq ijara korxonalariga, jamoa korxonalariga, yopiq turdagi aktsiyadorlik jamiyatlariga aylantirildi. Aktsiyalarning nazorat paketi davlat ixtiyorida saqlab qolindi. Umumiy uy-joy fondini, savdo, mahalliy sanoat, xizmat ko’rsatish korxonalarini, qishloq xo’jalik mahsulotlarini qayta ishlash tizimi korxonalarini xususiylashtirish Ko’plab o’rta va yirik korxonalarni hissadorlik jamiyatlariga aylantirish ҳamda ularning aktsiyalarini respublika qimmatli qog’ozlar bozorida sotish Aksiyalarining nazorat paketi davlat mulkida bo’lgan yirik korxona va tarmoqlarni xususiylashtirish I bosqich (1992-1993 yillar) II bosqich (1994-1995 yillar) III bosqich (1996-1998 yillar) IV bosqich (1998-2002 yillar) Xususiylashtirilgan korxonalarga xorijiy investitsiyalarni jalb etish, boshқaruv samaradorligini oshirish va mulkchilikning yangi munosabatlarini to’laqonli amal qilishi uchun sharoitlar yaratish V bosqich (2003 yildan boshlab) Xususiylashtirish jarayonlari samaradorligini oshirish va jadallashtirish, iқtisodiyotda xususiy sektorning ishtirokini faollashtirish va salmog’ini oshirish 31 Xususiylashtirishning birinchi bosqichida davlat iqtisodiy jihatdan samarasiz bo’lgan, biroq butun mamlakatning iqtisodiy taraqqiyotida muhim rolg’ o’ynaydigan ayrim sektorlarni, ayrim korxonalarni saqlab turishni va mablag’ bilan tahminlash vazifalarini o’z zimmasiga oldi. Iqtisodiy islohotlarni amalga oshirishning birinchi bosqichi natijasida kichik xususiylashtirish amalda tugallandi, davlat mulkini boshqarish va uni mulkchilikning boshqa shakllariga aylantirish uchun kerak bo’lgan muassasalar tizimi vujudga keltirildi. Savdo, aholiga maishiy xizmat ko’rsatish, mahalliy sanoat korxonalari xususiy va jamoa mulki qilib berildi. Davlat ijtimoiy dasturida belgilab berilgan Yüklə 1,1 Mb. Dostları ilə paylaş:
|